Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Palety dźwięków nie zawsze wystarczały kompozytorom do wyrażania swoich myśli. Czasami dopiero w świecie barw, pastelowych farb i graficznych znaków odnajdywali oni język zdolny do wyrażenia muzycznych idei. Rysując kolejne utwory, świadomie zapraszali więc zarówno odbiorców, jak i wykonawców do wizualnego odbioru swojej twórczości. Przekonywali, że ich dzieł warto nie tylko słuchać, lecz również je oglądać. Pragnienie, aby doświadczać muzyki bez pomocy dźwięków, wiązało się z fascynacją XX-wiecznym malarstwem. Nie bez przyczyny Morton Feldman zadedykował swój utwór Jacksonowi Pollockowi, a John Cage – Marcelowi Duchampowi. Co więcej, najsłynniejszy utwór tego drugiego – 4’33” –miał być bezpośrednią reakcją kompozytora na białe płótna innego wielkiego nowojorczyka – Roberta Rauschenberga.
Partytury graficzne są polityczne. Rezygnując ze szczegółowej notacji swoich pomysłów, artyści zerwali z tradycyjnym porządkiem, który całą niemal władzę nad utworem oddawał w ręce kompozytorów. Za sprawą nieoczywistych impresji i ogólnikowych wskazówek twórcy rysowali jedynie przestrzeń, po której wykonawcy mogli poruszać się w dowolny sposób. Dla lewicowych ideowców pokroju Corneliusa Cardew porzucenie sztywnych pięciolinii miało więc wymiar społeczny. Teraz każdy był współautorem, każdy dopisywał rozdział w niekończącej się ewolucji utworu.
Partytury graficzne są aktualne. W pewnym sensie sięgnięcie po nowy, radykalnie odmienny język notacji muzycznej było wymogiem muzycznej rzeczywistości XX wieku. Forma zapisu podążyła za przemianami, jakim podlegała ówczesna myśl kompozytorska. Głównym prowodyrem był oczywiście jazz, lecz nie tylko nieostra z natury improwizacja namieszała twórcom w partyturach. Wyzwanie stanowiły również „niemuzyczne” dźwięki, które coraz częściej przenikały do utworów młodych twórców. Jednym z nich był hałas, którego rola od czasów Edgara Varѐse miała nieustannie wzrastać.
Partytury graficzne są często bardzo ładne...