Obraz tygodnia (21-27 VIII)

Obradujący na Jasnej Górze biskupi diecezjalni przyjęli memoriał w sprawie współpracy duchownych z tajnymi służbami PRL, przygotowany przez krakowską komisję "Pamięć i Troska". Wszelkie formy takiej współpracy były grzechem - wynika z dokumentu, a kapłani, którzy ją podjęli, zostali wezwani do przyznania się do winy, pokuty i zadośćuczynienia. Biskupi sprzeciwili się "dzikiej lustracji", a także wezwali do przebaczenia i pojednania. Senat przyjął nowelizację ustawy lustracyjnej, odrzucając wszystkie poprawki komisji praw człowieka i praworządności, zmierzające do przywrócenia sądu lustracyjnego, oświadczeń lustracyjnych i statusu pokrzywdzonego. Senatorowie PO zbojkotowali głosowanie, w klubie PiS wprowadzono dyscyplinę. PiS przeforsowało zmiany w ordynacji samorządowej. Ponieważ wcześniej sejmowa komisja samorządowa zdecydowała o przedłużeniu prac, koalicja rządowa zdecydowała o powiększeniu jej składu, by mogła zmienić decyzję. Sejm głosował wniosek w tej sprawie tak długo, aż udało się zebrać kworum (posłowie opozycji nie brali w tym udziału), następnie powiększył komisję, ta przyjęła stosowne poprawki, które zostały przegłosowane przez Sejm i Senat. Opozycja zapowiada zaskarżenie ustawy do Trybunału Konstytucyjnego. Po raz pierwszy w historii polskiego parlamentu doszło do tzw. wysłuchania publicznego: o projekcie Narodowego Instytutu Wychowania dyskutowali jego zwolennicy i przeciwnicy, reprezentanci organizacji pozarządowych, szkół, ale także zwykli obywatele. Większość wypowiadała się krytycznie. Wiceminister obrony narodowej Antoni Macierewicz powiedział w Telewizji Trwam, że większość byłych ministrów spraw zagranicznych III RP "była w przeszłości agentami sowieckich służb specjalnych". Wypowiedź wywołała burzę, po której premier Jarosław Kaczyński wezwał wicepremiera na rozmowę. Macierewicz wyjaśnił, że użył "niewłaściwego skrótu myślowego" i przeprosił tych, którzy poczuli się urażeni. Andrzej Lepper zażądał od koalicyjnego PiS zdymisjonowania wiceministra Macierewicza i odwołania przewodniczącego sejmowej komisji rolnej Wojciecha Mojzesowicza. PiS replikuje, że Macierewicz zostanie na stanowisku, a odwołanie Mojzesowicza będzie równoznaczne z rozpadem koalicji. Z obliczeń ekspertów PO wynika, że zamiast zapowiadanego w kampanii wyborczej wdrożenia programu "Tanie państwo", PiS zwiększył wydatki na urzędników, samochody i telefony służbowe o 2 mld zł. Leszek Balcerowicz zwrócił się do prokuratury o wszczęcie postępowania w związku z fałszywymi oskarżeniami dotyczącymi jego rzekomego udziału w przyjmowaniu łapówki podczas prywatyzacji banku Pekao SA, rozpowszechnianymi - przy powołaniu się na notatkę służb specjalnych - przez posła Artura Zawiszę, przewodniczącego sejmowej komisji śledczej ds. banków. Komisja rozpoczęła pracę, powołując na pierwszego świadka żonę prezesa NBP w związku z rzekomym konfliktem interesów (Ewa Balcerowicz kieruje współpracują z bankami fundacją CASE). Utrzymuje się zawieszenie broni między siłami izraelskimi i Hezbollahem. UE zdecydowała o wysłaniu w rejon konfliktu 7 tys. żołnierzy, 500 z nich będzie Polakami. W Bagdadzie rozpoczął się drugi proces Saddama Husajna, w którym oskarża się go o prześladowanie i wymordowanie dziesiątek tysięcy Kurdów (pierwszy proces dotyczy śmierci 140 szyitów z miejscowości Dudżail). W Hadze zainaugurowano proces siedmiu Serbów odpowiedzialnych za masakrę bośniackich muzułmanów w Srebrenicy, w lipcu 1995 r. Na ławie oskarżonych brakuje najważniejszych: Radovana Karadzicia i Ratko Mladicia. Na Targowisku Czerkizowskim, największym moskiewskim bazarze, eksplodowała bomba, zabijając 10 osób i raniąc kilkadziesiąt. Sprawcami zamachu byli trzej studenci, którzy chcieli uderzyć w przyjeżdżających do stolicy obcokrajowców. Aby zostać obywatelem Austrii, od 1 września cudzoziemcy muszą przejść test ze znajomości historii. Odpowiedź na niektóre pytania sprawia trudność nawet rodowitym Austriakom; podobne wymagania wprowadzono bądź planuje się wprowadzić we Francji, Holandii, Wlk. Brytanii, Łotwie i w Niemczech. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zdecydowała, że najmniejszy i najbardziej oddalony od Słońca Pluton nie zasługuje na miano planety, redukując liczbę planet Układu Słonecznego do ośmiu. Günter Grass napisał list do prezydenta Gdańska, w którym raz jeszcze rozlicza się ze swoim młodzieńczym epizodem służby w Waffen SS, wyraża ubolewanie i dziękuje mieszkańcom miasta, którzy obdarzają go zaufaniem. Przypomnijmy, że po ujawnieniu przez noblistę tego fragmentu biografii, część polskich polityków wzywała go do zrzeczenia się honorowego obywatelstwa Gdańska. Prezydent Lech Kaczyński pozbawił odznaczeń b. stalinowską prokurator Helenę Wolińską i b. oficera Informacji Wojskowej Wincentego Romanowskiego. Lech Wałęsa wystąpił z "Solidarności" (stało się to 1 stycznia 2006, ale związek zorientował się dopiero teraz) i zapowiedział, że nie weźmie udziału w obchodach Sierpnia ’80, bo nie godzi się z polityką braci Kaczyńskich. W warszawskim sądzie rozpoczęła się rozprawa przeciwko Hubertowi H., bezdomnemu, który podczas pyskówki z policjantami miał znieważyć prezydenta RP. Ponieważ H. nie stawił się na rozprawę, sędzia polecił policji wszcząć jego poszukiwania.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 36/2006

