Atak na Ukrainę do wstrzyknięcia
Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Wojna to krew i łzy. I podłość najeźdźców, i chwała obrońców. Rosyjska propaganda ma ulubione chełpliwe powiedzonko, powtarzane zawsze, gdy mowa o honorze rosyjskiej armii i rosyjskiej polityki: „My swoich nie porzucamy / nie zostawiamy na pastwę losu”. Wojenna rzeczywistość nie po raz pierwszy weryfikuje ten pusty slogan.
Ilu rosyjskich żołnierzy wysłanych przez Putina na Ukrainę poległo? Nie wiadomo. Ukraiński sztab generalny twierdzi, że już 12 tysięcy, ministerstwo obrony Rosji zawiesiło się z liczeniem ofiar mniej więcej tydzień temu, gdy poinformowało o 498 ofiarach śmiertelnych po stronie rosyjskiej. Równie kiepsko idzie liczenie tych, którzy trafili do ukraińskiej niewoli. Doradca ministra spraw wewnętrznych Ukrainy mówi, że wzięli co najmniej dwa tysiące rosyjskich jeńców. Powstała specjalna strona internetowa „Okupant”, na której zamieszczane są nazwiska jeńców. Dotychczas wpisano około czterysta osób. Krewni mogą się dzięki temu spisowi dowiedzieć, co się dzieje z chłopakami, którzy przestali dzwonić i pisać. Rosyjskie ministerstwo obrony uruchomiło gorącą linię, gdzie można spróbować uzyskać informację. Spróbować – to słowo klucz.
„Nowaja Gazieta” opisała charakterystyczny kazus: rosyjski żołnierz zginął w pierwszych godzinach wojny, wtedy jeszcze zadziałał mechanizm powiadamiania rodziny o tragedii i matka otrzymała komunikat z miejscowej wojskowej komendy uzupełnień o śmierci syna, notabene przez WhatsApp. Gdy próbowała się czegokolwiek dowiedzieć od dowództwa przez telefon, już wprowadzono blokadę danych. Ciała poległego żołnierza matce nie wydano.
Na Telegramie jest ukraiński kanał „Szukaj swoich”, na którym są nagrywane telefonem krótkie filmiki z wypowiedziami jeńców. To przeważnie bardzo młodzi ludzie, którzy dopiero zaczęli służbę kontraktową (lub jeszcze nie zaczęli, pojawiło się wiele danych o udziale w bojach żołnierzy poborowych; Putin przyznał to dziś pośrednio, wydając polecenie, aby kategorycznie poborowych nie wysyłać). Rosyjskie ministerstwo obrony odbija piłeczkę: to fejki! Fejków faktycznie nie brakuje, tym trudniej ocenić skalę zjawiska. Ale wiele tych filmów jest świadectwem niepodważalnym i wiele mówi o lekceważącej postawie resortu obrony wobec żołnierzy rzucanych na front.
Rodzice zaniepokojeni zniknięciem synów bezskutecznie wydeptują progi wysokich wojskowych gabinetów, wszędzie napotykając milczenie. Oficjele zasłaniają się tajemnicą wojskową. Komitet Matek Żołnierzy – prężna organizacja pozarządowa z czasu wojen czeczeńskich, pomagająca rodzinom w poszukiwaniu zaginionych bez wieści – podobnie jak inne organizacje pozarządowe w Rosji nie ma obecnie samodzielnego głosu i niewiele może zrobić.
– Dziennie odbieramy ponad tysiąc zgłoszeń – mówi prawnik, współpracujący z Komitetem Matek Żołnierzy. – Tym, którzy są pewni, że ich synowie znaleźli się w niewoli, radzimy, aby zgłaszali się do prokuratury wojskowej i Federalnej Służby Bezpieczeństwa.
