Smok, jaki jest, każdy widzi [Sztuka Powszechnie Nieznana #42]

Czym była „smocza krew” używana przez średniowiecznych malarzy? Komu Pliniusz Starszy zalecał stosowanie maści z języka, oczu, żółci i jelit smoka? Co na temat smoka pisał w XIII w. Richard de Fournival w swym „Bestiariuszu miłosnym”?

Magdalena Łanuszka

W tle: smok duszący słonia, miniatura z Bestiariusza z Aberdeen University Library MS 24, ok. 1200, fol. 65v

0 10 10 5 672 1 0

Smoki jako mityczne stworzenia występowały w zasadzie we wszystkich kulturach, nie tylko w Europie. Starożytne traktaty mówią nam, że smok to wielki wąż i jako taki w piśmiennictwie chrześcijańskim został uosobieniem szatana. Średniowieczne bestiariusze (księgi o zwierzętach) mówiły, że smok jest wrogiem słonia oraz że boi się pantery. Często także ukazywano smoka w pobliżu mitycznego drzewa Peridexion, które miało go odstraszać.

Czytaj również:

Cała prawda o Smoku Wawelskim [Sztuka Powszechnie Nieznana #34]

Sztuka Powszechnie Nieznana to autorski cykl Magdaleny Łanuszki w Podkaście Tygodnika Powszechnego. W czterdziestym drugim odcinku nasza autorka, doktor historii sztuki, mediewistka i pasjonatka sztuki średniowiecznej, zaprasza do wysłuchania opowieści o smoku w średniowiecznej sztuce i literaturze.

Ilustracje do tego odcinka

Smoki pod drzewem Perixedion, miniatura z Bestiariusza z Aberdeen University Library MS 24, ok. 1200, fol. 65

Smok duszący słonia, miniatura z Bestiariusza z Aberdeen University Library MS 24, ok. 1200, fol. 65v

Pantera i chowający się smok, miniatura z Bestiariusza z Aberdeen University Library MS 24, ok. 1200, fol. 9

Pantera i chowający się smok, miniatura z Bestiariusza angielskiego ok.1265-1270, Bibliothèque Nationale de France w Paryżu, BNF Français 14969, fol. 38

Słonica rodząca w wodzie i smok, Bestiariusz angielski ok.1265-1270, Bibliothèque Nationale de France w Paryżu, BNF Français 14969, fol. 60

Chrystus i smoki, detal z Księgi z Kells, ok. 800, Trinity College Library Dublin, IE TCD MS 58, fol. 2v

Smoki w inicjale, detal z Księgi z Kells, ok. 800, Trinity College Library Dublin, IE TCD MS 58, fol. 124

Smok zatruwający człowieka przez polizanie (oraz smok i słoń), rękopis "Bestiaire d'amour" Richarda de Fournival, Bibliothèque Nationale de France w Paryżu, BNF Français 25566, XIII w., fol. 96v

Sztuka Powszechnie Nieznana, smoki, sztuka

Podkast - stopka do wstrzyknięcia

PODKAST TYGODNIKA POWSZECHNEGO

Wszystkie odcinki »

Słuchaj w: Spotify | Apple Podcasts | Google Podcasts | Lecton | RSS

„Podkast Tygodnika Powszechnego”: o najważniejszych tematach z autorami i gośćmi „Tygodnika” rozmawiają Michał Kuźmiński i Krzysztof Story. A także autorskie cykle: Jagielski Story, gdzie co dwa tygodnie informacje o najważniejszych wydarzeniach przeplatają się z historiami i anegdotami z podróży i pracy jednego z najwybitniejszych polskich reporterów i korespondentów wojennych, Wojciecha Jagielskiego, z którym rozmawia Krzysztof Story | Punkt zwrotny oraz Własny pokój: Katarzyna Kubisiowska i jej goście | Sztuka powszechnie nieznana: Magdalena Łanuszka odkrywa dla nas na nowo średniowieczne dzieła | Miesiąc w nauce z autorskim przeglądem newsów naukowych Łukasza Lamży.

PODOBAŁ CI SIĘ PODKAST? WSPIERAJ NAS NA PATRONITE »

Weź, słuchaj!

Współwydawcą Podkastu Powszechnego jest Fundacja Tygodnika Powszechnego

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

10 dni dostępu - poznaj nas
Natychmiastowy dostęp
Ogromne archiwum
Zapamiętaj i czytaj później
Autorskie newslettery premium
Także w formatach PDF, EPUB i MOBI

10,00 zł

Wybieram

Dowiedz się więcej >

Dostęp roczny

~~365 zł~~ 95 zł taniej (od oferty "10/10" na rok)

Natychmiastowy dostęp
Ogromne archiwum
Zapamiętaj i czytaj później
Autorskie newslettery premium
Także w formatach PDF, EPUB i MOBI

269,90 zł

Wybieram

Dowiedz się więcej >

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl

Natychmiastowy dostęp
92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
Ogromne archiwum
Zapamiętaj i czytaj później
Autorskie newslettery premium
Także w formatach PDF, EPUB i MOBI

89,90 zł

Wybieram

Dowiedz się więcej >

© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Magdalena Łanuszka

Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, doktor historii sztuki, mediewistka. Ma na koncie współpracę z różnymi instytucjami: w zakresie dydaktyki (wykłady m.in. dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Otwartego AGH, licznych… więcej