Trochę to smutne, ale chyba najbardziej budzące grozę i niedowierzanie. Dziwny to kraj, naród, który dla zachowania pamięci o innych musi się 'potykać'. Przypomina mi to zawiązanie węzełka na chusteczce, choć ów nie powoduje skutków ubocznych,mianowicie potłuczenia. Pomysł na pewno genialny rozumiem że w pierwotnym zamyśle chodziło o poruszenie uśpionej pamięci, wyrwanie z letargu. Wartość dzieła też niemała, artystyczna. Ponadto bardziej kojarzy się z uwiecznieniem twórcy pomysłu, talentu, sztuki, jak choćby wspominając różnego rodzaju aleje z odciśniętą stopą, dłonią. Taki deptak ma swoją wymowę. Idą z nami, naszymi ulicami. Są tu, w naszej pamięci. Niemniej wydaje mi się, że taką świadomość można kształtować poprzez innego rodzaju obrazy do których zaliczamy prócz literatury, filmu, teatru, muzyki, etc umieszczane w przestrzeni miejsca pamięci, pomniki. Fakt, że do tych ostatnich odnosimy się nie zawsze z należytą atencje, zwłaszcza że stawiane były(takie również są) bez społecznej zgody. Potykamy się o pomniki niepamięci. A to, co pamiętam to niesmak i niechęć z jaką nauczyciel historii wyjaśniał powód postawienia w centrum miasta rosyjskiego czołgu. Jeśli chcemy pamiętać potrafimy dać temu wyraz poprzez rodzimą sztukę. Jest to wtedy autentyczny przekaz , bo wypływa z rzeczywistej potrzeby serca, nie zaś narzuconego stylu 'tworzenia' pamięci.Tam, w Niemczech mógł się taki zrodzić ze względu na długoletnie milczenie. Przypomnę, że wielu zbrodniarzy nie osądzono jeszcze do dziś, żywych.