Obie strony liczą na to, że nastanie taki dzień, gdy dojdzie do wymiany jeńców. Wcześniej jednak trzeba zawrzeć jakiekolwiek wstępne porozumienie – choćby o zawieszeniu ognia na jakiś określony czas, utworzeniu korytarzy humanitarnych (dotychczas strona rosyjska regularnie zrywa takie porozumienia, ostrzeliwując trasy, którymi poruszają się cywile). A rozmowy idą niesporo.
10 marca w tureckiej Antalyi spotkali się ministrowie spraw zagranicznych Rosji i Ukrainy, Siergiej Ławrow i Dmytro Kułeba. „Negocjacje Kułeba-Ławrow posłużyły stronie rosyjskiej przede wszystkim do zademonstrowania nieustępliwości wobec Kijowa oraz wysłania sygnału, że Rosja zamierza kontynuować agresję aż do kapitulacji Ukrainy. Wydaje się, że udział Moskwy w rozmowach wynikał głównie z potrzeby pokazania własnemu społeczeństwu rzekomych dobrych intencji oraz był swego rodzaju gestem wobec Ankary, która uporczywie proponowała swoje pośrednictwo. Strona ukraińska jedynie potwierdziła stanowisko, że jest zainteresowana dialogiem o zakończeniu agresji, ale nie zamierza kapitulować” – napisali autorzy analizy zamieszczonej na stronie Ośrodka Studiów Wschodnich.
Ławrow na konferencji prasowej po rozmowach zaprezentował kolejne szczytowe osiągnięcie rosyjskiej dyplomacji, polegającej od lat na kłamaniu w żywe oczy. „Nawiązując do pańskiego pytania, czy planujemy napaść na inne państwa: nie, nie planujemy. Na Ukrainę też nie napadliśmy”. Jeszcze przed wojną Ławrow bez mrugnięcia powieką twierdził, że Rosja w ogóle nigdy w historii na nikogo nie napadała.
A tak Ławrow skomentował doniesienia o zaatakowaniu przez rosyjskie lotnictwo 10 marca rano szpitala położniczego w Mariupolu: „ten szpital od dawna był obsadzony przez (ukraiński) batalion Azow i innych radykałów, którzy wygonili wszystkie pacjentki, pielęgniarki i cały personel. Nie po raz pierwszy widzimy patetyczne okrzyki z powodu tak zwanego barbarzyństwa dokonywanego przez rosyjską armię”.
Zdjęcia z bombardowanego szpitala obiegły cały świat. I tylko minister Ławrow ich nie oglądał. Nie oglądało ich też rosyjskie ministerstwo obrony, które zapewnia, że żadnych nalotów nie realizowało. Powtórzyło też wersję Ławrowa o rzekomym zajęciu szpitala przez batalion Azow.
A wspomniane zdjęcia wykonał fotograf Jewhen Małoletka: „Sfotografowaliśmy i nakręciliśmy to, co zostało ze szpitala po nalocie. To był szpital pełen ludzi. Robiłem zdjęcia, gdy pacjenci opuszczali budynek. Nie było tam żadnego Azowa”.
„Ostrzał szpitala dziecięcego i położniczego przez stronę rosyjską stał się jednym z najstraszniejszych symboli tej zbrodniczej wojny, którą Putin i jego armia prowadzą przeciwko narodowi ukraińskiemu – pisze w portalu „Grani” ukraiński dziennikarz Witalij Portnikow. – Do niedawna klasycznym zbrodniarzem wojennym naszych czasów był Adolf Hitler. Wydawało się, że nic nie może się równać z komorami gazowymi, pociągami śmierci i egzekucjami niewinnych ludzi, kobiet i dzieci w wąwozach i lasach. Teraz już wiemy. Mało kto mógł sobie wyobrazić jeszcze kilka dni temu, że w środku Europy pod okiem kamer rosyjskie lotnictwo dokona ataku na szpital położniczy. Z takim samym okrucieństwem, z jakim dokonuje zniszczeń w dzielnicach mieszkaniowych Charkowa, Czernihowa i Sum”.
