Sztuka Powszechnie Nieznana (5) – Fantastyczne zwierzęta i jak je rozumieć

Średniowieczne bestiariusze zawierały opisy nie tylko zwierząt prawdziwych, ale też mitycznych. Jak wyobrażano sobie moce jednorożca, zwyczaje gryfa, grozę bazyliszka i wyjątkowe zdolności bonnacona? I jaka jest symbolika tych niebywałych stworzeń?
Magdalena Łanuszka

20.07.2020

Czyta się kilka minut

Podkast Powszechny / cykl Sztuka Powszechnie Nieznana
Podkast Powszechny / cykl Sztuka Powszechnie Nieznana

Bestiariusze, czyli księgi o zwierzętach, powstały na podstawie późnoantycznego traktatu zwanego „Physiologus”. Zawierały one opisy zwierząt (oraz kilku roślin i kamieni) wraz z wyjaśnieniem ich symboliki w kontekście chrześcijańskim. Wśród stworzeń opisanych w tych księgach znajdują się także mityczne istoty, z których część symbolizowała samego Chrystusa.

„Sztuka Powszechnie Nieznana” to autorski cykl Magdaleny Łanuszki w Podkaście Powszechnym. W piątym odcinku nasza autorka, doktor historii sztuki, mediewistka i pasjonatka sztuki średniowiecznej, zaprasza do wysłuchania opowieści o jednorożcu, gryfie, bazyliszku oraz bonnaconie. 

Zobacz także:

The Aberdeen Bestiary Project (Aberdeen University Library MS 24)

Ilustracje do tego odcinka:

Karta z najstarszego ilustrowanego rękopisu Phisiologusa, 2 ćw. IX wieku, Burgerbibliothek w Bernie, Codex Bongarsianus 318 / Wikimedia

 

Karta z najstarszego ilustrowanego rękopisu bestiariusza, 2 ćw. XII w., Bodleian Library, Oxford, MS Laud. Misc. 247 / Wikimedia

 

Polowanie na jednorożca, Bestiariusz Rochester, ok. 1230, British Library, Royal 12 F xiii / Wikimedia

 

Róg "jednorożca" (narwala), dar Zygmunta Starego dla Ferdynanda I Habsburga, Kunsthistorisches Museum w Wiedniu / Wikimedia

 

Poliptyk Zwiastowania z Jednorożcem, ok. 1480, z kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu / Muzeum Narodowe w Warszawie

 

Gryf porywający dzika, bestiariusz ok. 1250-60, the J.P. Getty Museum, Ms. 100 (2007.16), fol. 26 / Wikimedia

 

Gryfy z kolegiaty w Wiślicy, poł. XII w. / fot. AlbumRomanski.pl

 

Bazyliszek i łasica, Bestiariusz z Aberdeen, ok. 1200, Aberdeen University Library MS 24 / Wikimedia

 

Bonnacon, Bestiariusz z Aberdeen, ok. 1200, Aberdeen University Library MS 24 / Wikimedia

 

Bonnacon, Kongelige Bibliotek w Kopenhadze, XV w., Gl. kgl. S. 1633 4º, Folio 10r / Wikimedia
bestiariusz, sztuka średniowieczna, zwierzęta w sztuce, Sztuka Powszechnie Nieznana

Podkast - stopka do wstrzyknięcia

PODKAST TYGODNIKA POWSZECHNEGO

Wszystkie odcinki »

Słuchaj w: Spotify | Apple Podcasts | Google Podcasts | Lecton | RSS

„Podkast Tygodnika Powszechnego”: o najważniejszych tematach z autorami i gośćmi „Tygodnika” rozmawiają Michał Kuźmiński i Krzysztof Story. A także autorskie cykle: Jagielski Story, gdzie co dwa tygodnie informacje o najważniejszych wydarzeniach przeplatają się z historiami i anegdotami z podróży i pracy jednego z najwybitniejszych polskich reporterów i korespondentów wojennych, Wojciecha Jagielskiego, z którym rozmawia Krzysztof Story | Punkt zwrotny oraz Własny pokój: Katarzyna Kubisiowska i jej goście | Sztuka powszechnie nieznana: Magdalena Łanuszka odkrywa dla nas na nowo średniowieczne dzieła | Miesiąc w nauce z autorskim przeglądem newsów naukowych Łukasza Lamży. 

PODOBAŁ CI SIĘ PODKAST? WSPIERAJ NAS NA PATRONITE »

Weź, słuchaj!

Współwydawcą Podkastu Powszechnego jest Fundacja Tygodnika Powszechnego

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Wybrane teksty dostępne przed wydaniem w kiosku
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł
Wybieram

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Wybrane teksty dostępne przed wydaniem w kiosku
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
79,90 zł
Wybieram

Magdalena Łanuszka

Absol­wentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, doktor historii sztuki, medie­wistka. Ma na koncie współpracę z różnymi instytucjami: w zakresie dydaktyki (wykłady m.in. dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Otwartego AGH, licznych… więcej

Podobne artykuły