Rachunek za ogrzewanie Polski

Problemów z węglem, które tej zimy czekają półtora miliona domów, rząd mógł uniknąć. Teraz katastrofa grozi też naszej polityce klimatycznej.

12.09.2022

Czyta się kilka minut

 / DANIEL DMITRIEW / FORUM
/ DANIEL DMITRIEW / FORUM

Należy do najczęściej występujących pierwiastków, co zakrawa na ironię, zważywszy na to, że w części wszechświata zwanej Rzeczpospolitą Polską od pewnego czasu jest właściwie niedostępny. Węgiel kamienny. Jeszcze rok temu – paliwo, od którego pragnęliśmy odejść możliwie najszybciej. Tymczasem w nadchodzącym sezonie grzewczym to on będzie w centrum uwagi polityków oraz – niestety – setek tysięcy rodzin, dla których właśnie materializuje się czarny scenariusz energetyczny. Powód? Wszystko wskazuje na to, że polski rząd nie zdoła już dostarczyć przed zimą węgla w ilości, która zaspokoiłaby potrzeby wszystkich odbiorców w kraju.

Grubo pod kreską

Jak wylicza Bartłomiej Derski z branżowego serwisu „Wysokie Napięcie”, polskie kopalnie wydobędą w tym roku ok. 43 mln ton węgla energetycznego – czyli takiego, który nadaje się do ogrzewania i nie wytwarza przy tym dużej ilości zanieczyszczeń. Biorąc pod uwagę obciążenie polskich portów, do końca roku jesteśmy w stanie zaimportować maksymalnie 12 mln ton, co zresztą może się okazać niewykonalne, wziąwszy pod uwagę apetyt na węgiel, jakiego nabiera światowa gospodarka odcięta od znacznej części dostaw rosyjskiego gazu. Polska może zatem liczyć w tym roku najwyżej na 55 mln ton surowca nadającego się do spalania w piecach grzewczych. Zapotrzebowanie, nawet przy umiarkowanie mroźnej zimie, przekroczy tymczasem 59 mln ton. W systemie energetycznym kraju zabraknie więc co najmniej 4 mln ton węgla. Jeśli trafią się dłuższe bezwietrzne okresy z temperaturą mocno poniżej zera, kiedy w ślad za zwiększonym poborem energii nie pójdzie duża produkcja z turbin wiatrowych – deficyt wzrośnie do ponad 5 mln ton.


ZOBACZ TAKŻE:

ZANIM NADEJDZIE CIEMNOŚĆ. Nie mamy wyjścia – musimy odejść od węgla. Problem w tym, że nie bardzo mamy dokąd. Zamiast budować elektrownię atomową, straciliśmy cenne lata na dyskusje. Dopiero teraz coś się zmienia >>>>


Polska może oczywiście próbować ograniczyć zużycie. Samo zmniejszenie produkcji energii elektrycznej przeznaczonej na eksport pozwoli w skali roku zaoszczędzić około 5 mln ton. Niestety, niewiele zmieni to w położeniu ok. 1,5 mln gospodarstw domowych korzystających z indywidualnego ogrzewania węglowego, gdyż surowiec wykorzystywany przez elektrociepłownie w większości nie nadaje się do zastosowania w przydomowych piecach. W zależności od temperatur odbiorcy indywidualni co roku zużywają od 9 do nawet 11 mln ton węgla energetycznego, z czego około 50 proc. pokrywał dotychczas import z Rosji (spora część węgla z polskich kopalń zawiera zbyt wiele siarki i substancji smolistych). Miejsce po rosyjskich dostawach ma teraz zająć surowiec z Australii lub Indonezji, ale po tygodniach morskiego transportu jego część dociera do Polski w stanie zbyt rozdrobionym, aby można nim było palić w przydomowych piecach. Oznacza to jedno. Odbiorcom indywidualnym zabraknąć może w tegorocznym sezonie grzewczym nawet 2 mln ton węgla o odpowiednich parametrach energetycznych.

