Ta sama wolność

Waldemar Kuczyński przypomniał niedawno, że nie ma dotąd żadnej porządnie opracowanej historii pierwszego rozdziału Solidarności, jej narodzin i gwałtownego rozkwitu przed stanem wojennym, więc teraz każdy zawistnik może kwestionować zasługi innych, podważając dokonania albo priorytety.

07.09.2010

Czyta się kilka minut

Także mity mogą nabierać przesadnych barw i blasków.

Na pewno jednak do mitów nie należy ani nie może podlegać zakwestionowaniu jeden z owoców Porozumień Sierpniowych o wyjątkowo trwałych skutkach: to ustawa o cenzurze, uchwalona w 1981 r. Wprowadziła niby niewiele: oficjalną jawność urzędu i prawo do zaznaczania w druku skreśleń (kwadratowe nawiasy z powołaniem się na artykuły ustawy), a skutek był ogromny - i to mimo że prasa reżimowa poza wyjątkami nie stosowała tej zasady. Nieliczne pisma, które się odważyły, przede wszystkim katolickie, stały się odtąd sygnałem pogwałcenia wolności słowa i ten sygnał był jak ożywczy prąd. Ludzie zaczęli czytać między wierszami, szukać tekstów "z nawiasami" i szczególnie cenić autorów, z których na łamach, obok sygnału o konfiskacie, zostawało tylko nazwisko.

Dziesięć lat później urząd cenzury zniknął, zmieciony ustawą nowego Sejmu. Odtąd zaczęliśmy mieć problemy zupełnie innego rodzaju: problemy z wolnością słowa - jednym z najważniejszych naszych osiągnięć. Właśnie na zasadę wolności słowa powołał się Sąd Okręgowy w Gdańsku, odmawiający w trzeciej z kolei apelacji uznania winnym oskarżyciela Lecha Wałęsy, nazywającego go płatnym agentem SB. Użycie tego epitetu zostało uznane za wyrażenie przekonania, a to ma prawo być wolne. To nic, że o swoim grzechu młodości Wałęsa sam mówi w "Drodze nadziei". To nic, że historycy spierają się co do siły dowodów, a IPN wydał Wałęsie status pokrzywdzonego. To nic, że to były lata siedemdziesiąte, a potem przyszedł czas heroizmu i zasług. Obecny wyrok sądu został przez część opinii publicznej przyjęty właśnie jako sukces wolności słowa, ba: jako sukces prawdy. Tak odbieram m.in. postępowanie dziennika, który dwoma wielkimi tytułami podkreślił znaczenie wyroku sądowego: "Wałęsę można nazywać agentem". I jakby tego było mało, jest jeszcze komentarz, zatytułowany pełną ulgi trawestacją słynnego zwrotu: "Są jeszcze sądy w Polsce". Tak podziękowaliśmy przywódcy Strajku i Porozumień w ich trzydziestolecie.

Nikt mi nie wytłumaczy, że Sąd Okręgowy w Gdańsku zupełnie przypadkiem wybrał na ogłoszenie wyroku datę 31. 08. 2010 r., i jest mi gorzko, gdy o tym myślę.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Dziennikarka, publicystka, felietonistka, była posłanka. Od 1948 r. związana z „Tygodnikiem Powszechnym”, gdzie do 2008 r. pełniła funkcję zastępczyni redaktora naczelnego, a do 2012 r. publikowała felietony. Odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 37/2010