Jonatan, syn królewski

Jonatan, najstarszy syn Saula, prowadził dzielnie wojska ojca przeciw Filistynom i on spowodował, że ci uciekali z ziem należnych Izraelowi.

14.08.2017

Czyta się kilka minut

Cieszył się olbrzymim uznaniem wśród swoich. Nawet jego królewski ojciec musiał się z tym liczyć. Nie mógł go zabić, gdy ten razu pewnego bezwiednie złamał wydany przez ojca zakaz. Wydawał się być świetnym kandydatem na następcę tronu, który zapewni powstanie mocnej dynastii i tym samym zorganizowanie stałego i jedynego ośrodka władzy Izraelczyków.

Sytuacja zmieniła się nagle wraz z zwycięstwem Dawida nad Goliatem. Gdy młodzieniec liskowaty na obliczu składał u stóp króla głowę giganta, Jonatan (imię jego oznacza „Pan dał”) popadł w zauroczenie nim, albo jak czytamy w Biblii, „dusza Jonatanowa spoiła się z duszą Dawidową” i „umiłował go Jonatan, jak duszę swoją”. Saul tego dnia zabrał ze sobą młodego i stał się mu drugim ojcem. Jonatan natomiast zawarł z nim przymierze. Na znak tego przekazał Dawidowi swój płaszcz, „szaty swoje, aż do miecza swego, i aż do pasa swego rycerskiego”. Jonatan był zapewne tylko nieco starszy od Dawida, miał przed sobą wielką przyszłość, a ten akt ofiarowania stroju, zapewne oznakowanego jako strój królewski, można śmiało czytać zarazem jako rodzaj symbolicznej abdykacji, ustąpienia pozycji przyjacielowi czy jako pomazania do królewskiej pozycji.

Jonatan Benjamita zachował się tak, jakby w sposób pokojowy, symboliczny przekazywał władzę plemieniu Judzkiemu. Uznawał, że Dawid lepiej nadaje się do tak wielkiej roli. Odkrył w nim zalety, których brat jego z pewnością nie dostrzegł. Wiemy, że Saul zapałał szaleńczą nienawiścią do Dawida sławionego przez lud. Na początku historii też miał wyjątkowo ciepły stosunek do chłopaka, uczynił go zwierzchnikiem całego rycerstwa. Jednak trwało to krótko.

Postawa króla, mówią komentatorzy, ma cechy szaleństwa, zaślepienia, zawiści. Samo zło miało wyjść z króla, który został przez Boga i Samuela odrzucony. Tymczasem jest w tej postawie, na moje oko, coś racjonalnego, choć nie musimy za królem przepadać. Gdy Jonatan pomógł Dawidowi ujść od stołu królewskiego i tym samym ocalić się przed grotem włóczni Saula, miała miejsce taka scena. Saul nie zastał chłopaka przy stole po raz drugi i zapytał o to syna. Ten skłamał, mówiąc, że Dawid pojechał na ofiarowanie do ojca i braci. Saul wściekł się: „Synu złośliwy, a upornej matki, azaż nie wiem, iżeś sobie obrał syna Isajego, ku zelżywości twojej, i ku pohańbieniu i sromocie matki twojej? Bo po wszystkie dni, których syn Isajego będzie żył na ziemi, nie będziesz umocniony, ty i królestwo twoje…” (1 Sm 20, 30-31).

Król rozumie lepiej niż jego syn, że nie powstanie państwo Izraela spośród Benjamitów i że władzę przejmie południowe plemię Judy. Jonatan już po uczcie, przeżywszy atak gniewu ojca, spotkał się w polu z Dawidem i tam zawarł przymierze już nawet nie z nim, ale z całym domem Dawida, z jego potomkami i zasługami. Uznał go władcą i nazwał to nie w języku miłości i przyjaźni, ale monarszego zobowiązania. Tak dowiadujemy się z Księgi, że Saul na króla się nie nadaje, Dawid będzie władcą najlepszym, co Jonatan dostrzega i wspaniałomyślnie ustępuje z drogi. Piękna, choć historycznie mało wiarygodna opowieść. ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
(1951-2023) Socjolog, historyk idei, publicysta, były poseł. Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2013 r. otrzymał Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera w kategorii „Pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Autor wielu książek, m… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 34/2017