996 zł za tonę

Czas nagli, bo do początku sezonu grzewczego zostało kilka tygodni. Tymczasem premier Morawiecki i jego ludzie nadal obstają przy swojej wersji, zgodnie z którą węgla nie brakuje i nie zabraknie, a kolejne informacje o pustych składach, po których wiatr pędzi jedynie resztki czarnego pyłu, uznają za antyrządową propagandę. W rzeczywistości węgla brakuje w niemal całej Polsce. Jak przystało na surowiec, który pomiędzy jesienią ubiegłego roku a początkiem wojny w Ukrainie podrożał o 300 proc. (i wciąż trzyma cenę), stał się on gorącym towarem spekulacyjnym.

Prace nad ustawą, która zapewniłaby odbiorcom indywidualnym dostęp do węgla poniżej tysiąca złotych za tonę – czyli de facto w zeszłorocznej cenie – rozpoczęły się jeszcze w czerwcu, kiedy media zaczęły informować o problemach z dostępnością surowca. Jednocześnie rząd ogłosił, że spółki skarbu państwa na jego polecenie rozpoczną interwencyjny import 4,5 mln ton węgla. Zdaniem części ekspertów z branży energetycznej właśnie wtedy kryzys węglowy wszedł w Polsce w ostrą fazę. Powód? Odbiorcy indywidualni przestali zamawiać opał na zimę w oczekiwaniu na ten w cenie ­zagwarantowanej przez państwo. ­Prywatni importerzy przestali więc ściągać węgiel zza granicy w obawie, że zostaną z hałdami niekonkurencyjnego towaru na składach. Ustawa weszła w życie 28 lipca, gwarantując klientom indywidualnym cenę na poziomie 996 zł za każdą z pięciu przydziałowych ton, podczas gdy stawki rynkowe przekraczały w tym czasie 3 tys. zł za tonę. Efekt był łatwy do przewidzenia – rządowy węgiel błyskawicznie stał się obiektem spekulacji. Cenę gwarantowaną równie szybko zastąpiono więc dodatkiem węglowym w wysokości 3 tys. zł. Od tej pory wszystko teoretycznie powinno iść zgodnie z planami rządu. Problem w tym, że obiecane 4,5 mln ton węgla wciąż istniały głównie w dokumentach.

Kolejowe gardło

Rząd pozostał głuchy nawet na argumenty logistyków, którzy udowadniali, że szybkie zastąpienie węgla z Rosji surowcem z Indonezji czy Australii będzie praktycznie niewykonalne – a z pewnością spowoduje chaos, jeśli dostawy skumulują się na jesieni. O ile dla portów w Gdańsku, Gdyni i Szczecinie-Świnoujściu, które w zeszłym roku przeładowały 113 mln ton ładunku, obsłużenie dodatkowych milionów ton może być jeszcze możliwe – choć będzie się wiązało z gigantycznym wysiłkiem, bo sypkie ładunki wymagają większych nakładów pracy niż kontenery – o tyle dla kolei rozwiezienie tego towaru po kraju okaże się niemal na pewno zadaniem ponad siły. PKP Cargo dysponuje dziś ok. 24 tys. wagonów do przewozu węgla, z których każdy mieści ok. 58 ton, ale wedle nieoficjalnych informacji sprawnych jest obecnie najwyżej 15 tys. To zaś oznacza, że do przewiezienia całego węgla z importu spółka musiałaby niemal czternastokrotnie zaangażować całą flotę sprawnych węglarek, nie realizując w tym czasie innych przewozów sypkich frakcji, chociażby dostaw węgla brunatnego dla ciepłowni.

Kolejowe gardło może być w rzeczywistości jeszcze węższe. Pod koniec lipca rząd zobowiązał PKP Cargo do przygotowania się do transportu 4,5 mln ton węgla, które do końca roku mają sprowadzić do Polski państwowe spółki Węglokoks i PGE Paliwa. W związku z tym premier nakazał Ministerstwu Aktywów Państwowych zawarcie z PKP Cargo umowy sfinansowania odszkodowań dla kontrahentów przewoźnika, którzy na polecenie rządu nie zostaną obsłużeni.

