Prababki Jezusa

Mateusz rozpoczyna Ewangelię od genealogii, czyli rodowodu Jezusa (Mt 1, 1-17). Rodowodu zstępującego, począwszy od Abrahama, przez Dawida, do Jezusa. Ukazuje tym samym Jezusa jako dziedzica obietnic Bożych, jako syna Abrahama i syna Dawida.

12.12.2004

Czyta się kilka minut

Genealogia ta zawiera trzy serie zawierające czternaście imion połączonych ze sobą czasownikiem, podkreślającym rolę mężczyzny w prokreacji. Kończy się jednak paradoksalnym zdaniem: “Jakub ojcem Józefa, męża Maryi, z której narodził się Jezus, zwany Chrystusem" (1, 16). Zaskakujący jest już sam fakt pojawienia się w rodowodzie imienia kobiety - rzecz w tamtych czasach nietypowa, niestosowna. Poza tym, cała Mateuszowa Ewangelia dzieciństwa Jezusa opisana jest z perspektywy Józefa. W tym miejscu wyraźnie podkreślone zostaje jednak macierzyństwo Maryi.

Jeszcze większe zdumienie ogarnia nas ze względu na cztery inne kobiety wymienione w genealogii: Tamar (1, 3), Rahab (1, 5), Rut (1, 5), dawną żonę Uriasza (czyli Batszebę, choć ewangelista nie wymienia jej imienia; 1, 6). Może nas zastanawiać, dlaczego Mateusz nie wymienia matriarchiń Izraela - Sary, Rebeki, Racheli i Lei, lecz takie kobiety, których losy wpisane zostały w genealogię i losy Dawida w sposób często bardzo skomplikowany.

Tamar, synowa Judy, młoda bezdzietna wdowa, która nie mogąc dojść wprost praw do potomstwa, opartych na regułach lewiratu, wymogła je podstępem na teściu. Udając nierządnicę zaszła w ciążę, zapewniając ciągłość rodu Judy (Rdz 38). Rahab, cudzoziemka i nierządnica, która ułatwiła zdobycie Jerycha wojskom Jozuego, w zamian otrzymując darowanie życia - własnego i rodziny - po zdobyciu miasta (Joz 2, 1-21; 6, 22-25). Rut, Moabitka, a więc również cudzoziemka, młoda wdowa, która w imię przyjaźni i wierności nie opuściła owdowiałej teściowej Noemi. Poszła z nią do obcej dla siebie ziemi, a Bóg Noemi stał się jej Bogiem. Praw w rodzinie męża także musiała dochodzić podstępem (por. księgę nazwaną jej imieniem). Żona Uriasza, Chetyty, której historia związana jest z grzechem cudzołóstwa króla Dawida. Ona również owdowiała i też spodziewała się pozamałżeńskiego potomka (por. 2 Sm 11, 2-12, 25; 1 Krl 1-2).

Co łączy wszystkie te kobiety, prababki Jezusa? Po pierwsze, w kluczowych dla ich życia momentach znajdują się poza strukturą rodzin: Tamar i Rut są młodymi bezdzietnymi wdowami, Rahab prostytutką, Batszeba cudzołoży, a później zostaje wdową. Po drugie, doznają niesprawiedliwości ze strony mężczyzn: w patriarchalnym społeczeństwie za pewne sytuacje obwiniane są tylko kobiety, co staje się przyczyną ich cierpienia. Po trzecie, poprzez aktywność seksualną kwestionują panujący porządek i ryzykują wykluczenie ze społeczności. Po czwarte, ich sytuację poprawia działanie mężczyzn - gdy biorą oni na siebie winę i/lub odpowiedzialność; gdy otaczają kobiety ochroną, którą im samym gwarantuje patriarchalne społeczeństwo; gdy zapewniają im tożsamość i przyszłość, legitymując ich nienarodzone dzieci.

Wspomnienie tych czterech kobiet - Tamar, Rahab, Rut, Batszeby - przygotowuje nas na spotkanie kolejnej kobiety, która też w jakiś sposób nie pasuje do swego otoczenia, która doświadczy niesprawiedliwości i cierpienia, której historia nabierze niespodziewanego biegu - Maryi.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 50/2004