Curriculum vitae geniusza

1810 h 1 marca w mazowieckiej wsi Żelazowa Wola (majątek hrabiostwa Skarbków) urodził się Fryderyk Franciszek Chopin. Tę datę podawał sam kompozytor, choć w metryce chrztu widnieje data 22 lutego. Rodzice artysty f: Mikołaj Chopin, Francuz z Lotaryngii, od 1787 r. mieszkający w Polsce, guwerner, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej; Tekla Justyna z domu Krzyżanowska, pochodząca z Długiego na Kujawach. Kompozytor miał siostry: starszą o trzy lata Ludwikę, młodszą o rok Izabellę oraz młodszą o ponad dwa lata Emilię, zmarłą w wieku 15 lat na gruźlicę.

23.02.2010

Czyta się kilka minut

23 kwietnia chrzest w kościele w Brochowie koło Sochaczewa, rodzicami chrzestnymi są Fryderyk Skarbek i Anna Skarbkówna.

1 października ojciec kompozytora otrzymuje posadę nauczyciela języka francuskiego w Liceum Warszawskim, rodzina przenosi się do Warszawy.

1816 h 6-letni Frycek rozpoczyna regularne lekcje fortepianu u Wojciecha Żywnego, czeskiego muzyka. Błyskawiczny rozwój muzycznego talentu chłopca.

1817 h Pierwsze dziecięce kompozycje: Polonez B-dur, zapisany przez ojca, oraz Polonez g-moll (wkrótce opublikowany w Warszawie).

1818 h W Warszawie coraz głośniej o cudownym dziecku, "obiecującym, jak twierdzą znawcy, zastąpić Mozarta".

24 lutego pierwszy występ publiczny na wieczorze charytatywnym Towarzystwa Dobroczynności, 8-letni Frycek gra Koncert Jíroveca.

1819 h Mały "Chopinek" atrakcją Warszawy: początek okresu licznych koncertów cudownego dziecka w salonach szlachty i arystokracji, m.in. u Radziwiłłów, Sapiehów, Czartoryskich. Pojawia się także w Belwederze, siedzibie księcia Konstantego, któremu już wcześniej podarował Marsza wojskowego (kompozycja zaginiona).

1821 h Powstaje kolejny dziecięcy utwór - Polonez As-dur, dedykowany Żywnemu.

1822 h Zakończenie nauki u Żywnego. Prywatne lekcje kompozycji u Józefa Elsnera, kapelmistrza Teatru Narodowego, twórcy konserwatorium w Warszawie, prawdopodobnie też lekcje gry na organach i konsultacje pianistyczne u Wilhelma Würfla.

1823 h Rozpoczęcie nauki w Liceum Warszawskim, kierowanym przez Samuela Bogumiła Lindego. Szkolne przyjaźnie, m.in. z Tytusem Woyciechowskim, Julianem Fontaną, Wilhelmem Kolbergiem, wielu z nich znał już wcześniej ze stancji, prowadzonej przez państwa Chopinów.

1824 h Letnie wakacje w Szafarni, u rodziny kolegi z liceum, Dominika Dziewanowskiego, gdzie poznaje polski folklor i redaguje zabawne listy do rodziców w formie "Kuriera Szafarskiego", w którym parodiuje m.in. cenzurę rosyjską.

1825 h

2 czerwca ukazanie się pierwszego młodzieńczego opusu: Rondo c-moll op. 1.

Drugie wakacje w Szafarni. Od jesieni jako organista licealny gra na niedzielnych mszach w kościele Wizytek. Komponuje kolejne polonezy, pierwsze mazurki.

1826 h Kończy naukę w Liceum. W lecie wyjazd do śląskiego uzdrowiska Bad Reinertz (Duszniki--Zdrój), z matką i dwiema siostrami. W sierpniu daje w Dusznikach dwa koncerty dobroczynne, jest to zagraniczny debiut pianistyczny 16-letniego wirtuoza.

1826-1829 h Lata studiów kompozytorskich w Szkole Głównej Muzyki - wchodzącej w skład Uniwersytetu Warszawskiego.

Pod kierunkiem Józefa Elsnera zgłębia klasyczne formy wśród utalentowanych kolegów, m.in. Ignacego Dobrzyńskiego,

Tomasza Nideckiego. Słucha wykładów z literatury i historii, m.in. Kazimierza Brodzińskiego i Feliksa Bentkowskiego. W okresach letnich kolejne pobyty na wsi w różnych regionach Polski, m.in. w Kowalewie, w Sannikach.

1827 h 10 kwietnia siostra Emilia umiera na gruźlicę.

1828 h Wrzesień - podróż do Berlina.

Pod koniec roku kończy pracę nad Rondem ? la Krakowiak na fortepian z orkiestrą.

1829-1830 h Okres tworzenia pierwszych wielkich dzieł: Koncertów fortepianowych f-moll i e-moll oraz pierwsze prace nad Etiudami, którymi wkrótce zrewolucjonizuje muzykę fortepianową.

1829 h 21 kwietnia poznaje Konstancję Gładkowską, 19-letnią uczennicę śpiewu, swoją pierwszą miłość.

Maj-lipiec - słucha w Warszawie występów Paganiniego.

20 lipca - zakończenie studiów w Szkole Głównej Muzyki, zyskuje ocenę końcową Elsnera: "szczególna zdatność, geniusz muzyczny".

Lipiec-sierpień - wyjazd do Wiednia, po drodze Kraków, który przez tydzień zwiedza.

11 sierpnia w wiedeńskim Kärtnerthortheater gra z orkiestrą Wariacje B-dur op. 2 i improwizuje m.in. na temat "Oj chmielu, chmielu", wielki sukces; drugi koncert 18 sierpnia. Powrót do domu przez Pragę, Cieplice, Drezno i Wrocław.

