Czytam, więc jestem

Czytając z dziećmi teksty Tischnera, chcemy pobudzić do myślenia i przekonać, że tekst filozoficzny mówi nam coś ważnego o nas samych i o świecie.

06.07.2015

Czyta się kilka minut

Na zajęciach akcji „Czytam, więc jestem”, 2015 r. / Fot. Wojciech Bonowicz
Na zajęciach akcji „Czytam, więc jestem”, 2015 r. / Fot. Wojciech Bonowicz

Zadanie brzmi: narysować filozofa, a w dymku zapisać pytanie, jakie mogłoby mu przyjść do głowy. Dzieci rysują poważnych panów z brodami, w zapiętych na ostatni guzik marynarkach, ale też kolorowo ubraną panią czy młodzieńca, którego fryzura wygląda, jakby strzelił w nią piorun. O co pytają filozofowie i filozofki? „Kim jestem?”, „Po co istnieję?”, „Dlaczego świnie nie latają?”. Jeden dymek jest zapełniony chaotycznymi kreskami, a obok widnieje komentarz: „Eluzja wybucha w głowie”.

Akcja „Czytam, więc jestem. Czytamy polskich filozofów: Józef Tischner” objęła dzieci i młodzież w wieku szkolnym: od pierwszoklasistów po uczniów liceum. Cel akcji: pobudzić do myślenia, zachęcić do zainteresowania się filozofią. Przekonać, że tekst filozoficzny to nie bujanie w obłokach, ale myśl sformułowana przez kogoś konkretnego, kto chce powiedzieć nam coś ważnego o nas samych i o świecie.

W akcji wzięli udział ludzie różnych profesji: filozofowie (Adam Workowski), pisarze (Wit Szostak), malarze (Paweł Taranczewski) i aktorzy (Anna Dymna, Ewa Kaim, Andrzej Róg). Z inicjatywą wyszło Stowarzyszenie „Drogami Tischnera”, a wsparły je Stowarzyszenie „Siemacha”, Krakowskie Hospicjum dla Dzieci im. ks. Józefa Tischnera oraz Instytut Myśli Józefa Tischnera. Główne fundusze pochodziły z programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pierwszy etap akcji: konkurs „Rozwiń myśl”. Jego uczestnicy mieli zinterpretować fragment „Filozofii dramatu”: „Przestrzenią człowiekowi najbliższą jest dom. Wszystkie drogi człowieka przez świat mierzą się odległością od domu”. Dzieci ze szkół podstawowych przygotowywały prace plastyczne, uczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych – prace pisemne. Wśród tych ostatnich dominowały krótkie eseje, ale były też impresje, opowiadania, a nawet wywiad – jedna z uczestniczek przysłała zapis rozmowy ze swoim dziadkiem, hodowcą owiec, dla którego domem były góry.

Drugim etapem były warsztaty, podczas których prowadzący (nauczyciele poloniści, filozofowie, animatorzy kultury) w różny sposób przybliżali uczestnikom wybraną problematykę od rozwiązywania krzyżówek i zadań rysunkowych, przez ćwiczenia w formułowaniu pytań filozoficznych, po dyskusje nad fragmentami konkretnych tekstów. Dyskusje te odbywały się niekiedy w specjalnie wybranej scenerii, np. o eseju Tischnera na temat radia rozmawiano w Radiu Kraków.

Trzeci etap projektu był otwarty dla publiczności. Złożyło się na niego m.in. spotkanie z pisarzami „Czytanie wiąże się z ryzykiem” oraz koncert „Wyśpiewać mądrość” w kościele świętych Piotra i Pawła w Krakowie, w którym wystąpiła Hania Rybka z zespołem (gościnne pojawił się Piotr Baron), a fragmenty dzieł Tischnera przeczytali: Anna Dymna (na zdjęciu obok), Stanisława Trebunia-Staszel oraz Kazimierz Tischner.

 „Co to znaczy: eluzja? Czy chodziło ci może o erupcję iluzji?”, pyta z uśmiechem prowadzący. Chłopiec, który to napisał, kiwa głową. I już jest o czym podyskutować. Filozofowie są od tego, by iluzje rozpraszać. Ale aby rozpraszać je u innych, muszą najpierw uporać się z własnymi. I takie jest też doświadczenie organizatorów akcji „Czytam, więc jestem”: myślenia uczyliśmy się, inspirując jedni drugich. ©


Organizatorem akcji „Czytam, więc jestem” jest Stowarzyszenie „Drogami Tischnera”. Współorganizatorzy: Krakowskie Hospicjum dla Dzieci im. ks. Józefa Tichnera, Instytut Myśli Józefa Tischnera, SIEMACHA. Patronem medialnym jest „Tygodnik Powszechny”. Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Narodowego Rozwoju Czytelnictwa.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Poeta, publicysta, stały felietonista „Tygodnika Powszechnego”. Jako poeta debiutował w 1995 tomem „Wybór większości”. Laureat m.in. nagrody głównej w konkursach poetyckich „Nowego Nurtu” (1995) oraz im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego (1995), a także Nagrody… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 28/2015

Artykuł pochodzi z dodatku „Godne umieranie według Tischnera