Patrzy na nas z całostronicowej fotografii, jednej z wielu w tej książce: uważne i przenikliwe spojrzenie zza owalnych szkieł, cienka kreska ust, na głowie chusta. Maria z Chmielów Czyżowa, matka Wandy Pilchowej, babka Jerzego Pilcha i najważniejsze bóstwo jego rodzinnego Olimpu. „Jedna z najtwardszych i najdzielniejszych osób, jakie znałem, z najwyższym trudem znosiła ziemskie bytowanie”. Despotycznego usposobienia, wzorem wielkich satrapów rządziła swoim imperium nie opuszczając wiślańskiej siedziby – „w ciągu bez mała dziewięćdziesięcioletniego życia, w tym bez mała siedemdziesięciu lat czynnego sprawowania władzy, najdalszą podróż odbyła do Krakowa”.

Od niej zaczynam, bo jest centralną figurą mitu, odtwarzanego czy też budowanego w „Autobiografii...”. Jej części drukowane były w 2013 i 2015 roku w „Tygodniku”, nie weszły jednak ani do „Drugiego”, ani do „Trzeciego...