„Zrywanie kontraktów na transport innych towarów będzie ostatecznością” – zastrzegał w wywiadzie dla Infor.pl prezes PKP Cargo Dariusz Seliga, ale pytany choćby o maszynistów dla dodatkowych składów czy o przepustowość linii kolejowych, którymi obecnie idą z Pomorza także dostawy pomocy zagranicznej dla Ukrainy, potrafił jedynie podzielić się nadzieją, że „wszystko uda się przewieźć zgodnie z zapisanymi kontraktami”.


SŁUCHAJ PODKASTU POWSZECHNEGO:

STRACONA ELEKTROWNIA ATOMOWA: OPOWIEŚĆ O ŻARNOWCU >>>>


Efekt? W sklepie internetowym Polskiej Grupy Górniczej węgiel z rządowego programu osłonowego kupiło do tej pory zaledwie 171 tys. klientów, którzy łącznie zamówili... 803 tys. ton. Zainteresowanie jest oczywiście wielokrotnie większe, podczas jednej sesji sprzedażowej (sklep działa dwa razy w tygodniu od godziny szesnastej) towar do wirtualnego koszyka próbuje wrzucić nawet po 100 tysięcy osób. Udaje się nielicznym. Węgiel znika bowiem błyskawicznie.

A można było tego uniknąć.

54,7 MLN - tyle ton węgla kamiennego wydobyły kopalnie w Polsce w 2021 r. Zapotrzebowanie wyniosło 58,3 mln ton.

W awangardzie

Pod koniec marca, podczas konferencji prasowej zorganizowanej na stacji benzynowej w Mościskach, premier Mateusz Morawiecki zapowiedział – jak sam to określił – „najbardziej radykalny plan w Europie odejścia od rosyjskich węglowodorów”. W odniesieniu do gazu oznaczało to de facto przepakowanie podjętej już decyzji w patriotyczne pozłotko, bo zaprzestanie zakupów tego surowca w Rosji dawno zaplanowano na koniec 2022 r. Rezygnacja z ropy – ze względu na możliwość dywersyfikacji dostaw – nie stanowiła również problemu, choć to Rosja pozostaje jej największym dostawcą dla Polski.

Inaczej rzecz miała się z węglem kamiennym. Rosyjski surowiec, tani i do tego nisko zasiarczony, idealnie wypełniał lukę ofertową polskiego górnictwa dla odbiorców indywidualnych.

– Tymczasem zakaz importu wszedł w życie na początku kwietnia bez okresu przejściowego – mówi Janusz Steinhoff, były minister gospodarki. – Dziwi mnie to tym bardziej, że w tym samym czasie uchwalono piąty pakiet unijnych sankcji, który obejmował również embargo na rosyjski węgiel, ale dawał do 10 sierpnia czas na przygotowanie się do tego kroku, także poprzez zgromadzenie niezbędnych zapasów. W Unii nie ma drugiej gospodarki w równym stopniu jak Polska uzależnionej od węgla. Chciałbym więc poznać powody, które stały za takim pośpiechem ekipy Morawieckiego, bo w argumenty o presji finansowej na Rosję nie wierzę. Sami pozbawiliśmy się szansy na zgromadzenie zapasów i odpowiedzialność za nadchodzące załamanie na rynku węgla obciąża w pierwszej kolejności polski rząd – podkreśla Steinhoff.

