Zza siatkowego ogrodzenia w oknach widać jedynie paski wiszących pod sufitem jarzeniówek, które wypełniają halę zimnym światłem. Zawinięte w szaliki, skulone od mrozu sylwetki kolejnych kobiet szybko znikają w drzwiach budynku, mijając bez słowa dwie koleżanki, które opodal wejścia dopalają nerwowo papierosa. Za czternaście minut wybije szósta i szwalnię wypełni miarowy stukot maszyn do szycia.

Maria szczerze nie znosi ostatnich spokojnych chwil przed rozpoczęciem pracy. – Jest jak u dentysty, człowiek wie, że za chwilę będzie bolało, ale wiadomo, że jeśli się wyjdzie, to będzie tylko gorzej. Wieczorem po pracy ręce mi się trzęsą. Palce robią się zesztywniałe, jak od trzymania lodu. W przedramię łapią skurcze. Lekarka powiedziała, że organizm tak odreagowuje i że to od siedzenia przez wiele godzin w tej samej pozycji i tych samych ruchów. Plus stres, bo zmianowe drą ryja za...