1830 h 17 marca w Teatrze Narodowym gra Koncert f-moll i Fantazję A-dur na tematy polskie z orkiestrą pod dyrekcją Karola Kurpińskiego.

11 października - ostatni występ w Teatrze Narodowym, gra Koncert e-moll i Fantazję A-dur.

2 listopada - wyjazd do Wiednia.

8 listopada - koncert we Wrocławiu.

23 listopada rozpoczyna ponad półroczny pobyt w Wiedniu.

Grudzień - wiadomość o wybuchu powstania listopadowego; Tytus Woyciechowski odwodzi przyjaciela od zamiaru natychmiastowego powrotu, dramatyczne rozterki ("Przeklinam chwilę wyjazdu"), smutne Boże Narodzenie, po Wigilii w katedrze św. Szczepana: "Ponura roiła mi się harmonia". Prawdopodobnie pierwszy zamysł Scherza h-moll z cytatem z kolędy "Lulajże Jezuniu".

1831 h 20 lipca opuszcza Wiedeń, kierując się do Paryża.

28 sierpnia w Monachium gra Koncert e-moll i Fantazję na tematy polskie.

8 września w Stuttgarcie dowiaduje się o upadku powstania, o rozpaczy Fryderyka świadczą zapiski pozostawione w tzw. dzienniku stuttgarckim ("A ja tu bezczynny, a ja tu z gołymi rękami"), wg tradycji powstaje wtedy pomysł słynnej Etiudy c-moll, zwanej "Rewolucyjną".

11 września jest już w Paryżu.

Jesienią poznaje czołowe osobistości kultury i świata paryskiego, m.in. Rossiniego, Cherubiniego, Liszta, Kalkbrennera.

7 grudnia w Lipsku ukazuje się recenzja Roberta Schumanna o Wariacjach B-dur op. 2 ze sławnymi słowami: "Kapelusze z głów, panowie, oto geniusz".

1832 h 26 lutego - pierwszy koncert w Paryżu, w sali Pleyela, gra m.in. Koncert e-moll, wielki sukces.

W marcu zaczyna udzielać prywatnych lekcji fortepianu, co staje się na całe życie jednym z jego głównych źródeł dochodu.

1833 h Udział w szeregu koncertów, artystyczne przyjaźnie m.in. z Berliozem, Lisztem, Heinem. Wzrasta artystyczna i społeczna pozycja kompozytora ("Wszedłem w pierwsze towarzystwa").

1834 h W maju przebywa w Niemczech, m.in. spotkanie z Mendelssohnem-Bartholdym.

1835 h 15 sierpnia - spotkanie z rodzica-mi w Karlsbadzie.

We wrześniu pobyt w Dreźnie u rodziny Wodzińskich, rodzące się uczucie do Marii Wodzińskiej. Pod koniec roku ciężko choruje, pogłoski o śmierci Chopina.

1836 h 25 czerwca - spotkanie z Mickiewiczem, w gronie Polaków, u Juliana Ursyna Niemcewicza.

9 września w Dreźnie prosi o rękę Marii Wodzińskiej, oświadczyny przyjęte pod warunkiem dbania o zdrowie.

Jesienią poznaje pisarkę George Sand, o której początkowo miał się wyrazić: "Cóż za antypatyczna kobieta".

1837 h 10 lipca - wyjazd na 2 tygodnie do Londynu.

W lecie upadają małżeńskie plany Chopina, zerwanie z inicjatywy rodziny Wodzińskich.

1838 h Początek związku z George Sand. Jesienią podróż na Majorkę z pisarką i dwojgiem jej dzieci, pracuje tam nad Preludiami op. 28.

8 listopada - przyjazd do Palmy.

1838/1939 h Po początkowej idylli ciężki kryzys zdrowotny na Majorce.

1839 h W lutym opuszcza Majorkę.

Czerwiec-październik - pobyt w wiejskiej posiadłości George Sand w Nohant. Odtąd przez szereg lat (do 1846 r. niemal corocznie) spędza tam miesiące letnie, mając doskonałe warunki do pracy twórczej: komponuje wiele najgenialniejszych dzieł, m.in. Sonatę b-moll, w następnych latach Fantazję f-moll, Balladę f-moll, Poloneza As-dur op. 53, Sonatę h-moll, Scherzo E-dur. Są to niezwykle owocne lata stabilizacji życiowej. W Paryżu aktywna działalność pedagogiczna.

1844 h 25 maja dowiaduje się o śmierci ojca, którą ciężko przeżywa.

1845 h 24 marca krytykuje Mickiewicza za uleganie Towiańskiemu.

1846 Ostatnie lato w Nohant, pełne konfliktów i zapowiadające zerwanie z George Sand w roku następnym.

1848 16 lutego - ostatni paryski koncert Chopina.

Kwiecień-listopad - pobyt w Anglii, z inicjatywy Jane Stirling, uczennicy i wielbicielki; gra m.in. w Londynie, Glasgow i Edynburgu.

16 listopada - w Londynie ostatni publiczny koncert, na rzecz weteranów powstania listopadowego.

24 listopada powrót do Paryża w złym stanie zdrowia.

1849 Choroba się nasila. Często bywają u Chopina Delacroix i Norwid.

9 sierpnia na prośbę brata przyjeżdża do Paryża Ludwika z mężem i córką.

9 września przeprowadzka do słonecznego mieszkania na Place Vendôme 12.

17 października - śmierć kompozytora.

Opracował Artur Bielecki

Artur Bielecki (ur. 1966) jest muzykologiem i krytykiem muzycznym, autorem m.in. pracy "Akord Chopinowski" (1993).

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru TP 09/2010

Artykuł pochodzi z dodatku „Kwartalnik Chopinowski 1 (9/2010)