Z danych Agencji Rozwoju Przemysłu wynika, że Warszawa w ubiegłym roku kupiła od Moskwy około 6 mln ton węgla, co stanowiło najwyżej 2 proc. rosyjskiego eksportu tego surowca. Prywatne rosyjskie kopalnie zainkasowały z tego tytułu około 500 mln dolarów, z czego mniej niż 100 mln trafiło do budżetu centralnego w formie podatków – i rzeczywiście, mogło posłużyć do finansowania agresji na Ukrainę. Pośpiech, z jakim odcięliśmy się od moskiewskiego węgla, był jednak głównie gestem na potrzeby wewnątrzunijnych rozgrywek, bo w przeciwieństwie do gazu i ropy, węgiel nie stanowi w rosyjskiej dyplomacji surowcowej ważnego narzędzia nacisku. Nawet po ogłoszeniu unijnego embarga rosyjskie kopalnie bez przeszkód dostarczały surowiec na Zachód, wykorzystując każdy dzień okresu przejściowego.

Jeśli za tą rządową kalkulacją stały plany zwiększenia krajowego wydobycia, to zakreślono je nazbyt optymistycznie. Według danych Ministerstwa Aktywów Państwowych stan zapasów węgla kamiennego na koniec lipca wynosił 1,18 mln ton. Rok wcześniej było to 4,92 mln ton. Polskie kopalnie w okresie styczeń-lipiec wydobyły 32,6 mln ton węgla, czyli o ponad 300 tys. ton mniej niż w pierwszych siedmiu miesiącach zeszłego roku. Prezes Polskiej Grupy Górniczej Tomasz Rogala już w kwietniu studził rządowy entuzjazm, szacując, że krajowym kopalniom do końca roku uda się wyfedrować najwyżej 1,5 mln ton więcej – z czego tylko 300 tys. ton stanowić będą grube węgle o odpowiednich parametrach chemicznych, których zgodnie z przepisami można używać do ogrzewania domów. Biorąc pod uwagę malejące z miesiąca na miesiąc wydobycie polskich kopalń (w lipcu spadło ono w porównaniu z marcem aż o 1,2 mln ton), nawet zapowiedzi z kwietnia wydają się dziś zagrożone. Węglowe mocarstwo, jakim rzekomo ma być wciąż Polska, nie jest w stanie pokryć z własnej produkcji nawet krajowego zapotrzebowania.

6 MLN - tyle ton węgla kamiennego sprowadziliśmy w ub. roku z Rosji. Był to głównie surowiec o niskim zasiarczeniu, uwalniający podczas spalania relatywnie niewiele zanieczyszczeń i m.in. dlatego nadający się do spalania w indywidualnych instalacjach grzewczych. Węgiel z polskich kopalń w większości nie spełnia tych kryteriów jakościowych.

Na dwieście lat

Na naszych oczach pryska więc również mit „węglowego dobrobytu”, w którym za PRL wychowywano kolejne pokolenia, i który po dziś dzień destrukcyjnie oddziałuje na polską politykę energetyczną, hamując przechodzenie na czystsze źródła. W najnowszym sprawozdaniu Państwowej Służby Geologicznej krajowe zasoby węgla kamiennego oszacowano na blisko 64,9 mld ton, z czego aż 70 proc. stanowiły węgle energetyczne. Skoro więc rocznie Polska spala 59 mln ton, to teoretycznie mamy zapewnioną energetyczną niezależność na kolejne tysiąc lat. W rzeczywistości ta poduszeczka jest znacznie cieńsza. Autorzy opublikowanego przed dwoma laty „Bilansu perspektywicznych zasobów kopalin w Polsce” jako zdatne do eksploatacji kwalifikują jedynie złoża zawierające 43,9 mld ton, z czego zaledwie 40 proc. stanowią dziś pokłady przebadane w stopniu umożliwiającym wstępne oszacowanie kosztu eksploatacji. Wnioski z tego geologicznego remanentu są nie do pogodzenia choćby z optymizmem prezydenta Andrzeja Dudy, który podczas forum gospodarczego w Katowicach w 2018 r. wypowiedział słynne słowa, że Polsce nie zabraknie węgla przez najbliższe dwieście lat. W rzeczywistości co trzecia tona tego surowca spoczywająca w znanych polskich pokładach leży zbyt głęboko lub w złożu zbyt cienkim, by nadawał się do wydobycia.

