I Wojna Światowa

Artykuły na ten temat

Frank Graham Cootes, Prezydent Woodrow Wilson, 1913 r. / Domena publiczna / wikipedia

Niewielu prezydentów USA ma swoje ulice w polskich miastach. Wśród nich jest Thomas Woodrow Wilson. Czym na to zasłużył?

Piotr Hapanowicz
To on zerwał z doktryną izolacjonizmu, która długo określała amerykańską politykę zagraniczną. Dziś, gdy Donald Trump otwarcie mówi, że Stany odwrócą się od…
Aleksandra Piłsudska na poświęceniu szkoły powszechnej im. Józefa Piłsudskiego w Bezdanach, 1937 r. / NAC

Komendantka Ola. 60 lat temu zmarła Aleksandra Piłsudska

Ewelina Burda
W gorsecie przemyca dynamit, w falbanach sukni rewolwery. Walcząca o niepodległość konspiratorka zostanie zapamiętana jednak głównie jako powściągliwa pani…
Stanisław Maczek, 1920 r. / ZA KSIĄŻKĄ: J.L.ENGLERT, K.BARBARSKI „GENERAŁ MACZEK I ŻOŁNIERZE 1 DYWIZJI PANCERNEJ”, LONDYN 1992

Jak powstały polskie wojska specjalne

Krzysztof Pięciak
Odważny manewr, pomysłowa taktyka: ponad sto lat temu Stanisław Maczek był prekursorem tego, co później nazwano elitarnymi wojskami specjalnymi.
Kanclerz Niemiec Olaf Scholz podczas spotkania z żołnierzami; za nim czołg Leopard 2. Poligon w Ostenholz w północnych Niemczech, 17 października 2022 r. / FOT. RONNY HARTMANN/AFP/East News /

„Żelazne świnie” i Leopardy. Co może zmienić bieg wojny w Ukrainie

Wojciech Pięciak
Coraz więcej niemieckich polityków postuluje, by ich rząd przekazał wreszcie Ukraińcom czołgi Leopard.
Plakat propagandowy z czasów stalinowskich / DOMENA PUBLICZNA / TP

Taka cholera. Wyczyny Twardowskiego mogłyby stać się legendą

Piotr Sauter-Zawadzki
Stanisław Twardowski prowadził swoją osobistą wojnę najpierw z Niemcami, a potem z komunistami. Byłaby to ballada sowizdrzalska, gdyby nie jej finał.
/ BEATRIZ VELASCO / GETTY IMAGES

Czynnik ludzki

Ken Follett, Michał Sowiński
KEN FOLLETT, pisarz: Wierzę w sprawczą moc jednostki. Uważam, że olbrzymie znaczenie ma to, na jakich ludzi oddajemy głos w wyborach. I chodzi mi o całokształt…
Kadr z filmu „I młodzi pozostaną” / MATERIAŁY PRASOWE

Herbata w okopach

Anita Piotrowska
Kiedy patrzą wprost do kamery, czyli na nas, mają często po 15-16 lat, choć na komisji wojskowej musieli udawać starszych. Zdają się współcześni i zarazem…
/ THEY SHALL NOT GROW OLD – OFFICIAL TRAILER

Wielka Wojna według Jacksona

WP / KLEINEZEITUNG.AT, FAZ, SPON
Na okładce: Józef Piłsudski jako komendant Legionów, zdjęcie wykonano w 1914 r. / MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO / EAST NEWS

Stulecie niepodległości

Tadeusz A. Olszański
Rzeczpospolita nie odrodziła się z dnia na dzień, lecz za sprawą długiego ciągu faktów dokonanych. A wśród nich decydującego: zbrojnego powstania.
Viktor Orbán objaśnia Mateuszowi Morawieckiemu mapę Węgier w granicach sprzed 1920 r. Budapeszt, 2018 r. / FACEBOOK / ORBAN VIKTOR

Jeszcze będziemy jednością

Dominik Héjj
Sto lat temu kraj walczący u boku Niemiec i Austrii przegrał I wojnę światową i stracił większość terytorium. Dziś pod rządami Orbána rozkwita nostalgia za…
Wejście do schronu będącego stanowiskiem dowodzenia z czasów I wojny światowej, Pikardia, czerwiec 2018 r. / SZYMON ŁUCYK

