Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Książkę „The Radium Girls” autorstwa Kate Moore czyta się z niedowierzaniem. Trudno przyjąć do wiadomości, że młodym kobietom, zatrudnionym do malowania cyferblatów zegarków świecącą w ciemności farbą (zawierającą radioaktywny rad), kazano zwilżać pędzelki ustami. W ten sposób końcówka była „zaostrzona”, a cyferki precyzyjne. Dziewczęta z ubogich imigranckich rodzin (irlandzkich, niemieckich, polskich) cieszyły się, że mają pracę: dobrze płatną, w miłym miejscu, niezbyt ciężką. Po pracy pokryte pyłem świeciły jak duchy. Ale to wydawało się dodatkowym bonusem: zadawały szyku świecącymi sukienkami. Z wiarą w przyszłość, miały życie przed sobą.
Stany zachwycały się radem, „płynnym słońcem”. Nie wiedziano, że farba jest zabójcza. A gdy szefowie firmy już wiedzieli, nie przerwali malowania. Trwała I wojna światowa, przychodziły zamówienia z armii, rosły zyski. Dla dziewcząt praca wydawała się patriotycznym obowiązkiem. Gdy zaczęły chorować, lekarze nie umieli postawić diagnozy. Niektórym wypadały zęby, rany się nie goiły. Inne kulały, skracały się im kości. Ich los długo nikogo nie obchodził, to były tylko zwykłe robotnice...
Książka Moore to świetnie udokumentowany historyczny reportaż. Autorce zależało, by opowiedzieć nie tylko o przełomowej batalii sądowej o prawa pracownicze, ale przypomnieć o każdej z „promiennych dziewcząt”. Rozmawiała z ich krewnymi, odwiedziła cmentarze. Czytała zeznania sądowe, artykuły. Przywróciła im głos. Książka jest też świadectwem niezwykłej więzi, która łączyła te kobiety. „Zwyciężyły wspólnie. Dzięki przyjaźni, dzięki niezgodzie na to, by się poddać, dzięki czystej sile ducha”. ©℗
Kate Moore THE RADIUM GIRLS. MROCZNA HISTORIA PROMIENNYCH KOBIET AMERYKI, przeł. Dorota Konowrocka-Sawa. Wydawnictwo Poradnia K