Przejdź do treści
Reklama
Top menu
Najnowsze wydanie
Autorzy
Archiwum
Newslettery
Podkast
Serwisy
Fundacja
Zostań Patronem Tygodnika
User Menu
Zaloguj
Kup Tygodnik
☰
Użytkownik
Zaloguj
Szukaj
Menu
Najnowsze wydanie
Autorzy
Archiwum
Newslettery
Podkast
Serwisy
Fundacja
Zostań Patronem Tygodnika
Tematy
Kraj
Wiara
Kultura
Zmysły
Świat
Historia
Nauka
Więcej
O nas
Redakcja
Wydawca
Nagrody i wyróżnienia
Reklama w Tygodniku
Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Nota wydawnicza
Nota prawna
Kontakt
Tematy
Kraj
Wiara
Kultura
Zmysły
Świat
Historia
Nauka
Kup Tygodnik
Sztuka Powszechnie Nieznana
Artykuły na ten temat
Burzliwe losy dzieł „śląskiego Rembrandta” [Sztuka Powszechnie Nieznana #45]
Magdalena Łanuszka
To niemal cud, że przynajmniej część jego obrazów z kolekcji w klasztorze cystersów w Lubiążu (Leubus, Dolny Śląsk) przetrwała do dziś, choć w większości…
Wrocławski skarb z betonu (Sztuka Powszechnie Nieznana #44)
Magdalena Łanuszka
W najnowszej hollywoodzkiej produkcji „Ballada Ptaków i Węży” zagrała m.in. wrocławska Hala Stulecia. Jaki był historyczny kontekst powstania tego…
Winiarski wrzesień w sztuce średniowiecznej (Sztuka Powszechnie Nieznana #43)
Magdalena Łanuszka
Wrzesień to miesiąc winobrania, a proces tworzenia wina oraz zagadnienia związane z jego konsumpcją stanowią jeden z filarów europejskiej kultury i sztuki.
Smok, jaki jest, każdy widzi [Sztuka Powszechnie Nieznana #42]
Magdalena Łanuszka
Czym była „smocza krew” używana przez średniowiecznych malarzy? Komu Pliniusz Starszy zalecał stosowanie maści z języka, oczu, żółci i jelit smoka? Co na temat…
Bez niego nie byłoby Albrechta Dürera [Sztuka Powszechnie Nieznana #41]
Magdalena Łanuszka
Hans Pleydenwurff to jeden z najważniejszych malarzy norymberskich 3 ćwierci XV w. – na jego dziedzictwie wykształcił się młody Albrecht Dürer. Jedynym…
Najdroższa solniczka świata [Sztuka Powszechnie Nieznana #40]
Magdalena Łanuszka
W 1543 r. złotnik Benvenuto Cellini – znany awanturnik o wielkim talencie artystycznym – wykonał dla króla Francji Franciszka I absolutnie unikatową solniczkę…
Zalotna kramarka i lubieżny błazen [Sztuka powszechnie nieznana #39]
Magdalena Łanuszka
Kodeks Baltazara Behema to rękopiśmienny zbiór przywilejów i statutów miasta Krakowa, w którym są też roty przysiąg i ustawy cechów krakowskich. Powstał w…
Najdroższy kolor starożytnej Europy [Sztuka powszechnie nieznana #38]
Magdalena Łanuszka
Czy jedna barwa może być droższa od innych? Oczywiście, zwłaszcza jeśli mówimy o pigmentach naturalnych. Czynnik ekonomiczny ma niebagatelne znaczenie w…
Zaginiona naga dama [Sztuka Powszechnie Nieznana #37]
Magdalena Łanuszka
W Fogg Museum (Harvard Art Museums, USA) od 1969 r. znajduje się malutki obrazek datowany na przełom XV i XVI wieku i przedstawiający damę przy toalecie. Naga…
Szykowne szkielety [Sztuka Powszechnie Nieznana #36]
Magdalena Łanuszka
W czerwcu 1578 roku robotnicy pracujący w pobliżu Porta Salaria w Rzymie przypadkowo wykopali wejście do podziemi – i w ten sposób odkryto wejście do…
Tajemnice Tryptyku Dominikańskiego [Sztuka Powszechnie Nieznana #35]
Magdalena Łanuszka
Po wieloletnich badaniach architektury i wyposażenia, z okazji 800-lecia krakowskiego Klasztoru Ojców Dominikanów, otwarto właśnie nowe muzeum, prezentujące…
Cała prawda o Smoku Wawelskim [Sztuka Powszechnie Nieznana #34]
Magdalena Łanuszka
W pierwotnej, średniowiecznej opowieści nie pojawia się żaden szewczyk, zaś podrzucenie potworowi siarki zaszytej w bydlęcą skórę to pomysł samego Kraka lub…
Wolfgang, Dunstan i diabeł [Sztuka Powszechnie Nieznana #33]
