Wczesnochrześcijańscy mnisi ­rozróżniali trzy etapy drogi duchowej: praktike, physike i theologia. Celem była teologia, nie w sensie spekulacji pojęciowej, lecz w znaczeniu bezpośredniego – i świadomego – doświadczenia Boga. Trzeba jednak rozpocząć od etapu „praktycznego”, czyli opanowania namiętności – nierozumnych poruszeń duszy, zaciemniających umysł. Pomiędzy oczyszczeniem umysłu a doświadczalnym poznaniem Boga znajduje się jednak – twierdzili starożytni – niezbędny stopień pośredni: poznanie physis – natury stworzonej.

U podstaw tego schematu leżało przekonanie, że byty stworzone zawierają w sobie logoi – odbicia boskiego Logosu, czyli poznawalnego aspektu Boga. Dopiero rozpoznanie owych logoi i zebranie ich w jedno pozwala na ogląd Boga, cel życia duchowego.

Przekonanie, że dogłębne poznanie stworzenia jest koniecznym etapem drogi do Boga, stało także u podstaw...