Jak ewoluował mózg

Choć już 300 tys. lat temu mózg człowieka osiągnął współczesne rozmiary, to dopiero 100–35 tys. lat temu przyjął współczesny kształt – przekonuje zespół niemieckiego paleoantropologa, Philippa Gunza.

06.02.2018

Czyta się kilka minut

Na ciemno zaznaczono obszary mózgu, których rozmiar się zmienił / SCIENCE JOURNALS — AAAS
Na ciemno zaznaczono obszary mózgu, których rozmiar się zmienił / SCIENCE JOURNALS — AAAS

Ewolucja kształtu mózgu może mieć związek z „najbardziej ludzkimi zachowaniami”, takimi jak wierzenia religijne czy tworzenie sztuki, które pojawiają się w tym samym okresie.

Członkowie zespołu Gunza w 2017 r. opisali w „Nature” najstarsze skamieniałości zaliczane do naszego gatunku, odnalezione w jaskini Dżabal Irhoud w Maroku, datowane na około 300 tys. lat. Tym razem Gunz i współpracownicy na łamach „Science Advances” dokonali rekonstrukcji mózgoczaszek na podstawie skamieniałości pochodzących z różnych okresów. Okazało się, że pomiędzy liczącymi 100 tys. lat i tymi sprzed 35 tys. lat pojawiają się znaczące różnice: w młodszych mózgoczaszkach okolice czołowe są wyższe, ciemieniowe – bardziej wybrzuszone, potyliczne – bardziej zaokrąglone, a móżdżku – rozrośnięte; całość wygląda bardziej sferycznie. Ponieważ podczas rozwoju mózg i tkanki mózgoczaszki uciskają na siebie (we wczesnym okresie rozwoju), kształt tej ostatniej pozwala wnioskować o kształcie mózgu.

To pierwsze ustalenia paleontologiczne, które sugerują, że w naszym gatunku stosunkowo niedawno doszło do wyraźnych – i prawdopodobnie doniosłych – zmian w budowie mózgu, zapewne wywołanych zmianami genetycznymi. ©℗

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru Nr 7/2018