Myślenie sekciarskie

Dziś prawdziwy „okruszek” (co do rozmiarów, ale nie co do znaczenia), wzięty tym razem ze Starego Testamentu. Chodzi o zakończenie trzeciej mowy Mojżesza zapisanej w Księdze Powtórzonego Prawa (Pwt 30, 15-20).

11.03.2019

Czyta się kilka minut

 /
/

Mojżesz wypowiada ją na progu Kanaanu. Izrael ma właśnie wejść do Ziemi Obiecanej, po długiej wędrówce z ziemi niewoli – Egiptu. W nowej Ziemi – w Ziemi płynącej mlekiem i miodem, w Ziemi obietnic Boga – nie czeka go jednak „automatyczne” szczęście i bezwarunkowe bezpieczeństwo... Mojżesz mówi: „Kładę dziś przed Tobą życie i szczęście, śmierć i nieszczęście. Ja dziś nakazuję ci miłować Pana, Boga twego (...), abyś żył i mnożył się, a Pan, Bóg twój, będzie ci błogosławił. Ale jeśli serce swe odwrócisz, nie usłuchasz, zbłądzisz, i będziesz oddawał pokłon cudzym bogom, służąc im – oświadczam wam dzisiaj, że na pewno zginiecie (...). Wybierajcie więc życie, abyście żyli wy i wasze potomstwo (...), bo tu jest twoje życie i długie trwanie twego pobytu na ziemi, którą Pan poprzysiągł dać przodkom twoim: Abrahamowi, Izaakowi i Jakubowi”.

Czy „Ziemia Święta” może okazać się dla człowieka przekleństwem? Czy w Ziemi Boga można się okazać bałwochwalcą? Mojżesz przestrzega, że można. Co więcej, nie wszystkie z tych form bałwochwalstwa są równie łatwo uchwytne. Widać to szczególnie w ostatnim zdaniu. W naszym przekładzie brzmi ono: „bo TU jest twoje życie i długie trwanie twego pobytu na ziemi, którą Pan poprzysiągł dać przodkom twoim”. Najnowszy Żydowski przekład Tory (Tora Pardes Lauder) czyta tutaj: „bo ON [tzn. Pan] jest twoim życiem i długim trwaniem twego pobytu na ziemi, którą Pan poprzysiągł dać przodkom twoim”. Tak samo tłumaczy np. angielska King’s James Version.

Można być „tu” – i nie być w komunii z Nim. A to On, nie jakiekolwiek „miejsce”, jest źródłem i trwaniem naszego życia. Szukanie gwarancji bezpieczeństwa na poziomie bycia „tu”, a nie „w Nim”, kryje w sobie wszystkie mechanizmy myślenia sekciarskiego (gwarancja zbawienia z racji na samą przynależność) i bałwochwalczego: pierwszeństwo rzeczy (nawet „świętych”) przed osobowym Bogiem. Czy to możliwe i dziś?

Słyszałem ostatnio na jednym z wykładów z socjologii religii o obserwowanym obecnie w naszym społeczeństwie odwróceniu postawy opisywanej 20 lat temu zdaniem: „Chrystus – tak; Kościół – nie”. Wykładowczyni mówiła o wcale nie marginalnej dziś postawie: „Kościół – tak; Chrystus – nie”.

To znaczy: przynależność (formalna i deklaratywna) do Kościoła – tak! Powoływanie się na nią w różnych celach, nierzadko również politycznych; forsowanie wielu własnych idei (albo zwalczanie przeciwnych) „w imię” obrony Kościoła, jego pozycji, praw etc. – tak! Ale myślenie kategoriami Jezusowymi? Ale przyjęcie Ewangelii z całym jej radykalizmem? Bez łagodzących albo wręcz obezwładniających Ją komentarzy? Ale komunia z Panem – w Słowie, w Sakramencie i w Kościele? Ale wybór ubogich i wybór ubóstwa? Ale – choćby w ostatnich kontekstach – troska najpierw o ofiary, a nie o bezpieczeństwo „instytucji”?

Jezus jest źródłem i trwaniem życia. Również naszego życia i trwania w Kościele. ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Kardynał, arcybiskup metropolita łódzki, wcześniej biskup pomocniczy krakowski, autor rubryki „Okruchy Słowa”, stały współpracownik „Tygodnika Powszechnego”. Doktor habilitowany nauk humanistycznych, specjalizuje się w historii Kościoła. W latach 2007-11… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 11/2019