Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Tak zaczyna się ta część (parsza) Tory i nazywana jest „Jetro”. A jest to fragment arcyważny, bo poza opisem wizyty teścia zawarta jest w nim opowieść o objawieniu na górze Synaj oraz dziesięcioro przykazań. Co to oznacza? Dlaczego w jednym sobotnim czytaniu Pięcioksięgu zawarte są tak różne zdarzenia? I dlaczego nazwa parszy kieruje nas na kwestię nie tak znowu ważną? Mędrcy mają zawsze odpowiedź – i pytanie. Otóż dzieje się tak dlatego, by oznajmić, że Tora bynajmniej nie należy tylko do wybrańców Boga. Niesie prawa o charakterze powszechnym, skierowane ku wszystkim ludziom. Jetro, czciciel bałwanów, poganin, przywódca klanu ludu żyjącego na pustyni, odkrył Boga Jedynego i przyjął prawa Izraela. Słuchał objawienia jak jeden z potomków Jakuba. Podobne przeżycie towarzyszy świętu Szawuot, obchodzonemu w rocznicę otrzymania Tory. Wtedy czytana jest Księga Rut, która opowiada o tym, jak Moabitka dołączyła do ludu wybranego i stała się pramatką Dawida. Już w samym rytuale zawarte jest przesłanie: Bóg jest Jeden i naucza wszystkie siedemdziesiąt ludów zamieszkujących ziemię.
Co takiego usłyszał teść Mojżesza, iż musiał przybyć do swego zięcia? Badacze powiadają, że znane mu były trzy wydarzenia: wyjście z Egiptu, rozdzielenie morza i napaść Amalekitów. Te dwa ostatnie zdarzenia, zdaniem wielkiego Raszi, odegrały w tym przypadku rolę najważniejszą. Rabi Eliezer dodawał: Jetro słyszał o prawach, jakie mają być udzielone na świętej górze. Przybył, bo jak czytamy w Torze: „teraz wiem, że Pan jest większy niż wszyscy bogowie” (18, 11).
Dobre pytanie czy opinia to taka, która rodzi następne pytania i problemy. Dlaczego Raszi zwracał uwagę na dwa wydarzenia: przejście przez morze i bitwę z Amalekitami? Jego komentarze również wymagają komentarzy. Otóż powód zdaje się być jeden: jeśli utopienie w morzu wojsk egipskich może być interpretowane jako akt strasznej, gniewnej zemsty jakichś prymitywnych bogów, to klęska Amaleka odsłania już rządy Bożej sprawiedliwości. Karze się zdradliwego i grzesznego wroga, silnego i krwawego, chroniąc niewinną ofiarę. A Jetro, odkrywając Boga Jedynego, odkrywał właśnie, czym jest sprawiedliwość, i radził potem Mojżeszowi, jak nią administrować i kim mają być pośród Izraelitów sędziowie.
Historia Jetry nie jest tylko wydarzeniem rodzinnym, opowieścią o spotkaniu z zięciem. Jest to opowieść o prozelityzmie, o zerwaniu ze swoją przeszłością, odziedziczoną tożsamością, a też o konsekwencjach zmiany religii. Jetro przestaje być kapłanem i przywódcą plemienia, rezygnuje z honorów świata, by zamieszkać na pustkowiu, z dala od wszystkich, pośród ludu poszukującego swej osobności. Zamiast sławy, tytułu, uznania wybiera zasłuchanie i dumę ze swego zięcia. Wybiera Boga największego pośród wszystkich bóstw, bo wcześniej już je poznał, czcił i dostrzegł ich słabość. ©
