kolonializm

Artykuły na ten temat

Książę Alemajehu. Wyspa Wight, 1868 r. / Fot. Julia Margaret Cameron / domena publiczna / wikipedia

Mały książę i brytyjska królowa: dlaczego Londyn odmawia zwrotu prochów uprowadzonego przez Brytyjczyków etiopskiego następcy tronu?

Wojciech Jagielski
Tuż po Wielkanocy 1868 r. Brytyjczycy przypuścili szturm i zdobyli ostatni bastion Teodora II. Nie chcąc iść do niewoli, etiopski cesarz zabił się strzałem z…
W czerwcu 2020 r. aktywiści zdewastowali pomnik Leopolda II stojący przed pałacem królewskim w Brukseli. Król współodpowiadał za śmierć 10 mln Kongijczyków. Bruksela, 10 czerwca 2020 r. / Fot. Thierry Roge / AFP / EAST NEWS

Afryka dzisiaj: zdekolonizowana politycznie, ciągle czeka na dekolonizację mentalną

Zbigniew Rokita
Dipo Faloyin, autor książki „Afryka to nie państwo”, chce opowiedzieć ludziom z tzw. globalnej Północy, jak bardzo kontynent ich wyobrażeń różni się od tego…
Bracia Sahary, członkowie zakonu walczącego z handlarzami niewolników, a także szkoleni przez nich członkowie miejscowej samoobrony i uwolnieni niewolnicy. Lata 1891-1892 / dzięki uprzejmości Braci Sahary

Tym razem nie chodziło o Ziemię Świętą, lecz walkę z handlarzami niewolników. W tym celu 140 lat temu ruszyła nowa krucjata. Co z niej wynikło?

Aleksander R. Michalak
Osiem wieków po pierwszej wyprawie krzyżowej pewien charyzmatyczny francuski duchowny wezwał do kolejnej krucjaty, tym razem w Afryce północnej i środkowej.…
fot. Grażyna Makara

Grupa Wagnera bis: nowy szyld, nowy dowódca, stara misja. Jak Rosja przejmuje północ Afryki [JAGIELSKI STORY #47]

Wojciech Jagielski, Krzysztof Story
Od początku wojny w Ukrainie Rosja zarobiła 2,5 mld dolarów na handlu afrykańskim złotem. W zamian oferuje tanią pszenicę i bezpieczeństwo dla zaprzyjaźnionych…

Problem zwrotu skradzionych dzieł sztuki dopiero się rozkręca

Magdalena Łanuszka
W jednym z najsłynniejszych muzeów świata do niedawna eksponowano rzeźby zrabowane ze świątyń Katmandu. Dla współczesnych mieszkańców Nepalu to bardziej…
Wikimedia Commons /

Oddają zagrabione

WP / EPD, DW
Belgia i Niemcy zaczęły zwracać dzieła sztuki, które w czasach kolonialnych wywieziono z terenu dzisiejszej Demokratycznej Republiki Konga i Nigerii.
Kenneth Kaunda na pogrzebie Roberta Mugabego, prezydenta Zimbabwe, wrzesień 2019. JEKESAI NJIKIZANA/AFP/East News /

Miedziany Patriarcha

Wojciech Jagielski
Zmarł Kenneth Kaunda, pierwszy prezydent niepodległej Zambii. Był ostatnim z Ojców Niepodległości afrykańskiej Dekady Wolności, gdy kontynent zrzucał…
Niemcy przyznają się do ludobójstwa w Namibii podczas okupacji kolonialnej. Na zdjęciu minister spraw zagranicznych Niemiec Heiko Maas na konferencji prasowej w Berlinie, 28 maja 2021 r. / FOT. TOBIAS SCHWARZ/AFP/East News /

Namibia: Cena zbrodni

Wojciech Jagielski
Niemcy przyznają się do ludobójstwa afrykańskich ludów Herero oraz Nama i w geście przeprosin chcą zapłacić prawie półtora miliarda dolarów. Potomkowie tych,…
Na Champs-Élysées w Paryżu, 15 lipca 2019 r. / FOT. ZAKARIA ABDELKAFI/AFP/East News /

Zamiast przeprosin

Wojciech Jagielski
W sześćdziesiątą rocznicę wojny, która jednym przyniosła niepodległość, a drugim ostateczny upadek imperium, Francuzi nie zamierzają przepraszać Algierczyków…
Zwolenniczki niepodległości przed lokalem referendalnym w mieście Numea, stolicy Nowej Kaledonii. 4 października 2020 r. / MATHURIN DEREL / AP / EAST NEWS

