Surowy władca

Dwadzieścia lat Jozue zdobywał ziemię obiecaną, kolejne osiem lat, jak czytamy w Księdze, potomkowie Jakuba zasiedlali pozostawione miasta i wsie.

20.02.2017

Czyta się kilka minut

Osiedlili się w domach, których nie zbudowali. Uprawiali winną latorośl, której sami nie sadzili, czerpali wodę ze studni, które wykopali dawni mieszkańcy. Jak uczą nas midrasze, lud był bardzo zajęty od rana do nocy urządzaniem się. Powiadają, że tak ich codzienny trud wyczerpywał, iż nie zauważyli śmierci swojego starego już wodza i nauczyciela Jozuego. Sadzili wtedy drzewa, zbierali pszenicę, plotkowali, kochali.

Jozue umarł w samotności, mając 110 lat, i został pochowany na Gasz-Har Gasz, Górze Gniewu. Wedle Talmudu Bóg wybrał tę górę, by pokarać niewdzięczny lud, który nie miał ani czasu, ani głowy do chodzenia na pogrzeb Jozuego. Na wojnie był ich wodzem. Posłusznie wykonywali jego rozkazy, ale gdy nastał czas pokoju, gdy ziemia była wolna od bitewnego krzyku, już go nie potrzebowali, porzucili jak zużyty garnek.

Umarł samotnie, ale jego całe życie wydaje się smutne czy nawet ponure. Pokornie wypełniał nakazy swego nauczyciela i pana Mojżesza. Mówiono: Mojżesz jest słońcem, Jozue księżycem. Żył odbitym światłem. Zwykle stał na straży u wejścia do namiotu proroka. Po jego śmierci obdarzony przez Mojżesza wzniosłym tytułem „sługi Pana” tylko Bogu był wierny. W Jego imię zabijał i palił, wszak prowadził świętą wojnę. Żył przemocą i zdawał się jej spragniony. Nikogo się nie bał, bo wiedział, że stoi za nim nakaz i pomoc Adonai. Nie okazywał wzruszenia. Bez szemrania spełniał to, co mu kazano, i tego samego oczekiwał od swoich podwładnych. Miał nadrzędną wizję jedności Izraela. Nie popełniał błędów. Nie okazywał litości. Nie wiemy, czy miał jakieś emocje. Nie wypowiedział ani jednego swojego zdania. Nie przekazał nam żadnego oryginalego powiedzenia. Nauczał Tory, ale jego słowa nie niosły tego uroku i mocy, co słowa Mojżesza. Może arcykapłan Eleazer, który z nim współprowadził lud wybrany, był nieco bardziej wymowniejszy i ciekawszy. Budował ołtarze tylko z kamienia. Nie pozwalał na to, by do ich budowy użyć żelaza. Bo żelazo, jak nauczał, zostało stworzone do zabijania. A modlitwa musi być oddzielona od pola bitwy. (Tak jest po dziś dzień; żołnierze zostawiają pistolety maszynowe w przedsionkach synagog; wnosić ich na sale modlitw nie wolno).

Jedyny emocjonalnie poruszający fragment w Księdze Jozuego dotyczy Rahab, cudzołożnicy z Jerycha, która ocaliła izraelskich szpiegów. Uchodziła wedle tradycji za wyjątkową piękność. Miała niezwykłą moc uwodzenia. W nagrodę autorzy midraszy oddali ją Jozuemu za żonę. Z tego związku zrodziło się wiele dziewczynek. Ich potomkami byli (podobno) król Dawid i prorok Jeremiasz.

Jozue, smutny, surowy i obowiązkowy wódz, zakończył wojnę, ale nie zdobył całej krainy. Pozostali jeszcze pogańscy mieszkańcy gór. Na koniec swej drogi Jozue prosił lud, by wybrał albo Boga jedynego, albo bożków Balaama. Lud z przekonaniem wybrał Najwyższego. Ale los potoczył się inaczej. Większość mieszkańców ziemi obiecanej odeszła od Boga i Jego nakazów. Na wiele pokoleń zaniknęła Tora. ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
(1951-2023) Socjolog, historyk idei, publicysta, były poseł. Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2013 r. otrzymał Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera w kategorii „Pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Autor wielu książek, m… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 09/2017