Kiedy sędziowie sądzili

„I stało się za onych czasów, kiedy sędziowie sądzili...”. To pierwsze słowa Księgi Rut. Jej autor, którym wedle Talmudu był prorok Samuel, powiedział w nich niewiele.

14.04.2017

Czyta się kilka minut

Okres nazywany sędziowskim obejmował mniej więcej 350 lat. Nie wiemy, kim byli za życia Rut sędziowie. Wiemy, gdzie działy się owe wydarzenia. Z Betlejem ścieżki prowadzą do pola zwanego polem Rut. Kamienista, wysuszona działka na wzgórzu. Tu Rut zbierała kłosy. Pochylony nad ziemią rolnik, podnosząc się i zwracając wzrok na zachód, zobaczy góry Moabu piętrzące się nad Morzem Martwym. Tam niegdyś mieszkał obcy lud – Edomici. Tam zaczynała się kamienista pustynia, ciągnąca się przez cały Półwysep Arabski. Piękne, ale trudne tereny. Z Moabu pochodziła bohaterka Księgi.

Być może słowa „gdy rządzili sędziowie” należy interpretować nie historycznie, ale jako stwierdzenie o jawnie moralnym charakterze. Rut pojawia się w Księgach w czasach niezwykle trudnych dla plemion Izraela. Był to czas moralnego chaosu. Lud nie słuchał swoich przywódców, a sędziowie nie zasługiwali, by zyskać poważanie braci. Z badań archeologicznych wiemy, że wtedy na ziemiach wokół Jerozolimy mieszkało niewiele osób, było biednie, życie organizowało się wokół małych wiosek, a miasta albo jeszcze nie istniały, albo nie odgrywały większej roli. W czasach sędziów nie było królów w Izraelu, a każdy czynił to, co uważał za słuszne i co służyło jego interesom. Panował chaos etyczny. Tak by ten czas nazwali moraliści, których dzisiaj nie brakuje.

Księga Rut opowiada o czasach zamętu, które są lub bywają okresem głodu. Głód ma także moralny wydźwięk. Ziemia nie owocuje, gdy załamał się ład etyczny. Myśliciele greccy i rzymscy powiadali, że tam, gdzie nie ma przyjaźni (państwowej), tam nie ma sprawiedliwości, a plon jest marny. Elimelech pochodzący z zacnego izraelickiego rodu musiał uciekać z rodziną przed głodem i chaosem. Przed moralnym zepsuciem.

Początek Księgi można odczytać tak: głód pchnął rodzinę żydowską, by powędrowała na zachód, a tam spotkała (jak uczą mędrcy) księżniczkę Moabu, Rut, która stała się pramatką największego królewskiego rodu ziem Judy. Dawid, największy poeta Izraela, ukazał nam chwałę Boga; z jego rodu przyjdzie Mesjasz. Powrócimy wtedy do czasów pierwotnego światła znanego z aktu Stworzenia.

Żydowscy autorzy powiadają i nauczają, że Bóg nas prowadzi dziwnymi i zaskakującymi ścieżkami. Rut Moabitka, trzecia znana nam konwertytka ze skromnej rodziny, dała początek największemu rodowi w Judzie. Archeolodzy znajdują na wykopaliskach napis „Dom Dawida”. Istniał taki król, znany jest z psalmów, ale też wojen i okrutnych mordów. Tora pokazuje ludzi otwarcie. Nie ukrywa błędów i przestępstw popełnianych przez nawet najlepszych jej bohaterów. Nie znajdzie się tu hagiografii, a zarazem, choć nie wprost, jest powiedziane: ci ludzie żyjąc tak dawno, bliżej początków ludzkości, bliżej Abrahama i Jakuba, byli nieskończenie bardziej święci niż my. Aura wielkości otaczała Elimelecha, Rut i Dawida. ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
(1951-2023) Socjolog, historyk idei, publicysta, były poseł. Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2013 r. otrzymał Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera w kategorii „Pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Autor wielu książek, m… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 17/2017