John Nash: piękny umysł

23 maja zginął tragicznie John Nash – amerykański matematyk, laureat Nagroda im. Nobla w dziedzinie ekonomii w 1994 r. Znany szerokiej publiczności za sprawą filmu „Piękny umysł”.

25.05.2015

Czyta się kilka minut

John Nash /  / fot. Joerg Carstensen / DPA / PAP
John Nash / / fot. Joerg Carstensen / DPA / PAP

Naukowo zasłynął w latach 50. XX wieku szeregiem prac matematycznych, które miały wielkie znaczenie zwłaszcza w ekonomii.

Nash z żoną Alicią, która również zginęła w wypadku, jechał samochodem z lotniska Newark pod Nowym Jorkiem. Wracali do domu po wizycie w Norwegii, gdzie naukowiec odbierał Nagrodę Abela – jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień na świecie, które może otrzymać matematyk.

Specjalnością Nasha była teoria gier – dział matematyki, w którym analizowane są konsekwencje ludzkich decyzji w przypadku konfliktu interesów, korzyści z przyjęcia określonego typu strategii. Wszelkie tego typu sytuacje określane są jako „gry”, których uczestnicy są „graczami”. Teoria gier stanowi ważne narzędzie służące do badania optymalnego zachowania w biznesie, polityce i ekonomii, ale też biologii – w dużym stopniu dzięki pracom Nasha.

Jego najsłynniejszym odkryciem była równowaga Nasha – precyzyjny opis matematyczny sytuacji, w której dwóch lub więcej uczestników po przyjęciu określonej strategii (oraz uzyskaniu wiedzy na temat strategii pozostałych graczy) nie ma żadnego interesu w zmianie tejże strategii. Racjonalni gracze utrzymują więc swoją strategię potencjalnie w nieskończoność. Tego typu analizy miały olbrzymie znaczenie w latach 50. XX wieku i późniejszych dekadach ze względu na „zimną wojnę”, kiedy to wiedza o optymalnej strategii militarnej i dyplomatycznej miała wielkie konsekwencje geopolityczne.

Film „Piękny umysł” ” (2001, rolę Nasha grał Russell Crowe) przedstawiał nie tylko jego pracę naukową, ale też wieloletnie zmaganie z nasilającą się schizofrenią oraz małżeństwo z Alicią de Lardé. Nash przetrwał lata postępującej choroby psychicznej, hospitalizacji, terapii wstrząsami insulinowymi i żmudnej psychoterapii, ostatecznie stając się najsłynniejszym chyba współczesnym symbolem człowieka balansującego na granicy szaleństwa i geniuszu.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Filozof przyrody i dziennikarz naukowy, specjalizuje się w kosmologii, astrofizyce oraz zagadnieniach filozoficznych związanych z tymi naukami. Pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, członek Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych,… więcej