Magdalena Łanuszka
Jednym z najpopularniejszych motywów literackich, powracających w legendach wielu świętych, jest wątek poskromienia lub oszukania diabła. Czasami święci…
Zabili go i uciekł [Sztuka Powszechnie Nieznana #32]
Magdalena Łanuszka
Średniowieczne żywoty świętych, zwłaszcza wczesnochrześcijańskich męczenników, obfitują w fantastyczne epizody. Wydaje się, że byli oni nie do zabicia:…
Święci od inflacji [Sztuka Powszechnie Nieznana #31]
Magdalena Łanuszka
W kwestii skuteczności wstawiennictwa w rozmaitych sprawach święci mają swoje specjalizacje – są zatem i tacy, do których należy zwracać się o wsparcie w…
Niezwykłe przygody Matki Boskiej w XIII-wiecznym rękopisie [Sztuka Powszechnie Nieznana #30]
Magdalena Łanuszka
W kanonicznych księgach Pisma Świętego o Marii i jej mężu Józefie nie napisano prawie nic. Lukę tę uzupełniały apokryfy. W średniowieczu wielką popularnością…
Pompeje wciąż zaskakują [Sztuka Powszechnie Nieznana #29]
Magdalena Łanuszka
W 79 roku po Chrystusie erupcja Wezuwiusza stała się przyczyną zagłady rzymskich miejscowości w pobliżu Neapolu. Pompeje, Herkulanum i Stabie zostały…
Kobieta-smok, czyli Meluzyna [Sztuka Powszechnie Nieznana #28]
Magdalena Łanuszka
Sztuka średniowieczna pełna jest smoków: w heraldyce, w bestiariuszach, czyli księgach o zwierzętach, w dekoracjach na marginesach rękopisów, w rzeźbach…
Miłosny maj. Średniowieczny miesiąc zakochanych [Sztuka Powszechnie Nieznana #27]
Magdalena Łanuszka
W sztuce średniowiecznej bardzo często przedstawiano zakochanych jako parę flirtującą w ukwieconym ogrodzie; atrybutem kochanka zazwyczaj był sokół, ponieważ…
Sztuka Powszechnie Nieznana (26): Piękna i tajemnicza. Smętna Dobrodziejka Krakowa
Magdalena Łanuszka
Skąd się wziął i kiedy powstał ten łaskami słynący obraz? Legendy przeszkadzają badaczom, za to do prawdy potrafi prowadzić drobna wzmianka o... Strusiu?
Sztuka Powszechnie Nieznana (25): Eufraksja i diabeł
Magdalena Łanuszka
Oto historia o św. Eufraksji, jej zmaganiach i krakowskim, późnogotyckim poliptyku św. Jana Jałmużnika, na którym je uwieczniono. Dlaczego ta święta jawi się…
Sztuka Powszechnie Nieznana (24): Żądze średniowiecznego pielgrzyma
Magdalena Łanuszka
Średniowieczne teksty i dzieła sztuki wcale nie gloryfikowały miłości czystej – przeciwnie, seksualność była niezwykle ważnym elementem przedstawianych w nich…
Sztuka Powszechnie Nieznana (23): Król pije!
Magdalena Łanuszka
Jacob Jordaens, malarz działający w XVII wieku w Antwerpii, wielokrotnie malował obrazy, które dziś najczęściej funkcjonują pod tytułami „Król pije” albo "…
Sztuka Powszechnie Nieznana (22): Lew, Słońce i Boże Narodzenie
Magdalena Łanuszka
Już w starożytności lew był uznawany za króla zwierząt, oraz postrzegany jako zwierzę o symbolice solarnej, czyli powiązanej ze słońcem. Ponieważ według…
Sztuka Powszechnie Nieznana (21): Nieprzyzwoity renesans
Magdalena Łanuszka
Artyści Renesansu nie słynęli z cnotliwego stylu życia, a przy tym bardzo chętnie czerpali inspiracje z nieprzyzwoitych elementów kultury antycznej, a swoje…
Sztuka Powszechnie Nieznana (20): Ze Znojma do Wiślicy
Magdalena Łanuszka
Morawy to kraina historyczna zajmująca wschodnią i południową część dzisiejszej Republiki Czeskiej. W XII wieku Znojmo na południowych Morawach było siedzibą…
Sztuka Powszechnie Nieznana (19): Legenda Elżbiety Węgierskiej
Magdalena Łanuszka
Elżbieta Węgierska, zwana także Elżbietą z Turyngii, to bardzo ważna święta Środkowej Europy: urodziła się w 1207 roku jako córka króla Węgier Andrzeja II, i…
Sztuka Powszechnie Nieznana (18): Madonna z... ogórkiem?
