W tym kontekście raz po raz powraca pytanie o chrześcijańskie dziedzictwo Europy i jego znaczenie w procesie integracji. Dla niektórych jest ono konstytutywne; inni proponują pominąć je milczeniem, odwołując się za to do jeszcze starszej tradycji grecko-rzymskiej.

Rzymski władca, egipski bóg, azjatycka świątynia

Z historycznego punktu widzenia jest to operacja karkołomna, jeśli nie wprost fałszywa. Europa, jeśli rozumieć przez nią nie tylko miejsce na mapie, ale także świadomą siebie wspólnotę kulturową i historyczną (por. “Ecclesia in Europa", 108) - zrodziła się wraz ze średniowieczem, na gruzach greckiej “Oikumene" i rzymskiego “orbis Romanus". Starożytni myśliciele - także chrześcijańscy (z Augustynem na czele) - nie znali innego pojęcia Europy jak tylko geograficzne, za jedność duchową uznając świat rozłożony wokół...