Śmierć Miriam i Aarona

Miriam umarła tam i tam też została pochowana.

14.05.2016

Czyta się kilka minut

Paweł Śpiewak /  / Fot. Grażyna Makara
Paweł Śpiewak / / Fot. Grażyna Makara

Wiemy, że odeszła z tego świata gdzieś na pustyni Zin, w nieznanym nam miejscu, i miała wówczas grubo ponad 130 lat. Była stara. Nie ma swego grobu jak Mojżesz. Nikt nie składa jej kwiatów. Nie przynosi kamieni ku pamięci. Jeśli już, to feministki na uczcie sederowej stawiają prorokini kielich, jak Mesjaszowi, którego wszyscy wyczekują. Po jej śmierci nie było żałoby. Fakt jej odejścia jest odnotowany jakoś tak sucho. Wiemy tylko, że tam, gdzie zmarła (lub w okolicy), Mojżesz i Aaron zgrzeszyli, wydobywając wodę ze skały. Nie przemówili do skały, a tylko prorok uderzył w nią laską. Za karę, jak wiemy, za grzech użycia magii, został najsurowiej ukarany. Nie mógł wejść do ziemi obiecanej. Tylko spojrzał na nią z wysokości gór Moabu.

Miriam była osobą dla Hebrajczyków niezwykle ważną. To ona ocaliła Mojżesza unoszonego w koszu wodami Nilu. To ona najęła za zgodą córki faraona matkę Mojżesza do roli mamki i opiekunki. Po przejściu morza sitowia Miriam, uderzając w bębenek, śpiewała z kobietami pieśń radości. Ale Miriam odgrywała również rolę niepokojącą. Zakwestionowała władzę Mojżesza, uważając zapewne, że najmłodszy z rodzeństwa nie powinien zostać wywyższony. Została srodze za to ukarana: jej ciało pokryła choroba w Torze zwana trądem. Stała się biała jak śnieg. Odtąd powiada się, że za każdym razem, gdy ogarniała kogoś choroba skóry, była to kara za złe gadanie. Jej osoba związana jest z wodą. Symbolem życia, ale i siły. Współcześni ortodoksi dodają na uczcie pesachowej do jaj i kości baranich rybę. Mają one symbolizować trzy biblijne stwory: niebiańskiego ptaka Ziz, ziemskiego stwora Behemota i morskiego potwora Lewiatana. W ten sposób kolacja pesachowa ma nas odnosić do uczty, jaka zostanie wydana dla sprawiedliwych już po zmartwychwstaniu. Będą oni pożywiali się mięsem Lewiatana, słuchali śpiewu ptaka i uczyli Tory od Mojżesza.

Umarła Miriam i niedługo potem odszedł starszy brat Aaron. Zmarł na szczycie góry Hor, gdzie został pochowany. Dzisiaj stoi w tym miejscu mały meczet. Sama góra wznosi się nad wykutym w skale miastem Petrą. Można się na nią wdrapać. Tylko bardzo jest tam gorąco. Trzeba sporo samozaparcia. Aaron zmarł i insygnia władzy kapłańskiej zostały przekazane jego synowi Eleazerowi. Co mówi o tym midraszu starożytny komentator? Piękny to obraz, wart przywołania. Trójka weszła na górę Hor: arcykapłan i jego syn oraz brat Mojżesz. Tam ukazała się przepiękna, rozświetlona lampą jaskinia. Wtedy Mojżesz nakazał bratu, by ten zdjął kapłański ubiór i przekazał synowi. Prorok wprowadził kapłana do jaskini i wtedy ukazało się łoże otoczone przez anioły. Ułóż się na nim, bracie, rzekł Mojżesz. Aaron bez słowa zrobił, co mu nakazano, i gdy tylko zaległ, opuściła go dusza jakby od pocałunku Boga. Chwilę później jaskinia się zatrzasnęła. Gdy Mojżesz i Eleazer powrócili na dół, Izraelici głośno wołali: A gdzie jest Aaron? Wtedy pokazał się ponad nimi orszak anielski wiodący duszę arcykapłana do nieba. I usłyszeli głos, który mówił: „Zakon prawdy był w jego ustach, a nieprawość nie była znaleziona w wargach jego; chodził ze mną w pokoju i w prawości, i wielu odwrócił od nieprawości” (Księga Malachiasza 2, 6). ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
(1951-2023) Socjolog, historyk idei, publicysta, były poseł. Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2013 r. otrzymał Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera w kategorii „Pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Autor wielu książek, m… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 21/2016