Sztuka Powszechnie Nieznana (9): Pani Melancholia

Pandemiczne obostrzenia w połączeniu z jesienną aurą sprzyjać mogą przygnębieniu, czy nawet depresji. Dawniej wierzono, że na smutek i apatię szczególnie narażeni są melancholicy, czyli ci, w których ciele dominuje czarna żółć. Na czym polegała teoria czterech temperamentów i do jakich zawodów mieli mieć predyspozycje melancholicy? Czy w melancholii może kryć się coś pozytywnego? I wreszcie, dlaczego u Lucasa Cranacha z Melancholią powiązany jest sabat czarownic? Zaprasza Magdalena Łanuszka.
Magdalena Łanuszka

13.11.2020

Czyta się kilka minut

Podkast Powszechny / cykl Sztuka Powszechnie Nieznana
Podkast Powszechny / cykl Sztuka Powszechnie Nieznana

Sztuka Powszechnie Nieznana" to autorski cykl Magdaleny Łanuszki w Podkaście Powszechnym. W dziewiątym odcinku nasza autorka, doktor historii sztuki, mediewistka i pasjonatka sztuki średniowiecznej, zaprasza do wysłuchania opowieści o dziełach poświęconych melancholii, m.in. autorstwa słynnych artystów niemieckich: Albrechta Dürera i Lucasa Cranacha Starszego.

Ilustracje:

Harmen Jansz Muller, wg Maartena van Heemskercka, Melancholia, Antwerpia 1566 / rijksmuseum.nl / domena publiczna
Albrecht Dürer, Melancholia, 1514 / metmuseum.org / domena publiczna
Lucas Cranach Starszy, Melancholia, 1528, National Gallery of Scotland w Edynburgu / domena publiczna
Lucas Cranach Starszy, Melancholia, 1532, Statens Museum for Kunst w Kopenhadze / domena publiczna
Lucas Cranach Starszy, Melancholia, 1532, Musée d'Unterlinden w Colmar / domena publiczna
Lucas Cranach Starszy, Melancholia, 1533, prywatna kolekcja / domena publiczna
Lucas Cranach Starszy, Melancholia, 1532, Statens Museum for Kunst w Kopenhadze, detal / domena publiczna
Lucas Cranach Starszy, Melancholia, 1533, prywatna kolekcja, detal / domena publiczna
Lucas Cranach, melancholia, temperament, Sztuka Powszechnie Nieznana

Podkast - stopka do wstrzyknięcia

PODKAST TYGODNIKA POWSZECHNEGO

Wszystkie odcinki »

Słuchaj w: Spotify | Apple Podcasts | Google Podcasts | Lecton | RSS

„Podkast Tygodnika Powszechnego”: o najważniejszych tematach z autorami i gośćmi „Tygodnika” rozmawiają Michał Kuźmiński i Krzysztof Story. A także autorskie cykle: Jagielski Story, gdzie co dwa tygodnie informacje o najważniejszych wydarzeniach przeplatają się z historiami i anegdotami z podróży i pracy jednego z najwybitniejszych polskich reporterów i korespondentów wojennych, Wojciecha Jagielskiego, z którym rozmawia Krzysztof Story | Punkt zwrotny oraz Własny pokój: Katarzyna Kubisiowska i jej goście | Sztuka powszechnie nieznana: Magdalena Łanuszka odkrywa dla nas na nowo średniowieczne dzieła | Miesiąc w nauce z autorskim przeglądem newsów naukowych Łukasza Lamży. 

PODOBAŁ CI SIĘ PODKAST? WSPIERAJ NAS NA PATRONITE »

Weź, słuchaj!

Współwydawcą Podkastu Powszechnego jest Fundacja Tygodnika Powszechnego

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł
Wybieram
Dowiedz się więcej >

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
Wybieram
Dowiedz się więcej >
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Magdalena Łanuszka

Absol­wentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, doktor historii sztuki, medie­wistka. Ma na koncie współpracę z różnymi instytucjami: w zakresie dydaktyki (wykłady m.in. dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Otwartego AGH, licznych… więcej

Podobne artykuły

Podkast Powszechny / cykl Sztuka Powszechnie Nieznana
Podkast Tygodnika Powszechnego

Sztuka Powszechnie Nieznana (12): Walka o męskie majtki

Magdalena Łanuszka
Dynamika w relacjach damsko-męskich to jeden z najciekawszych elementów dawnej kultury wizualnej. Pewne motywy dotyczące związków trwały w sztuce europejskiej przez całe stulecia, bardzo często występując w kontekście satyrycznym. Jakie było znaczenie przedstawień nazywanych „Walką o spodnie”? Jak wyglądały średniowieczne męskie majtki? Jaka bohaterka funkcjonowała w sztuce średniowiecznej w roli dominatrix?
W tle: Kram uliczny, miniatura z Kodeksu Baltazara Behema, pocz. XVI w., Biblioteka Jagiellońska, BJ Rkp. 16, fol. 240 / domena publiczna
Podkast Tygodnika Powszechnego

Zalotna kramarka i lubieżny błazen [Sztuka powszechnie nieznana #39]

Magdalena Łanuszka
Kodeks Baltazara Behema to rękopiśmienny zbiór przywilejów i statutów miasta Krakowa, w którym są też roty przysiąg i ustawy cechów krakowskich. Powstał w początkach XVI wieku, i jest wyjątkowy ze względu na swą wspaniałą dekorację: zawiera 27 miniatur, które ukazują przedstawicieli mieszczańskich zawodów i rzemiosł. Jedna z nich przedstawia kram uliczny. Dlaczego jednak w tle widać w mieście pożar, czarny dym wydobywa się z jednego z kominów, a na ulicy stoi klatka z lwem? Co ma to wszystko do przedstawionej na pierwszym planie sprzedawczyni z ulicznego kramu i flirtującego z nią błazna?
Podkast Powszechny / cykl Sztuka Powszechnie Nieznana
Podkast Tygodnika Powszechnego

Sztuka Powszechnie Nieznana (18): Madonna z... ogórkiem?

Magdalena Łanuszka
W twórczości piętnastowiecznego malarza włoskiego Carla Crivellego wielokrotnie powracał enigmatyczny atrybut w postaci ogórka – głównie w przedstawieniach Matki Boskiej z Dzieciątkiem.
W sztuce średniowiecznej i renesansowej najczęściej „owocowymi” atrybutami Madonny i Dzieciątka bywało jabłko (aluzja do grzechu pierworodnego), gruszka (symbolizująca słodycz miłości), lub winogrona (odnoszące się do eucharystycznego wina). Tymczasem znaczenie ogórka pozostaje niejasne, a badacze proponują bardzo różne jego interpretacje: od symbolu grzechu i odkupienia, poprzez osobisty znak artysty, aż do odniesień seksualnych związanych z tajemnicą Wcielenia.