Odmowa

19.01.2003

Czyta się kilka minut

Do głównych postaci Księgi Estery należą dwie kobiety, dwie królowe: Waszti i Estera. Ich historia rozgrywa się w Suzie za panowania króla perskiego Achaszwerosza, czyli Kserksesa, panującego w V w. przed Chrystusem. Księga zaczyna się opisem świetności królestwa i władcy. Ma o tym świadczyć uczta, wydana przez króla „dla wszystkich swoich książąt i dostojników [dworskich], dla zasłużonych Persów i Medów, dla szlachetnie urodzonych i zarządców prowincji” (Est 1, 3). Król świętuje w tym towarzystwie sto osiem dni! Ale to nie koniec święta: „Po upływie tych dni zgotował król na dziedzińcu ogrodowym przy pałacu królewskim siedmiodniową ucztę dla wszystkich mieszkańców twierdzy Suza, zarówno dla wielkich, jak i dla małych” (1, 5). Oczywiście, według ówczesnych zwyczajów, była to uczta wyłącznie dla mężczyzn. Ale i kobiety mają swoje święto dzięki królowej Waszti. Ona „wydała ucztę dla niewiast w pałacu króla Achaszwerosza” (1, 9).

Po siedmiu dniach uczty „serce króla rozweseliło się pod wpływem wina” (1, 10) i zapragnął on pochwalić się jeszcze czymś ze stanu swego posiadania: nakazał, by jego eunuchowie „przywiedli przed oblicze królewskie królową Waszti w koronie królewskiej, gdyż chciał on ukazać jej piękność ludowi i książętom; była bowiem bardzo piękna” (1, 11). Króla spotyka zawód - królowa odmawia przybycia. Zamiast pożądanego podziwu, spotyka go publiczne obnażenie granic jego władzy. Biblia milczy o motywach decyzji Waszti. Niektórzy komentatorzy przypuszczają, że jej powodem był nakaz ukazania się zebranym gościom nago.

Jakkolwiek by tłumaczyć decyzję królowej, wzburzyła ona króla do tego stopnia, iż zwołuje on naradę mędrców. „Istniał bowiem zwyczaj, by wszystkie sprawy królewskie omawiać wspólnie ze znawcami praw i sądownictwa” (1, 14). W dyskusjach tego gremium decyzja królowej urasta do rangi przewinienia państwowego: „Królowa Waszti zawiniła nie tylko w stosunku do króla, ale również w stosunku do wszystkich książąt i wszystkich ludów, które żyją we wszystkich prowincjach króla Achaszwerosza. Postępek królowej rozniesie się bowiem wśród wszystkich żon, które znajdą w nim usprawiedliwienie, by odnosić się ze wzgardą do swoich mężów” (1, 17). Rady te podobają się królowi - królowa Waszti zostaje oddalona i pozbawiona godności królewskiej. Nie dowiadujemy się niczego o jej dalszych losach. Jednocześnie wydany zostaje dekret „do każdego ludu w jego własnym języku [na znak], że każdy mężczyzna jest panem w swoim domu” (1, 22).

Konsekwencją podjętych decyzji będzie poszukiwanie nowej pierwszorzędnej żony dla króla. W ten sposób poznajemy historię Estery, ale losy Waszti są czymś więcej niż tylko wstępem do dziejów jej następczyni. Pokazują, jak bardzo w tamtym świecie utożsamiano władzę państwową, sprawowaną przez mężczyzn, z ich władzą w domu. Z drugiej strony objawiają, jak nieoczekiwanie daleko idące skutki może mieć jeden wyraźny akt obrony własnej godności osobistej i niezależności. Także królowa Estera będzie miała swój wkład w historię sprzeciwu wobec planów rządzących, choć posłuży się innymi metodami niż jej poprzedniczka.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 3/2003