Niewielka uwaga teoretyczna: wspominanie jest czym innym niż pamiętanie. Wspominanie ma charakter czynny i wymaga czasem wysiłku, pamiętanie wprawdzie nie może być całkiem bierne, jednak nie może być ono ani przyjemne ani nieprzyjemne, jest faktem. Wspominanie to forma działania.

Otóż wspominamy bardzo często z przyjemnością. I - co dziwne - wspominamy z przyjemnością sytuacje, które niekoniecznie były przyjemne lub ani nie były przyjemne, ani nieprzyjemne. Dzieje się tak dlatego, że w gruncie rzeczy nie chodzi wówczas o wspominanie konkretnych zdarzeń, ale o naszą wewnętrzną ciągłość, by nie użyć obrzydliwego pojęcia "tożsamości". Zawsze, a w trudnych i chaotycznych czasach tym bardziej, mamy pewien kłopot z samymi sobą, kłopot polegający na tym, że nie jest dla nas oczywiste, jak to jest, że my to jesteśmy stale i bez większych zmian ci sami "my". Przecież...