Weekend do wstrzyknięcia
Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
W oryginale film nazywa się „Un monde”, jako że szkolne podwórko jest właściwie miniaturą świata: poligonem doświadczalnym, laboratorium władzy i obozem przetrwania w jednym. Co ciekawe, belgijska podstawówka z debiutu Laury Wandel to miejsce na pierwszy rzut oka bardzo przyjazne – szanuje wielokulturowość, daje dzieciakom wiele swobody, w sposób nieinwazyjny uczy pływania i składania liter. Jednakże dla dwójki „świeżaków”, siedmioletniej Nory i jej brata Abla, pierwszy dzień w szkole okaże się brutalną inicjacją.
- PLAC ZABAW – reż. Laura Wandel. Belgia 2021. HBO Max
Ciało pedagogiczne i rodzice stanowią tu fantomowy drugi plan. Kamera pracuje na wysokości dziecięcych twarzy, toteż starsi muszą czasami się zniżać, ażeby w ogóle zaistnieć w kadrze. Ta ich obecność-nieobecność ma znaczenie symboliczne, wychowawców bowiem najbardziej brakuje wtedy, kiedy są najbardziej potrzebni.
Dorośli, choć empatyczni, okazują się całkowicie dysfunkcyjni i ślepi na wszelką patologię. Na przykład wtedy, gdy bez żadnego powodu koledzy zaczynają dręczyć Abla. Wówczas jedynie siostra staje w jego obronie, zachęca do postawienia się oprawcom, namawia, by brat przełamał chłopacki wstyd i powiadomił kogo trzeba.
CO OBEJRZEĆ W WEEKEND: Nowości na VOD poleca co tydzień Anita Piotrowska, krytyczka filmowa „Tygodnika” >>>
W wielu zresztą scenach ostrość kamery ustawiona została wyłącznie na główną bohaterkę, żeby zaznaczyć jej wyobcowanie z nieostrego (czytaj: obojętnego) tła. W ten sposób Wandel pozostaje wytrawną behawiorystką, która uważnie obserwując to, co na zewnątrz, potrafi zajrzeć do wnętrza.
Adres URL dla Zdalne wideo
„Plac zabaw” zasila więc antologię tytułów podkopujących mit niewinnego dzieciństwa. Reżyserce wystarczyła godzina z niewielkim hakiem, oszczędne środki wyrazu i para świetnych małoletnich aktorów (Maya Vanderbeque i Günter Duret), by pokazać w zbliżeniu, czym jest prawdziwy horror bycia dzieckiem. A szczególnie w grupie rówieśniczej, która pozostawiona sama sobie lubi powielać najbardziej archaiczne mechanizmy stada: znajdowanie kozła (albo raczej „kota”) ofiarnego, ustanawianie porządku dziobania, wykluczania i wkluczania czy samonakręcanie się agresją.
PRZECZYTAJ TAKŻE:
ZMIERZCH PLATFORM STREAMINGOWYCH. Widz korzystający z Netfliksa czy Disneya coraz częściej czuje się jak abonent kablówki: płaci za tysiące godzin audiowizualnych treści, których nigdy nie obejrzy >>>>
Mimo wszystko autorka wierzy w dziecięcą zdolność do regeneracji. I ciekawe, że to dziewczynka, na dodatek młodsza, będzie próbowała przerwać ów cykl przemocy, chociaż po drodze, pod wpływem silnych emocji i poczucia bezradności, przyjmie na chwilę panujące reguły gry. A wszystko po to, by ratować brata nie tylko przed okrutnym stadem, ale i przed nim samym.
Nagrodzony przez krytyków na festiwalu w Cannes belgijski kandydat do Oscara bywa pod koniec zbyt dosłowny i za bardzo przypowieściowy w swoim tonie (biblijne imię bohatera nie mogło być przypadkowe). Jako rzecz o łamaniu dziecięcych kręgosłupów, o próbie pozytywnego buntu i zmowie milczenia nie wnosi wiele nowego. Dostajemy jednak poruszające i chłodne zarazem studium samotności w grupie. I nie chodzi nawet o nękanego Abla, lecz o jego siostrę, która w nowej klasie odnajduje się coraz lepiej tylko do momentu, gdy okaże się obrończynią szkolnego fajtłapy. W tym świecie ani słabi, ani ich rzecznicy nie mają racji. Z pewnością wie coś na ten temat bezrobotny ojciec dwójki małych bohaterów.