Opłacalność wydobycia zależy oczywiście od ceny, jaką rynek płaci za węgiel, ale w rachunku ekonomicznym – jak podkreśla Janusz Steinhoff – uwzględnić trzeba również wpływ na środowisko oraz bezpieczeństwo górników, które znacząco spada wraz ze wzrostem głębokości wydobycia.

– Poza tym przygotowanie złóż to proces czasochłonny i kosztowny – dodaje Steinhoff. – Nawet w działającej kopalni przygotowanie tylko jednej ściany do wydobycia wymaga kilku miesięcy prac i wydatku na poziomie 200 mln zł. Uruchomienie nowych czy choćby wznowienie wydobycia tych wygaszonych zajęłoby lata, a do tej pory ceny węgla mogą wrócić do poziomu sprzed agresji na Ukrainę, bo spodziewam się, że huśtawka cenowa na rynkach uspokoi się w perspektywie dwóch-trzech lat. Musielibyśmy wtedy z publicznych pieniędzy ponownie restrukturyzować już zrestrukturyzowaną branżę.

Zmęczeni węglem

Wątpliwe, by opinia publiczna zaakceptowała takie marnotrawstwo. Jeśli bowiem wierzyć wynikom badania „Postawy ekologiczne Polek i Polaków” przeprowadzonego wiosną przez pracownię Satisface na zlecenie firmy Blue Media, aż 75 proc. z nas opowiada się za odejściem od węgla w energetyce – i jest nawet gotowych opłacić tę zmianę wyższymi rachunkami za prąd. Różnimy się jedynie w ocenie tempa, w jakim powinna zachodzić dekarbonizacja Polski. Za jak najszybszym porzuceniem węgla jest dziś co czwarty ankietowany; rok temu chciał tego aż co trzeci. Większość – bo aż 46 proc. badanych – uważa, że kalendarz tej zmiany nie może być podporządkowany wyłącznie aspektowi klimatycznemu. Pożegnanie z węglem powinno więc zachodzić w tempie minimalizującym szoki cenowe i cywilizacyjne. Dla 22 proc. Polaków optymalna pod tym względem wydaje się wciąż odległa cezura roku 2049, zapisana w rządowych dokumentach.


ZOBACZ TAKŻE:

Przez lata konsumowaliśmy rosyjskie surowce nie zważając, że rachunki płacimy agresywnemu reżimowi. Jak uwolnić się od tej zależności? >>>>


W najnowszej edycji tego badania, w porównaniu do pierwszej sprzed dwóch lat, z 9 do aż 13 proc. wzrósł jednak odsetek ankietowanych, którzy są zdania, że dekarbonizacja stanowi dla kraju wyłącznie pułapkę cywilizacyjną. Słowem – już kilka tygodni po wybuchu wojny w Ukrainie w polskich nastrojach społecznych dało się zaobserwować lekką antyekologiczną frondę.

Jakie wyniki przyniósłby ten sam sondaż, gdyby przeprowadzić go teraz, gdy materializuje się ryzyko zimy bez ciepłych kaloryferów, za to z szalejącymi cenami prądu i gazu? W ankiecie Kantar Media, przeprowadzonej pod koniec sierpnia na zlecenie stacji TVN24, aż 62 proc. badanych dostrzegało takie zagrożenie. Autorzy badania nie pytali o nic więcej, możliwe jednak, że koresponduje ono z wynikami analiz przeprowadzonych miesiąc wcześniej na zamówienie „Rzeczpospolitej”. Przyniosły one zaskakujące rezultaty: większość badanych doszła bowiem do wniosku, że surowcowy horror, jaki zafundowała Europie Rosja, stanowi najlepszy argument za jak najszybszym przestawieniem polskiej energetyki na źródła odnawialne i uwolnieniem się raz na zawsze od ryzyka tego typu szantażu.