Podobne artykuły

Obraz tygodnia
Tygodnik "Wprost" oskarżył Zbigniewa Herberta o to, że w latach 60. świadomie współpracował ze Służbą Bezpieczeństwa, donosząc na środowiska związane z paryską "Kulturą" i Radiem Wolna Europa. Artykuł wywołał lawinę protestów i sprostowań, w tym także badających akta Herberta historyków IPN-u, pod wpływem których redaktor naczelny pisma przeprosił za publikację i przyznał, że była ona nadinterpretacją znanych już wcześniej dokumentów (opublikowały je w ubiegłym roku paryskie "Zeszyty Historyczne"). Sprawie tej poświęciliśmy także komentarz na str. 3.
Przyznanie się przez Güntera Grassa do faktu, że pod koniec II wojny światowej służył w dywizji pancernej Waffen-SS "Frundsberg", a nie - jak dotąd podawano - w artylerii przeciwlotniczej (o sprawie pisał w poprzednim numerze "TP" Joachim Trenkner, w tym - Basil Kerski i Tomasz Żuroch-Piechowski), wywołało szereg komentarzy i reperkusji, także w Polsce. Lech Wałęsa oświadczył, że będzie musiał zrzec się honorowego obywatelstwa Gdańska, jeśli nie uczyni tego autor "Blaszanego bębenka". W Niemczech ukazała się właśnie wspomnieniowa książka Grassa "Przy obieraniu cebuli", opisująca m.in. wojenny rozdział życia pisarza.
Mianowanie przez ministra kultury na stanowisko dyrektora naczelnego Teatru Wielkiego-Opery Narodowej Janusza Pietkiewicza stało się punktem wyjścia do kolejnego sporu o kształt i rozumienie zadań tej sceny. Z pracy w Operze odejdzie najprawdopodobniej Mariusz Treliński (już odszedł Kazimierz Kord), a list w obronie dotychczasowych dyrektorów artystycznego i muzycznego (drukujemy go obok) podpisało kilkadziesiąt osób, pośród nich szereg wybitnych polskich artystów.
W warszawskim Centrum Sztuki Współczesnej trwa wystawa "W Polsce, czyli gdzie?", próbująca opisać polską XX-wieczną mentalność poprzez prace m.in. Berlewiego, Dwurnika, Kantora, Malczewskiego, Modzelewskiego, Nowosielskiego, Pronaszki, Stażewskiego, Sterna, Tarasewicza, Witkacego i Andrzeja Wróblewskiego. "Najbardziej dla nas typowe są... wady. Przedstawione obiekty to cała paleta rodzimych mankamentów i ułomności. Okraszonych słynną polską fantazją - pisze w "Rzeczpospolitej" Monika Małkowska. - Jak najgorszą opinię wystawia rodakom Jacek Malczewski w »Błędnym kole«. Patos połączony z ekstazą i rozchełstaniem; górnolotne deklaracje i niemoc ich zrealizowania. Obok płótna filmowy zapis »Wielopola, Wielopola...«. Fragment spektaklu Tadeusza Kantora z powtarzanym w kółko zapętlonym marszem »Piechota«. Wyraźne odniesienie do obrazu Malczewskiego, a także do chocholego tańca z »Wesela«. Wątek kontynuowany przez Zbigniewa Rybczyńskiego w animowanym obrazie »Tango« (1980), podjęty również przez Bronisława Wojciecha Linkego w »Cyrku« (1955-59). Koszmarna wizja, przywodząca na myśl kreacje Boscha. Ręka w rękę tańczą w kręgu same potwory-metafory ludzkich przywar. Jest tu pazerność, próżność, fałsz. Nieco późniejszy »Autobus« tego samego autora dotyczy bardziej naszego społeczeństwa. Biało-czerwonym pojazdem podróżuje między innymi gigantyczna butelka spirytusu, zakorkowanego czapką krakuską z pawim piórem. Co prawda, to prawda...".
"Cierpienie jest centrum mojego światopoglądu i mojej poezji. Nie koncentrowałbym się jednak wyłącznie na ludzkim cierpieniu. W moim rozumowaniu są pewne wątki orientalne, jak choćby rozszerzenie pojęcia cierpienia na wszystkie stworzenia żywe. Jest to pogląd, który tradycja chrześcijańska uznaje za manichejski. Moim zdaniem katolicyzm jest niezwykle antropocentryczny, a to po części czyni ze mnie heretyka. (...) Jeśli cokolwiek sobie wyrzucam, to właśnie to, że w mojej poezji nie zdołałem uchwycić więcej z ludzkiego cierpienia" - w drugą rocznicę śmierci Czesława Miłosza "Dziennik" opublikował nieznany dotąd w Polsce wywiad, jaki z autorem "To" przeprowadził indyjski pisarz Aśok Wadźpeji w roku 2003.