Niemcy i nuclear sharing

Zaczęło się 60 lat temu.

12.09.2016

Czyta się kilka minut

Republika Federalna przystąpiła do „atomowego współposiadania” (to jego niemieckie określenie) zaraz po tym, jak została członkiem NATO, a Bundeswehra niemal od początku istnienia posiadała jednostki, które w razie wojny miały być wyposażone przez USA w broń jądrową.

Nalegały na to władze RFN: kanclerz Adenauer liczył, że udział w nuclear sharing zacieśni więzy z USA (wtedy nieoczywiste) i zwiększy bezpieczeństwo kraju oraz pozycję jego rządu. Z czasem, na początku lat 70., rząd RFN został dopuszczony do Grupy Planowania Nuklearnego NATO – wtedy wąskiego grona wybranych państw, które uczestniczyły w planowaniu wojny nuklearnej.

Był to czas, gdy – przygotowując się na wielką ofensywę Układu Warszawskiego – Amerykanie i ich sojusznicy zakładali, że aby zatrzymać sowieckie masy pancerne (kilkadziesiąt tysięcy czołgów!), trzeba będzie użyć także taktycznej broni atomowej. I to nie tylko w postaci bomb lotniczych, lecz również ładunków artyleryjskich (artylerii lufowej i rakietowej) i min atomowych umieszczonych wzdłuż granicy. Dlatego zdolności do przenoszenia ładunków atomowych miały nie tylko liczne dywizjony lotnicze. Także w wojskach lądowych istniały specjalne oddziały artyleryjskie i saperskie (w latach 80. przeszkolonych było tu w wojskach lądowych 8 tys. żołnierzy). Magazyny z bronią atomową znajdowały się w wielu miejscach kraju – pod kontrolą USA.

Po upadku Związku Sowieckiego Amerykanie zaczęli stopniowo wycofywać z Europy swój jądrowy arsenał taktyczny – za wyjątkiem kilkuset bomb lotniczych. W związku z tym podczas reformy Bundeswehry, trwającej od początku lat 90., w wojskach lądowych zlikwidowano wszystkie jednostki „atomowe”. Pozostawiono jednak specjalne siły lotnicze, choć z czasem redukowane. Dziś do przenoszenia bomb atomowych dostosowana jest – pod względem techniki i szkolenia – jedna jednostka Bundeswehry: 33. Dywizjon Lotnictwa Taktycznego w Büchel. Ostatnio prasa doniosła, że samoloty Tornado z 33. Dywizjonu będą modernizowane, aby mogły przenosić nową generację bomb B61.

W dyskusji politycznej temat udziału Niemiec w nuclear sharing był i jest podnoszony głównie przez środowiska skrajnie lewicowe i pacyfistyczne, a do pewnego momentu także Partię Zielonych. Ale gdy w 1998 r. rząd utworzyła koalicja socjaldemokratów i właśnie Zielonych, sprawy nie podjęto. O rezygnacji z nuclear sharing politycy koalicji zaczęli mówić dopiero przed wyborami w 2005 r., ale sprawa szybko ucichła.

Podjął ją natomiast Guido Westerwelle, lider liberalnej FDP i szef MSZ w chadecko-liberalnej koalicji z lat 2009-13: sprawę usunięcia z Niemiec całej amerykańskiej broni atomowej uczynił częścią swego programu i wracał do niej kilka razy. Bezskutecznie: nie uzyskał poparcia kanclerz Angeli Merkel. W 2012 r. Westerwelle wycofał się z tego postulatu. Przez obecną koalicję CDU/CSU-SPD temat rezygnacji z nuclear sharing nie był podnoszony. ©℗

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Dziennikarz, kierownik działów „Świat” i „Historia”. Ur. W 1967 r. W „Tygodniku” zaczął pisać jesienią 1989 r. (o rewolucji w NRD; początkowo pod pseudonimem), w redakcji od 1991 r. Specjalizuje się w tematyce niemieckiej. Autor książek: „Polacy i Niemcy, pół… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 38/2016