Wywołany przez Moskwę kryzys energetyczny, o ile nie przybierze katastrofalnych rozmiarów, może faktycznie stać się katalizatorem polskiej transformacji energetycznej. Równie dobrze może jednak na lata uwikłać ją w doraźne polityczne kompromisy i społeczne koncesje. Nie ulega wątpliwości, że im cięższa będzie najbliższa zima i im większe problemy z energią, tym głośniejsza stanie się frakcja klimatycznych denialistów. Właśnie zameldował się w ich szeregach sam prezes NBP Adam Glapiński, nazywając groźbę katastrofy klimatycznej „pomysłami”, które zagrażają kondycji gospodarki. „Dlaczego Unia Europejska na okres kryzysu energetycznego i agresywnej polityki rosyjskiej nie odpuści realizacji projektu Fit for 55, opłat za CO2, tego nikt nie jest w stanie zrozumieć. (...) Należałoby to natychmiast odpuścić na kilka lat, obniżyć ceny energii, przetrwać ten okres, a potem można wrócić do tych planów, jeśli Europejczycy tego chcą” – perorował prezes, jednocześnie ironizując na temat kondycji intelektualnej obywateli, którzy obawiają się, że na zimę zabraknie im węgla.

Zaskakująca w tym wystąpieniu była raczej forma niż treść. Kryzys energetyczny, obok powiązanej z nim inflacji, stanowi wszak największe polityczne wyzwanie dla obozu Zjednoczonej Prawicy. Sądząc zaś po wcześniejszych decyzjach PiS, które częściej torpedowały polską transformację klimatyczną, niż ją przyspieszały, spodziewać się można jednak, że rząd będzie szukać raczej usprawiedliwienia dla własnej nieudolności. Z propozycją zawieszenia systemu uprawnień do emisji CO2politycy PiS wystąpili na arenie międzynarodowej już w pierwszych dniach wojny w Ukrainie. Teraz podobny manewr zastosowali na rodzimym podwórku, zawieszając na dwa lata normy emisji paliw stałych, przez co ponownie wpuszczono na rynek najbrudniejsze produkty opałowe w rodzaju mułu węglowego. Rządzący przedstawiają tę decyzję tak, jakby nie mieli innego wyjścia, choć mogli nie tylko zawczasu zadbać o większą dostępność węgla wysokiej jakości. Przez siedem lat rządów można było również zmniejszyć krajowe zapotrzebowanie na ten rodzaj opału, wspierając rozwój odnawialnych źródeł energii czy termomodernizację budynków.

1,5 MLN gospodarstw domowych w Polsce nadal opala je wyłącznie węglem. W nadchodzącym sezonie grzewczym może dla nich zabraknąć nawet 2 mln ton tego surowca.

Procent politycznie składany

Fakt, że wkład węgla kamiennego w polski miks energetyczny nadal stanowi niemal 50 proc. – a wraz z brunatnym przekracza 70 proc. – to oczywiście wątpliwa zasługa nieformalnej ponadpartyjnej koalicji, która przez blisko 30 ostatnich lat konsekwentnie spychała polską transformację energetyczną z politycznej agendy. Z tych trzech dekad jedna to już niemal wyłącznie rządy PiS, który nie ma prawa twierdzić, że zmaga się jedynie z rezultatami zaniedbań poprzedników. Zapaść na rynku węgla kamiennego obciąża rząd Morawieckiego, który do nadchodzącej zimy przygotował polską energetykę najgorzej jak mógł.


ZOBACZ TAKŻE:

WŁADZA POLEGŁA NA ENERGETYCE WIATROWEJ >>>>


Polityczne konto premiera i jego ludzi obciąży też odpowiedzialność za tegoroczny sezon smogowy, który – wszystko na to wskazuje – pobije w wielu miejscowościach rekordy zanieczyszczenia powietrza. Niedawne słowa Jarosława Kaczyńskiego, który grzmiał, że „Polska musi być ogrzana”, były przecież niezawoalowaną sugestią, by wobec trudności z dostępem do dobrego paliwa ogrzewać się czymkolwiek (z wyjątkiem opon). Zastrzeżenie, że chodzi mu o większą elastyczność, ale w ramach przepisów, niewiele zmieni: w kraj popłynął sygnał dla policji i urzędów, by w tym sezonie odpuszczać trucicielom. Nie da się więc wykluczyć scenariusza, że w obliczu problemów z węglem kamiennym zdesperowani właściciele domów zaczną ogrzewać je nawet węglem brunatnym. Zabójczym dla płuc, zwłaszcza gdy pali się nim w nieprzystosowanych do tego instalacjach, do tego mniej energetycznym, ale trzykrotnie tańszym od kamiennego. W czeskich składach węgla przy granicy dosłownie z dnia na dzień przybywa klientów z Polski zainteresowanych zakupem węgla brunatnego. Handlowcy relacjonują, że nabywców niepokoi najczęściej to, czy piec wytrzyma zmianę paliwa. Wzmianka o mandacie wywołuje jedynie wzruszenie ramion. Podobnie jak pytania o czystość powietrza. W internecie pojawia się coraz więcej ofert sprzedaży torfu z Białorusi czy „ekogroszku gumowego”, czyli pociętych starych opon. A jeśli jest podaż, to znaczy, że musi być też popyt.

Polska faktycznie musi być ogrzana. W nadchodzącym sezonie grzewczym odbędzie się to niestety kosztem zdrowia tysięcy ludzi skazanych na wdychanie toksyn z kominów. Zbliżającą się zimę możemy jednak potraktować jak bolesny wypadek przy pracy. Ale jeśli stanie się pretekstem do twardego resetu polityki klimatycznej na najbliższe lata, pożałujemy tego wszyscy. Kryzysy ekonomiczne wygasają same po kilku latach. Katastrofy klimatycznej od pewnego etapu nie da się już zatrzymać.©℗

CZYM PALIĆ – CZYLI WĘGIEL WĘGLOWI NIERÓWNY

MINISTER KLIMATU Anna Moskwa uspokaja, że Polacy, jako odpowiedzialne społeczeństwo, nie zaczną wrzucać do pieców byle czego nawet po liberalizacji przepisów antysmogowych. W zamieszaniu, jakie powstało na polskim rynku energetycznym, nawet praworządni obywatele mogą jednak mieć problem z rozróżnieniem surowca, który nadaje się do domowych instalacji grzewczych, od tego, którego lepiej unikać.

Węgiel kamienny dzieli się na kilkanaście typów, które różnią się właściwościami energetycznymi oraz kulturą spalania. Zdrowy rozsądek podpowiada, że najlepszym surowcem grzewczym będzie ten, który przy spalaniu uwalnia najwięcej energii, ale to pułapka, w którą łatwo wpaść, kierując się wyłącznie rachunkiem ekonomicznym. Im bowiem wyższa wartość opałowa węgla, tym również większe problemy z jego użyciem w domowych warunkach.

Do domowego pieca najlepiej wybierać TYP 31 i 32, czyli węgle wytwarzające przy spalaniu jednego kilograma od 22 do 28 megadżuli (MJ). Oba płoną jasnym płomieniem i nie emitują dużej ilości substancji smolistych. Do niektórych domowych pieców będzie nadawać się także węgiel TYPU 33 (­28-31 MJ na kg), który płonie ciemnopomarańczowymi, kopcącymi płomieniami, wytwarzając przy tym sporo ­zanieczyszczeń. Może też spiec się w jedną wielką bryłę, co utrudni opróżnienie kotła.

W domowych urządzeniach NIE WOLNO używać węgli koksujących typu 34 i 35, które wprawdzie wytwarzają dużo energii, ale podczas spalania emitują mnóstwo toksycznych substancji i zamienią się w lawę. Mogą zepsuć instalację. ©(P) MR

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Historyk starożytności, który od badań nad dziejami społeczno–gospodarczymi miast południa Italii przeszedł do studiów nad mechanizmami globalizacji. Interesuje się zwłaszcza relacjami ekonomicznymi tzw. Zachodu i Azji oraz wpływem globalizacji na życie… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 38/2022