Enzymy, wirusy i przeciwciała

Nagroda Nobla w dziedzinie chemii za rok 2018 przypadła trojgu uczonym za badania z pogranicza chemii, biochemii i biologii molekularnej.

03.10.2018

Czyta się kilka minut

Sztokholm, 03.10.2018 r. / Fot. Ye Pingfan/Xinhua News/East News
Sztokholm, 03.10.2018 r. / Fot. Ye Pingfan/Xinhua News/East News

Połowa trafiła do Frances H. Arnold z Caltech (USA) za prace dotyczące ewolucji na poziomie chemicznym. Badała ona enzymy (cząsteczki sterujące reakcjami chemicznymi w organizmach) poddawane procesowi losowych mutacji (w ramach tzw. ewolucji sterowanej), w wyniku których  cząsteczki te ulegają zmianom strukturalnym – niektóre z mutacji poprawiają efektywność działania enzymów. Laureatka opracowała metodę „wyłapywania” najskuteczniejszych enzymów, która okazała się bardzo uniwersalna. Ulepszone enzymy, będące naturalnymi katalizatorami wielu reakcji, mogą znaleźć szerokie zastosowania. Frances Arnold ma już kilkanaście patentów dotyczących m.in. wytwarzania nowych biopaliw czy też tzw. zielonej chemii.

Drugą połowę tegorocznej nagrody podzielono pomiędzy George'a P. Smitha (University of Missouri, USA) oraz Gregory'ego P. Wintera Laboratory of Molecular Biology, Cambridge, Wielka Brytania). Uczeni ci zajmują się bakteriofagami (wirusami atakującymi bakterie) oraz przeciwciałami. Opracowana przez Smitha tzw. fagowa ekspresja peptydów (phage display) to wyrafinowana technika laboratoryjna, która pozwala na badanie i manipulowanie oddziaływaniami białek, peptydów oraz DNA. Ich odkrycia mają szczególne znaczenie dla opracowania nowych, znacznie bardziej efektywnych leków stosowanych m.in. w terapii nowotworów. 


CZYTAJ TAKŻE:
 

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]