Niezagojona rana

"To jest wieki ból i wyrzut sumienia, za który to ból wszystkich braci i siostry narodu żydowskiego przepraszamy” powiedział wczoraj w Jedwabnem bp Rafał Markowski. W świat poszła informacja, że polski biskup przeprasza tam po raz pierwszy.

11.07.2017

Czyta się kilka minut

W Jedwabnem uczczono 76. rocznicę mordu Żydów w tej miejscowości przez ich polskich sąsiadów/ Fot: AGNIESZKA SADOWSKA/AGENCJA GAZETA /
W Jedwabnem uczczono 76. rocznicę mordu Żydów w tej miejscowości przez ich polskich sąsiadów/ Fot: AGNIESZKA SADOWSKA/AGENCJA GAZETA /

Ale to nie pierwszy raz, kiedy polski Kościół przeprasza za antysemityzm. Wśród kilku przykładów wspomnijmy wyznanie win Kościoła złożone w maju 2000 r. przez Prymasa kard. Józefa Glempa, czy tegoroczny dokument KEP z okazji 50. rocznicy deklaracji Nostra aetate, w którym biskupi przyjmują jasne stanowisko wobec antysemityzmu, nazywając go „grzechem niweczącym prawdę o chrześcijańskiej tożsamości”. Na łamach „Tygodnika Powszechnego” kategoryczny sprzeciw wobec antysemityzmu i skruchę latami ogłaszali polscy arcybiskupi, dość wspomnieć Henryka Muszyńskiego i Stanisława Dziwisza. Wydawałoby się zatem, że stanowisko Episkopatu i Kościoła powszechnego w Polsce jest w tej kwestii jednoznaczne.

Z jakiegoś powodu te gesty nie docierają jednak do szerszego grona wiernych. Informacja o biskupim „przepraszam”, choć powielona przez polskie i zagraniczne media, nie pojawiła się na stronie Episkopatu, a nie zabrakło tam przecież miejsca np. na relację z pielgrzymki Radia Maryja. Dokument z okazji 50-lecia Nostra aetate – deklaracji Soboru Watykańskiego II, która jednoznacznie potępiła antysemityzm i wezwała do zaprzestania głoszenia przez Kościół poglądu o odpowiedzialności Żydów za śmierć Chrystusa – odczytano tylko w niektórych polskich kościołach. Gdy rozmawiam o niej z wieloma świeckimi czy nawet duchownymi, przekonuję się, że to dokument niemal w ogóle u nas nieznany.

Nie ulega wątpliwości, że w sprawie Jedwabnego i duchowej odpowiedzialności za dokonane na Żydach zbrodnie polski Kościół powinien zająć stanowisko radykalne i jasne, inaczej droga do zabliźnienia ropiejącej rany będzie się ciągnęła w nieskończoność. Kościół musi też pomóc rodzinom mieszkańców Jedwabnego w rozpoczęciu duchowej drogi oczyszczenia, bez której nie będzie możliwe pojednanie i zamknięcie jedwabieńskiego rozdziału.

O tym, że pierwsze ludzkie kroki na tej drodze zostały już podjęte, poinformował wczoraj na portalu społecznościowym współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów Bogdan Białek.  Zauważył, że w uroczystościach upamiętniających mord, wbrew informacjom mediów, od lat biorą udział mieszkańcy Jedwabnego i okolicznych wsi, dla których jest ona okrutną raną. Nie wiedzą jednak, jak o niej mówić. „Nie wiedzą jak się mogą lub powinni zachować w miejscu kaźni. Nie wiedzą jak stosownie się ubrać. Nie radzą sobie ze snami. Nie potrafią pojąć, co się wydarzyło i jak to »coś« mogło się wydarzyć, jak »to« nazwać” – pisze Białek. W tym roku uroczystości rocznicowe poprzedził pokaz filmu „Przy Planty 7/9” opowiadający o pogromie kieleckim. Zaprezentowano go w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Jedwabnem, przy akceptacji burmistrza Michała Chajewskiego. Film obejrzało ponad dziesięć osób z Jedwabnego i okolic; niektóre z nich przyszły następnie pod pomnik w Jedwabnem. Białek relacjonuje jedną z najbardziej poruszających wypowiedzi jednego z uczestników, jedwabnianina, który zauważył, że ten pogrom „to tak, jakby własną matkę zabić”.

Mieszkańcy podjęli temat. Pora już do nich dołączyć.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Ur. w 1987 r. w Krakowie. Dziennikarka, stała współpracowniczka „Tygodnika Powszechnego” z Izraela, redaktorka naczelna polskojęzycznego kwartalnika społeczno-kulturalnego w Izraelu „Kalejdoskop”. Autorka książki „Polanim. Z Polski do Izraela”, współautorka… więcej