Rozmowy na czasie: Norman Davies "Czy państwa są nieśmiertelne?"

„Wszystko, co sprawia wrażenie, jakby miało trwać wiecznie, może w każdej chwili runąć”, twierdzi Norman Davis. Podczas słynnego wykładu we Wrocławiu w połowie lat 80. mówił, że urodził się jako obywatel największego imperium świata, które na jego oczach legło w gruzach. Choć aluzja do Związku Radzieckiego była czytelna dla wszystkich zebranych, mało kto wtedy wierzył, że system ten może upaść w ciągu najbliższych kilku lat.

Czas to żywioł historyków. I nie chodzi tu tylko o to, że pieczołowicie zbierają fragmenty przeszłości, układając je potem w zrozumiałe dla nas konstelacje. Wraz z upływem czasu zmienia się także nasza perspektywa patrzenia na minione wydarzenia – inaczej rozkładają się akcenty, ewoluują też nasze systemy wartości.

Czy historyk może być futurologiem? Wiedza o przeszłości z pewnością dostarcza wielu krytycznych narzędzi przewidywanie tego, co będzie – choć to zawsze bardzo ryzykowne zadanie. „Nie wiemy, jaka będzie przyszłość, ale na pewno będzie inna od tego, co widzimy teraz”, twierdzi Norman Davies.

Z szukaniem analogii w przeszłości trzeba uważać, ponieważ historia nie zawsze lubi się powtarzać. Ogólne mechanizmy mogą być podobne, ale diabeł tkwi w szczegółach. Dlatego kluczowe – nie tylko dla historyka – jest baczne obserwowanie teraźniejszości.

Rozmowa dostępna TUTAJ>>>

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]

Artykuł pochodzi z numeru Nr 40/2020

Artykuł pochodzi z dodatku „Copernicus Festiwal 2020: Czas