Jak się modlić?

W dzisiejszym rozważaniu chciałbym poruszyć sprawę modlitwy, jest to sprawa aktualna i co jakiś czas trzeba do niej wracać, bo bez modlitwy, przynajmniej bez modlitwy w jakimś sensie, można być chrześcijaninem tylko czysto zewnętrznie, żeby nie powiedzieć pozornie

29.01.2015

Czyta się kilka minut

Niko Pirosmani, Modlitwa na wsi

Być bez modlitwy, to tak jakby żyć w rodzinie i nie odzywać się do żadnego z członków najbliższej rodziny. Więcej, to jakby ignorować swoich najbliższych, tak jakby ich w ogóle nie było. 

Jezus powiedział: moje owce słuchają mego głosu, a Ja znam je. Idą one za Mną i Ja daję im życie wieczne. Nie zginą one na wieki i nikt nie wyrwie ich z mojej ręki. Ojciec mój, który Mi je dał, jest większy od wszystkich. I nikt nie może ich wyrwać z ręki mego Ojca. Ja i Ojciec jedno jesteśmy.

Bo właśnie chodzi o ten codzienny kontakt, o to, by mieć świadomość tego kogoś bliskiego; obecność Boga jak kogoś z najbliższej rodziny. I sądzę, że jednym z głównych powodów naszych niepowodzeń w modlitwie, tego, że modlitwa w naszym życiu pojawia się często w formie tylko szczątkowej, jest to, że nie potrafimy się modlić, ze redukujemy zwykle modlitwę tylko do prośby i to na ogół tylko wówczas, gdy sami jakimiś innymi sposobami nie potrafimy sobie załatwić tego, o co nam chodzi. Dlatego chciałbym dzisiaj powiedzieć kilka słów na ten temat jak się modlić, chciałbym powiedzieć o dwóch formach modlitwy, modlitwy, która mogłaby nam pomóc w pogłębieniu naszego życia, które tak często ślizga się tylko po powierzchni.

Pierwszą formą modlitwy, o której chciałbym dzisiaj powiedzieć, jest modlitwa, którą by nazwać można modlitwą chwili. Jest to forma w pewnym sensie minimalistyczna, nie wymagająca jakiegoś dodatkowego czasu czy nadzwyczajnego wysiłku. Chodzi bowiem o to, ażeby myśl o Bogu od czasu do czasu wplatać w nasze codzienne czynności. Na przykład, czekam na przystanku autobusowym i korzystając z tej chwili wolnego czasu na moment, dosłownie na moment, podnoszę moją myśl do Boga. Albo zaczynam jakąś nową czynność i uświadamiam sobie, że to co teraz czynię mogę czynić dla Boga, że jest to wypełnienie zadania jakie on właśnie w tym momencie przede mną stawia. Taka jedna myśl, nic więcej. Albo słyszę sygnał pogotowia i skieruję do Boga jedno modlitewne zdanie w intencji tego kogoś, żeby mu tam zdołali pomóc. I takich przykładów można by mnożyć więcej, tak bez końca, przy różnych okazjach. Chodzi o to, żeby taka krótka modlitwa chwili, żeby była bardzo naturalna, bez jakiejkolwiek przesady: przede wszystkim żeby nie była ze szkodą dla tego, co w danej chwili robię. Taka modlitwa chwilą wzbogaca i pomaga do tego, by ciąg naszych żmudnych,  codziennych zajęć zamienić w coś bardziej sensownego. A druga postać modlitwy, o której chciałbym powiedzieć kilka słów, znajduje się jakby na przeciwległym biegunie do tej modlitwy chwili, wymaga bowiem trochę czasu, pewnego zorganizowania, a także trochę większego wysiłku. Ta forma to medytacja, jedna z najbardziej wartościowych form modlitwy.

A żeby taką medytację sobie zorganizować trzeba wygospodarować przynajmniej kilka minut czasu i trochę odizolować się od otoczenia, przynajmniej na tych kilka minut. I dobrze jest też przygotować sobie jakiś krótki tekst, o który można by myśl zaczepić, ale nie chodzi o jakiś tekst modlitwy z książki do nabożeństwa, ale na przykład jakichś kilka zdań z Ewangelii albo po prostu skupić się na kilku myślach związanych z Bogiem czy religią. I gdy tak się przygotujemy do chwili medytacji, to trzeba zacząć od chwili wyciszenia, od oddalenia od siebie wszelkich innych myśli, po to by przez parę momentów po prostu przetrwać w jakiejś wewnętrznej ciszy. Nic nie mówiąc, nic nie czyniąc, wyciszyć się. A potem powoli skupić myśl na tym wybranym temacie i pozwolić myśli błądzić po tym temacie, błądzić, ale też i subtelnie nią kierować, żeby to było rzeczywiście myślenie, pewien namysł, medytacja. I w takiej medytacji trzeba także zostawić odrobinę miejsca, aby Pan Bóg mógł do nas przemówić, za pośrednictwem naszych własnych myśli. A więc nie tylko aktywne mówienie, mówienie myślą do Boga, ale także postawa otwartego słuchacza. Największą trudnością w tego rodzaju modlitwie jest chaotyczność naszych własnych myśli, i to że myśl kierowana swoją własną bezwładnością bardzo często szybko ucieka w rejony zupełnie niezwiązane z modlitwą.

Ale nie należy się tym zrażać, taka już jest natura naszej myśli, niespokojna i żywa. I właśnie taką myśl, jaką mamy winniśmy ofiarować Panu Bogu w chwili medytacji. A gdy taką formę medytacji będziemy co jakiś czas praktykować, będzie się ona stawała coraz lepsza, coraz łatwiejsza i coraz bardziej nas wzbogacająca. Bo właśnie chodzi o to wzbogacanie się; człowiek jest istotą wielowymiarową, ale wpleciony w kołowrót swoich codziennych czynności wypłaszcza się, zatraca te wewnętrzne wymiary i ślizga się po powierzchni zdarzeń. A modlitwa i ta modlitwa chwili i modlitwa bardziej zorganizowana, w postaci medytacji, czy jeszcze jakieś inne postaci modlitwy, modlitwa nie tyko przywraca nam te wewnętrzne wymiary zagubione w codziennej gonitwie, lecz również otwiera nas na rzeczywistość, na rzeczywistość w świetle której nasz codzienny kierat obowiązków nabiera znaczenia i sensu. I ten kierat wówczas przestanie być ciągiem niepowiązanych zdarzeń, ale stopniowo staje się sam, jak modlitwa, naszym słowem skierowanym do źródeł naszego istnienia. 

 

Od wielu lat w parafii rzymskokatolickiej pw. św. Maksymiliana w Tarnowie ks. prof. Michał Heller przewodniczy niedzielnym mszom św. o godz. 10:30 i wygłsza krótkie kazania, które gromadzą wielu stałych słuchaczy. Kazanie wygłoszone przez ks. prof. Michała Hellera 21 kwietnia 2013 r. udostępniamy dzięki uprzejmości parafii św. Maksymiliana.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Kosmolog, filozof i teolog. Profesor nauk filozoficznych, specjalizuje się w filozofii przyrody, fizyce, kosmologii relatywistycznej oraz relacji nauka-wiara. Kawaler Orderu Orła Białego. Dyrektor, fundator i pomysłodawca Centrum Kopernika Badań… więcej