Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Po raz pierwszy powiada się tam, że kult powinien być sprawowany tylko w jednej Świątyni. Pozostałe Księgi takiego zapisu nie mają. Tylko tam mowa jest o obchodzeniu świąt Pesach w Świątyni. Wiemy skądinąd, że zwyczaj ten wprowadził król w roku 622 przed wspólną erą.
W kontekście przymierza opisanego w Piątej Księdze Mojżeszowej zwraca się uwagę na to, że sposób jego opisania przypomina asyryjskie traktaty wasalne, w których szczegółowo wymienia się uprawnienia i obowiązki wasala i jego pana. Uderza w tej księdze obecność praw dotyczących słabszych i ubogich. Jest tu wezwanie do obrony ludzkich uprawnień i naszej godności. Znajdziemy w Księdze nakazy dotyczące wsparcia najsłabszych: wdów, sierot, ubogich, wygnańców. W rozdziale 23. mowa jest o tym, że ochronie prawnej podlega „przechodzień”. Nie wolno od wdowy brać jej szat w zastaw. Należy zostawić snopy na polu, by mogli z nich korzystać przechodnie, sieroty, biedacy. Nie są to zadania pozostawiane czyjejś wspaniałomyślności i osobistej woli. Jest to nakaz odnoszący się do wszystkich potomków Jakuba. Nikt z tego obowiązku nie jest zwolniony. Każdy zaś władca musi przestrzegać praw, by nie wynosił się ponad „bracią jego”.
Księga ta powstała w wieku VII p.w.e., najpewniej za czasów Jozjasza. Jest najściślej związana z reformami podejmowanymi w owym czasie. Słowa Księgi świadczą o tym, jak wielką i gruntowną rewolucję religijną i społeczną podjął król Jozjasz i jak bardzo dbał o to, by wyplenić fałszywe kulty i fałszywe idee.
Rewolucja Jozjasza dokonywała się w cieniu wielkich zmian geopolitycznych. Traciło na znaczeniu państwo asyryjskie (niedługo potem ostatecznie pokonane przez Babilończyków). Wzrosła potęga Egiptu. Jeden z faraonów ruszył na północ, by ocalić państwo asyryjskie i tym samym zagwarantować sobie rozstrzygającą rolę w sporach geopolitycznych na Bliskim Wschodzie (Niniwa padła w 612 r. p.w.e.). Szedł ze swą armią przez północną część królestwa Judy, którą wcześniej zagarnął Jozjasz, korzystając ze słabości północnego imperium asyryjskiego. Wedle ksiąg biblijnych król zginął w bitwie z Egipcjanami w 609 r. Nie jest to jednak pewne.
Trudno sobie wyobrazić, że władca małego królestwa od pokoleń szarpanego i bitego przez sąsiadów mógł wystawić armię zdolną do walki z Egipcjanami. Bardziej prawdopodobne jest to, że faraon dotarł do Samarii po to, by wymusić na Jozjaszu hołd i poddaństwo. Nie wiemy, co się stało. Wiemy, że ten wielki król poległ czy został zabity pod Megido i cały ruch reformatorski został zatrzymany. Juda nie zdołała wybić się na duchową siłę. Państwo Judejczyków sromotnie przegrało wojnę z Babilonem. Historia królowania potomków Dawida gwałtownie się urwała. ©