Czerwone maki na polach Pikardii

Szymon Łucyk
To gratka dla poszukiwaczy śladów I wojny światowej: na północ od Paryża można zwiedzić imponujące skalne fortyfikacje albo legendarny wagon, w którym w 1918 r…
Brytyjscy żołnierze budują zasieki. Walki nad Sommą, wrzesień 1916 r. / Fot. Library of Congress

Dzień najczarniejszy

Patrycja Bukalska
Niemal pięć miesięcy walk, 12 km zdobytego terenu i 20 tys. żołnierzy zabitych jednego tylko dnia – to bilans bitwy nad Sommą. Najkrwawsza w brytyjskiej…
Francuscy żołnierze w okopach pod Verdun, 1916 r. / Fot. GETTY IMAGES

Krwawa pompa Verdun

Joachim Trenkner
Sto lat temu, 21 lutego 1916 r., na froncie zachodnim zaczęła się jedna z najkrwawszych bitew I wojny światowej.

Dlaczego walczyli?

Tomasz Woźny, Krzysztof Pięciak
Tomasz Woźny: W 1914 r. pułki galicyjskie szły na front z polskimi flagami i obrazami Matki Boskiej Częstochowskiej. Sądzono, że cesarz Austrii połączy pod…
Pierwszy dzień ofensywy gorlickiej: żołnierze austriackiej 12. Dywizji Piechoty, zwanej „krakowską”, atakują wzgórze Pustki koło Łużnej, 2 maja 1915 r. / Fot. Zawatzky Alois / Narodowe Archiwum Cyfrowe

Od Gorlic po Wołyń

Krzysztof Pięciak
Rankiem 2 maja 1915 r. okopy u stóp wzgórza Pustki opuścili Polacy w szarych austriackich mundurach. Mieli zdobyć tę ważną rosyjską pozycję. Na froncie…

Wichry wojny

Wojciech Pięciak
„Wszędzie pełno śladów boju, wszędzie straszne zniszczenie” – notował jesienią 1914 r. polski chłop w ck mundurze, gdzieś na froncie galicyjskim.
Niemiecka pocztówka propagandowa, ukazująca „zwycięstwo pod Łodzią” / Fot. fotopolska.eu

Matka wszystkich bitew

Jarosław Flis
Krwawe zmagania pod Łodzią – rozegrane sto lat temu między wojskami pruskimi i carskimi – były jedną z najbardziej dramatycznych bitew I wojny światowej.

Historyczne newsy: Stulecie 14/18

WP

Nadzieja na sens

Robert Traba
W pamięci zbiorowej szybko zatarł się fakt, że w mundurach armii zaborczych zginęło 450 tys. Polaków. Już w II Rzeczypospolitej zbiorowe wyobrażenia zdominował…

Zapomniane bitwy

Jarosław Flis
Przez pierwszy rok wojny walki toczyły się wokół miast i wiosek w obecnych granicach Polski. Wiele obróciło się w gruzy. Zostały cmentarze, przypominające o…

Bohater czy terrorysta?

Aleksandra Cholewa
Gawriło Princip, zakompleksiony nastolatek, przypadkowo przeszedł do historii jako ten, który sprowokował jeden z kataklizmów XX wieku.

Wojna zwykłych Polaków

Piotr Szlanta
PIOTR SZLANTA, historyk: Księżna Maria Lubomirska, która w sierpniu 1914 r. przebywała w Warszawie, pisze w pamiętnikach o entuzjazmie, jaki u mieszkańców…

Historia pewnego symbolu

Robert Traba
Mazurska wieś Tannenberg, położona niedaleko wioski Grunwald, weszła do historii latem 1914 r., aby potem wędrować - już jako symbol - przez cały wiek XX.

Przegrany pokój

Joachim Trenkner
Traktat pokojowy z Niemcami, podpisany w Wersalu 28 czerwca 1919 r., miał zbudować w Europie nowy porządek terytorialny i polityczny. Nie spełnił tych…