Sukot

Przez kilkadziesiąt lat Pan opiekował się nim: z nieba spadała aż do znudzenia manna, woda wypływała wprost ze skał, a na wezwanie Mojżesza pojawiały się tysiące smakowitych przepiórek. Obłok Chwały otaczał obozowiska wędrowców. Na pamiątkę wyjścia z Egiptu stawiane szałasy mają - jak uczy tradycja - przypominać o obecności Boga na pustyni. Szałasy buduje się z gałęzi, a dach powinien być na tyle prześwitujący, by zobaczyć przezeń gwiazdy. Nakazane jest, by spożywać w kuczce posiłki, a jak można, równieź w nich spać. Całość konstrukcji ma być lekka i łatwa do przeniesienia. Bo taką zapewne była na pustyni synajskiej. Święto jest radosne, bo trudno nie cieszyć się Boską obecnością. W tym tkwiło bogactwo ludu idącego do ziemi obiecanej. Mogli do swojego życia włączyć głębię przeżycia religijnego.

Gaon z Wilna pytał o obecność Obłoku Chwały. Zastanawiał się, dlaczego to święto obchodzi się na jesieni, tuż po Jom Kipur, a nie po Pesach, na wiosnę, w miesiącu Nisan, gdy to czytana jest agada i opowiadana historia wyjścia Żydów z Egiptu. Mędrzec z Wilna powiadał, że po grzechu Złotego Cielca boska opieka i Obłok Chwały oddaliły się  i dopiero akt pokuty przywrócił ich obecność. Akt pokuty wskazuje właśnie na dzień pojednania, czyli Jom Kipur.

Jest w święcie Sukot radość powrotu, przywrócenia więzi narodu ze swoim Bogiem, którą przygotowują dni skupienia, skruchy i błagania o miłosierdzie. Akt pokuty zawiera się również w budowie świątyni. Mojżesz powrócił jedenastego Tiszri po raz drugi z nowymi Tablicami Przymierza i nakazał jej budowę. Przez kolejne dwa dni ludzie o "szczerym i hojnym sercu" znosili materiały potrzebne do skonstruowania przybytku. Czternastego Tiszri osoby o "mądrym sercu" rozpoczęły stawianie świątyni i dzień później powrócił Obłok Chwały. Szałas symbolizuje przywrócenie światła boskiego oraz dzień, w którym zaczęto wznosić Miszkan - świątynię.

W myśli żydowskiej - choć nie tylko - można znaleźć stwierdzenie, że całe życie trwa nieustanna walka z pokusami i siłami zła. A jest to walka, w której nie ma zwycięzców. Każde ludzkie życie kończy się przegraną. Nie udaje się  zapanować nad grzechem, można go tylko oczyścić skruchą. Talmud dostarcza nam wiedzy o sile tej skłonności: "U kresu czasu Bóg przywiedzie na sąd złe skłonności i je zaszlachtuje w obecności sprawiedliwych i grzesznych. Sprawiedliwym złe skłonności wydadzą się wielkie jak góra, grzesznym cienkie jak włos. Zarówno jedni, jak i drudzy będą płakali. Sprawiedliwi będą wołać, jakże można było zapanować nad siłami tak potężnymi jak ta góra, grzesznicy będą wykrzykiwać, jak można było upaść pod ciężarem czegoś tak lekkiego jak włos".

Komentował tę cudną przypowieść wielki Raszi: Sprawiedliwi płaczą pomni udręk, jakie wycierpieli, zwalczając złe skłonności, grzesznicy nie czuli najmniejszej udręki. A bez niej zło nie jest czymś ważnym.

Dlatego możemy powiedzieć: radość święta Sukot jest drugą stroną udręczenia, jakie przeżywamy w Jom Kupur, uświadamiając sobie i zwalczając grzechy.

W święto kuczek, jak nakazuje Tora i obyczaje, każdy Żyd zobowiązany jest co dzień błogosławić cztery owoce ("cztery rodzaje"): etrog, czyli cytrynę, liść palmy (lulaw), gałązkę mirtu oraz witki wierzbowe. Symbolizują one sposoby istnienia ludzi. Cytryna posiada zapach i smak jak Żydzi posiadający wiedzę i czyniący dobro. Liść palmy ma tylko smak, acz nie ma zapachu, jak ktoś, kto ma wiedzę, acz nie postępuje sprawiedliwie. Mirt ma zapach, ale nie smak i wyraża stan ducha dobro czyniących, acz postępujących bezwiednie. Wierzbowe witki nie mają ani smaku, ani zapachu, jak człowiek nic niewiedzący i niesprawiedliwy w swoim postępowaniu.

A poza tym jest to czas radości, spacerów, święto zbiorów, czas dobrego jedzenia i odpoczynku.