W ciągu prawie siedmiu ostatnich lat, pod rządami Władimira Putina, Rosja zeszła z drogi demokratycznych przemian, władza zawróciła ku "świetlanej przeszłości", nawiązując do doświadczeń ZSRR i wybiórczo wskrzeszając carskie tradycje imperialne, zamiast wdrażać reformy i zgodnie z zapowiedziami modernizować rozłażące się w szwach państwo, przystąpiła do skupiania najbardziej złotonośnych dziedzin gospodarki w swoim ręku - mówią krytycy stylu sprawowania rządów przez Putina.

Putin ustabilizował Rosję, która chaotycznie rządzona w latach 90. przez Jelcyna znalazła się na skraju przepaści. Co z tego, że pogrzebano swobody obywatelskie, że scenę polityczną zamieniono w teatr jednego aktora? Rosja oddaje zagraniczne długi zaciągnięte przez nieudolnych poprzedników, do budżetu płyną pieniądze, rosną pensje lekarzy i wypłaty dla emerytów - pieją zwolennicy dzisiejszych porządków.

Rosja przeżywa kolejną fazę permanentnego kryzysu, władza nie radzi sobie z problemami, nie ma spójnej wizji rozwoju kraju, przykrywa propagandowym płaszczykiem pustkę i nieadekwatność poczynań, rak Czeczenii daje kolejne przerzuty, ambicje odzyskania pozycji imperium nie mają pokrycia - wskazują obserwatorzy, którzy starają się oceniać sytuację w Rosji bez emocji.

Kolejny dodatek z serii "Nowa Europa Wschodnia" poświęcamy Rosji. W połowie lipca będzie ona gospodarzem szczytu najbogatszych państw świata (G-8) w Petersburgu. Putin chce przekonywać tam zachodnich partnerów, że jego kraj znowu jest mocarstwem: politycznym, energetycznym, militarnym. Chcemy więc opowiedzieć o Rosji współczesnej: jak zmienia się od 1999 r., gdy prezydentem został Putin. Mówi o tym pisarz Władimir Wojnowicz oraz teksty: o nastawieniu Rosji wobec świata; o Czeczenii; o tym, jak wygląda zmierzch rosyjskiej mocarstwowości (bo przez historię najnowszą przewinęło się wiele mocarstw: jedne znikały spokojnie, inne gwałtownie). Piszemy także o relacjach z Polską, w których ciągle wielką rolę - po obu stronach - odgrywa historia. Pytamy, czego może się spodziewać dziś po Rosji Polak wychowany na tamtejszej literaturze? Ksiądz prof. Wacław Hryniewicz mówi o relacjach prawosławie-katolicyzm i Moskwa-Watykan; przypominamy również rozmowę Czesława Miłosza z "Nowej Polszy". Na koniec: Polacy w Rosji - jako zjawisko unikalne i różnorodne nie tylko w zestawieniu z Polonią amerykańską, ale również na tle mniejszości polskich w innych państwach byłego ZSRR.

Współczesna Rosja ma wiele twarzy, a każdy obserwator - i ten rosyjski, sprzyjający Putinowi bądź też go krytykujący, i ten zagraniczny, próbujący zrozumieć kraj i ludzi - widzi ją dzisiaj po swojemu. Jedno jest pewne: zawsze warto jej się przyglądać, śledzić wartości zmienne i niezmienne, poznawać, dyskutować.

I trzymać rękę na pulsie.