Sztuka Powszechnie Nieznana (14): Nepomuki i wieloryby

Święty z językiem za zębami, Matka Boska depcząca węża i ambona w kształcie wieloryba. Ziemia Kłodzka w 1137 roku przypadła koronie czeskiej, a poza krótkimi momentami, kiedy rządzili tam Piastowie śląscy, przez wieki pozostawała w królestwie Czech. W latach 40. XVIII wieku hrabstwo kłodzkie przeszło spod panowania Habsburgów pod władzę Prus, aż do 1945 roku, gdy ziemia ta znalazła się w granicach Polski. Dziś zatem, bez wyjeżdżania poza granice naszego kraju, możemy tam oglądać zabytki z dawnej monarchii Habsburskiej. Kim był Nepomuk, którego liczne rzeźby zdobią miasta i wioski Ziemi Kłodzkiej? Co to była kolumna morowa, oraz dlaczego ambona w kościele parafialnym w Dusznikach Zdroju ma kształt… wieloryba?
Magdalena Łanuszka

19.04.2021

Czyta się kilka minut

Podkast Powszechny / cykl Sztuka Powszechnie Nieznana
Podkast Powszechny / cykl Sztuka Powszechnie Nieznana

Sztuka Powszechnie Nieznana to autorski cykl Magdaleny Łanuszki w Podkaście Powszechnym. W czternastym odcinku nasza autorka, doktor historii sztuki, mediewistka i pasjonatka sztuki średniowiecznej, zaprasza do wysłuchania opowieści o wybranych osiemnastowiecznych dziełach z dawnego Hrabstwa Kłodzkiego.

Zobacz także: Nepomuki Hrabstwa Kłodzkiego

Ilustracje do tego odcinka:

Figura św. Jana Nepomucena na moście na Młynówce w Kłodzku, pocz. XVIII w. / fot. Jacek Halicki / Wikimedia
Figura św. Jana Nepomucena przed kościołem NMP w Kłodzku, 1751 / fot. Jacek Halicki / Wikimedia
Figura św. Jana Nepomucena w Bystrzycy Kłodzkiej, Franciszek Karol Veit, 1704 / fot. Jacek Halicki / Wikimedia
Kolumna morowa (maryjna) w Dusznikach Zdroju, 1725, Georg Leonhard Weber / fot. Jacek Halicki / Wikimedia
Matka Boska Zwycięska z kolumny w Dusznikach Zdroju / fot. Jacek Halicki / Wikimedia
św. Sebastian z kolumny w Dusznikach Zdroju / fot. Jacek Halicki / Wikimedia
Ambona w kościele parafialnym w Dusznikach Zdroju, Michael Kössler (?), przed 1730 / fot. Jacek Halicki / Wikimedia
Ambona w kościele św. Jakuba w Kratonohah, ok. 1710 / fot. Hedvika Šimková / Wikimedia
Ambona w kościele św. Marcina w Bošilcu (z kościoła św. Barbary w Trzeboniu), 1 poł. XVIII w. / fot. Hakjosef / Wikimedia
Ambona w kościele św. Jadwigi w Dobroszowie, XVIII w., fot. www.szlakikulturowe.dolnyslask.pl
Sztuka Powszechnie Nieznana, Nepomuk, św. Jan Nepomucen, Jonasz (postać biblijna), kolumna morowa, Dolny Śląsk

Podkast - stopka do wstrzyknięcia

PODKAST TYGODNIKA POWSZECHNEGO

Wszystkie odcinki »

Słuchaj w: Spotify | Apple Podcasts | Google Podcasts | Lecton | RSS

„Podkast Tygodnika Powszechnego”: o najważniejszych tematach z autorami i gośćmi „Tygodnika” rozmawiają Michał Kuźmiński i Krzysztof Story. A także autorskie cykle: Jagielski Story, gdzie co dwa tygodnie informacje o najważniejszych wydarzeniach przeplatają się z historiami i anegdotami z podróży i pracy jednego z najwybitniejszych polskich reporterów i korespondentów wojennych, Wojciecha Jagielskiego, z którym rozmawia Krzysztof Story | Punkt zwrotny oraz Własny pokój: Katarzyna Kubisiowska i jej goście | Sztuka powszechnie nieznana: Magdalena Łanuszka odkrywa dla nas na nowo średniowieczne dzieła | Miesiąc w nauce z autorskim przeglądem newsów naukowych Łukasza Lamży. 

PODOBAŁ CI SIĘ PODKAST? WSPIERAJ NAS NA PATRONITE »

Weź, słuchaj!

Współwydawcą Podkastu Powszechnego jest Fundacja Tygodnika Powszechnego

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł
Wybieram
Dowiedz się więcej >

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
Wybieram
Dowiedz się więcej >
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Magdalena Łanuszka

Absol­wentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, doktor historii sztuki, medie­wistka. Ma na koncie współpracę z różnymi instytucjami: w zakresie dydaktyki (wykłady m.in. dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Otwartego AGH, licznych… więcej

Podobne artykuły

W tle: św. Dionizy, miniatura z Godzinek Karola VIII, Jean Bourdichon, 1483-1498, Bibliothèque nationale de France, Latin 1370 fol. 218v / gallica.bnf.fr / domena publiczna
Podkast Tygodnika Powszechnego

Zabili go i uciekł [Sztuka Powszechnie Nieznana #32]

Magdalena Łanuszka
Średniowieczne żywoty świętych, zwłaszcza wczesnochrześcijańskich męczenników, obfitują w fantastyczne epizody. Wydaje się, że byli oni nie do zabicia: wielokrotnie w opowieściach tych powtarzał się wątek kolejnych makabrycznych i absolutnie zabójczych tortur, które za przyczyną cudu nie robiły bohaterom żadnej krzywdy. Większość ostatecznie kończyła życie po ścięciu głowy – byli jednak i tacy, którzy wedle legend mieli po ścięciu wstać i odejść, unosząc swoją głowę. Oczywiście, w związku z tym dość makabryczne wizerunki tychże świętych znajdziemy w wielu średniowiecznych dziełach sztuki. Opowiada Magdalena Łanuszka
W tle: Pietro Lianori (?), św. Homobonus (po lewej), 1 poł. XV w., Avignon, musée du Petit Palais, fot. Sailko / wikimedia commons
Podkast Tygodnika Powszechnego

Święci od inflacji [Sztuka Powszechnie Nieznana #31]

Magdalena Łanuszka
W kwestii skuteczności wstawiennictwa w rozmaitych sprawach święci mają swoje specjalizacje – są zatem i tacy, do których należy zwracać się o wsparcie w przypadku problemów finansowych, czy też po prostu z modlitwą o powodzenie w interesach. Opowiada o nich Magdalena Łanuszka.
Podkast Powszechny / cykl Sztuka Powszechnie Nieznana
Podkast Tygodnika Powszechnego

Sztuka Powszechnie Nieznana (2): Średniowieczne krucyfiksy animowane

Magdalena Łanuszka
Mało kto dzisiaj wie, że średniowieczne figury ukrzyżowanego Chrystusa miewały ruchome części: ramiona, nogi, głowy, a nawet oczy lub usta. Do dziś zachowało się ponad 130 średniowiecznych animowanych figur Chrystusa ukrzyżowanego. Po co je tworzono? I czy mogły wpłynąć na rozwój legend o cudownych krucyfiksach? – opowiada Magdalena Łanuszka.