Pierwsze zaskoczenie to architektura. Nawykła do bogatych, dekoracyjnych i przykrytych licznymi kopułami meczetów osmańskich, których pełen przegląd podziwiać można w Stambule, przez chwilę nie mogę się odnaleźć na dziedzińcu otaczającym Ulu Cami. Wielki Meczet – główna świątynia Diyarbakıru i jeden z najstarszych meczetów w Turcji – zupełnie ich nie przypomina. Prosta, wręcz surowa budowla z ciemnego bazaltu, z jasnymi, kamiennymi „plastrami miodu” w oknach, kojarzy się raczej z protestanckim kościołem niż meczetem, mimo iż głazy udekorowane są inskrypcjami w języku arabskim, a przed budynkiem znajduje się tradycyjna fontanna, w której wierni dokonują niezbędnych ablucji.

Skojarzenie okazuje się słuszne. Ulu Cami powstał mniej więcej w połowie VII wieku, w wyniku przekształcenia bizantyjskiego kościoła św. Tomasza. Stało się to po podbiciu Diyarbakıru przez Arabów. Podobno...