Tricolore nad Oceanią

Karolina Kania
Nowa Kaledonia zostaje przy Francji: tak zdecydowała większość mieszkańców tego archipelagu wysp na Południowym Pacyfiku.
Bianka Nwolisa z transparentem „Stop calling me Murzyn” protestuje wraz z rodzicami i rodzeństwem pod ambasadą USA po śmierci George’a Floyda. Warszawa, 4 czerwca 2020 r. / JĘDRZEJ NOWICKI / AGENCJA GAZETA / JĘDRZEJ NOWICKI / AGENCJA GAZETA

Rasizm bez rasy

Olga Stanisławska, Marcin Żyła
Olga Stanisławska, reporterka: Jesteśmy uzależnieni od wyzysku innych. Kto w Kongu wydłubuje z ziemi koltan do naszych telefonów? Kto w strasznych warunkach w…
Demontaż zabezpieczeń, które przez kilka dni chroniły przed demonstrantami pomnik Winstona Churchilla w londyńskiej dzielnicy rządowej Westminster. 17 czerwca 2020 r. / HANNAH MCKAY / REUTERS / FORUM

Wielki przegląd pomników

Patrycja Bukalska
Na fali antyrasistowskich protestów w Wielkiej Brytanii powróciła debata o kolonialnej przeszłości i jej skutkach, trwających do dziś.
„Brązy z Beninu” wywieziona z Królestwa Beninu (XV–XIX wiek) do Anglii w 1897 r., British Museum w Londynie. / DAN KITWOOD / GETTY IMAGES / DAN KITWOOD / GETTY IMAGES

Miecz Omara

Wojciech Jagielski
Muzea Zachodu są pełne skarbów przywiezionych z Afryki, Azji czy Ameryki Południowej. Teraz, kiedy niegdysiejsi kolonizatorzy biją się w piersi, muszą…
MAPA „NOWE OPISANIE AFRYKI” Willema Janszoona (1571–1638), wielokrotnie przedrukowywana z oryginalnej miedzianej płyty i ręcznie kolorowana w latach 1630–1667 w wielojęzycznych atlasach Blaeu. Reprodukowana odbitka pochodzi z łacińskiej edycji z 1644 r. / / PRINCETON LIBRARY / DOMENA PUBLICZNA

Kontynent pozbawiony historii

Maciej Machcewicz
Afryka, dom ponad miliarda ludzi, o niezwykłej różnorodności kultur i ludów. Dzieje sięgające czasów prehistorycznych, zapisane w tradycji, sztuce i legendach…

Jak Belgowie zabierali dzieci

ŻyM
François d’Adesky miał 7 lat, kiedy wraz z rodzeństwem przywieziono go do Europy.
Podczas uroczystości żałobnych w Etiopskim Związku Pilotów, 11 marca 2019 r. / MINASSE WONDIMU HAILU / ANADOLU AGENCY / AFP / EAST NEWS

W Afryce, czyli nigdzie

Marcin Żyła
Nie znamy jeszcze przyczyn wypadku boeinga pod Addis Abebą, w którym 10 marca zginęło 157 osób. Ale możemy przypuszczać jedno: gdyby zdarzył się gdzie indziej…
Jedno z nielicznych zdjęć mieszkańców Sentinelu Północnego; fotografia niedatowana. / CHRISTIAN CARON – CREATIVE COMMONS A-NC-SA

Granica Dobrej Nowiny

Roman Husarski
Zabójstwo misjonarza, który chciał przekonać do chrześcijaństwa wyspiarzy z Oceanu Indyjskiego, wznowiło debatę nad prawami ludzi, którzy od tysiąca lat żyją…

Francja zwraca kolekcję afrykańskich dzieł sztuki

Monika Ochędowska
Jeśli państwa Afryki o to poproszą, francuskie muzea powinny zwrócić eksponaty, którymi dysponują – czytamy w raporcie przygotowanym na zlecenie prezydenta…

Conrad Festival 2017: dzień VII

Michał Sowiński
Ostatni dzień Festiwalu to rozmowy o literaturze, która, niczym wystawa Jean-Ulricka Déserta, zabiera nas w nowe regiony świata.
Kadr z filmu „Aferim!” / Fot. Mihai Chitu

Aplauz jako ostrzeżenie

Anita Piotrowska
Idylliczna, wielokulturowa kraina? Nie, Wołoszczyzna to miejsce, gdzie panuje niewolnictwo nieustępujące brutalnością temu, co świat zachodni uskuteczniał w…