Magdalena Łanuszka
W twórczości piętnastowiecznego malarza włoskiego Carla Crivellego wielokrotnie powracał enigmatyczny atrybut w postaci ogórka – głównie w przedstawieniach…
Sztuka Powszechnie Nieznana (17): O mały włos
Magdalena Łanuszka
Dlaczego niektóre późnośredniowieczne przedstawienia ukazują Marię Magdalenę jako porośniętą włosami na całym ciele? Czy w średniowieczu preferowano blondynki…
Sztuka Powszechnie Nieznana (16): Król jest nagi!
Magdalena Łanuszka
Nieprzyzwoite dekoracje na kartach Biblii? Oto jeden z najwspanialszych późnośredniowiecznych rękopisów, który zawiera dość erotyczne przedstawienia panien…
Sztuka Powszechnie Nieznana (15) – Trzecia Rzesza i Kraków: kłopotliwe dziedzictwo
Magdalena Łanuszka
Jak miała wyglądać luksusowa dzielnica planowana przez niemieckich okupantów na terenie krakowskich Dębnik? Jak wyglądał przed niemiecką przebudową budynek „…
Sztuka Powszechnie Nieznana (14): Nepomuki i wieloryby
Magdalena Łanuszka
Święty z językiem za zębami, Matka Boska depcząca węża i ambona w kształcie wieloryba. Ziemia Kłodzka w 1137 roku przypadła koronie czeskiej, a poza krótkimi…
Sztuka Powszechnie Nieznana (13): Ołtarz Mariacki wciąż zaskakuje
Magdalena Łanuszka
Po kilkuletniej konserwacji do kościoła Mariackiego w Krakowie wróciła w całości późnogotycka nastawa ołtarza głównego, dłuta Wita Stwosza. Pozorny pentaptyk z…
Sztuka Powszechnie Nieznana (12): Walka o męskie majtki
Magdalena Łanuszka
Dynamika w relacjach damsko-męskich to jeden z najciekawszych elementów dawnej kultury wizualnej. Pewne motywy dotyczące związków trwały w sztuce europejskiej…
Sztuka Powszechnie Nieznana (11): Psałterz Księcia Skrybów
Magdalena Łanuszka
W trzeciej ćwierci XII wieku w skryptorium przy katedrze i klasztorze benedyktyńskim w Canterbury powstał bogato dekorowany rękopis: tak zwany Psałterz Eadwina…
Sztuka Powszechnie Nieznana (10): Z poradnika średniowiecznego zielarza
Magdalena Łanuszka
Starożytne i średniowieczne traktaty medyczne oraz zielniki to niezwykle interesujące rękopisy, dzisiaj bardzo często zapomniane, znane jedynie specjalistom…
Sztuka Powszechnie Nieznana (9): Pani Melancholia
Magdalena Łanuszka
Pandemiczne obostrzenia w połączeniu z jesienną aurą sprzyjać mogą przygnębieniu, czy nawet depresji. Dawniej wierzono, że na smutek i apatię szczególnie…
Sztuka Powszechnie Nieznana (8): Golizna na katedrze i zagadka Rolanda
Magdalena Łanuszka
Do Dalmacji warto pojechać nie tylko ze względu na morze, wino czy sałatkę z ośmiornicy. Także dla tak nietuzinkowych dzieł sztuki, jak zaskakująco obsceniczne…
Sztuka Powszechnie Nieznana (7): Gotycki witraż z Iwkowej i Wierzbięta z Branic
Magdalena Łanuszka
Przyglądamy się dziś niewielkiemu, XV-wiecznemu witrażowi z sądecczyzny. Kim był jego fundator i dlaczego ważna jest informacja, że umarł w sobotę, a nie w…
Sztuka Powszechnie Nieznana (6) – Matka Boska kontra diabeł
Magdalena Łanuszka
W średniowiecznych rękopisach i obrazach pojawiały się zaskakujące przedstawienia Matki Boskiej... bijącej diabła batem, pałką, lub po prostu pięścią. Jakie…
Sztuka Powszechnie Nieznana (5) – Fantastyczne zwierzęta i jak je rozumieć
Magdalena Łanuszka
Średniowieczne bestiariusze zawierały opisy nie tylko zwierząt prawdziwych, ale też mitycznych. Jak wyobrażano sobie moce jednorożca, zwyczaje gryfa, grozę…
Sztuka Powszechnie Nieznana (4) – Niezwykłe Godzinki
Magdalena Łanuszka
Rękopis Godzinek z fundacji księżnej Katarzyny de Clèves (van Kleef) to najbardziej bogato dekorowany niderlandzki modlitewnik XV wieku. Wykonany na specjalne…
Sztuka Powszechnie Nieznana (2): Średniowieczne krucyfiksy animowane
Magdalena Łanuszka
Mało kto dzisiaj wie, że średniowieczne figury ukrzyżowanego Chrystusa miewały ruchome części: ramiona, nogi, głowy, a nawet oczy lub usta. Do dziś zachowało…
