Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
od razu podziękował Bogu i wypowiedział błogosławieństwo: „Błogosławiony jest On, który przywraca do życia zmarłych”. Skąd te słowa o przywracaniu zmarłych? Wszak nic na ten temat w Torze nie znajdziemy. Niezwykłe wyjaśnienie znaleźć można w tym samym komentarzu aggadycznym: „W chwili, gdy tylko nóż dotknął gardła, dusza Izaaka uleciała (...) Natychmiast Święty Jedyny nakazał Michałowi: »Niechaj ojciec go nie zabija!«. I anioł powiedział Abrahamowi: »Nie podnoś ręki na swojego syna«. Wtedy Abraham rozwiązał go i powróciła do niego dusza. Wstał i odmówił błogosławieństwo zmartwychwstania”. Ten obraz powraca w wielu opowieściach midraszowych. Izaak umarł naprawdę i był pierwszym, który wrócił z martwych. Jakby tym sposobem i na tym przykładzie uczono nas, że nawet wtedy, gdy mamy prawdziwy nóż na gardle, gdy brakuje tylko ostatniego cięcia, nie wolno nam poddać się rozpaczy.
W innej legendzie czytamy, że gdy ojciec związał syna, Święty Jedyny, błogosławiony On, ukazał się aniołom i otworzył niebo. Izaak uniósł oczy i ujrzał Świętego Jedynego, błogosławiony On, i Rydwan z aniołami, i wtedy zaczął drżeć. Ten obraz idzie dalej: gdy Izaak spostrzegł światło Szechiny – Boskości, dusza z niego wystąpiła, a Święty Jedyny ożywił go. Gdy powróciły mu zmysły, pojął, że tak oto zmarli w przyszłości ożyją. Jedni powiadają, że sam odmówił błogosławieństwo, inni, że uczynił to anioł modlitwy. Nie ma w tym opisie sprzeczności z Torą. Abraham nie uczynił niczego, co by świadczyło, że postąpił niezgodnie z wolą Boga. Izaak zmarł oślepiony wizją, która mu się ukazała. Umarł, by nie musiał go zabijać ojciec. Jeszcze inni dodają: oślepł, gdy łzy aniołów spłynęły mu do oczodołów.
Śmierć i zmartwychwstanie są w tym czytaniu ofiarowania Izaaka najważniejsze. Autorzy midraszów uczą na przykładzie Izaaka tego, co jest fundamentalnym przekonaniem judaizmu. Wierzyli w nie za czasów Chrystusa faryzeusze. Majmonides pośród trzynastu zasad umieścił zmartwychwstanie umarłych. Pojawia się w drugim błogosławieństwie w trzy razy dziennie odmawianej przez każdego żyda modlitwie Amida. „Ty jesteś potężny na wieki, mój Panie. Ty wskrzeszasz umarłych, masz władzę, aby zbawić”.
Zmartwychwstanie nastąpi – uczy judaizm – w czasach mesjańskich, które nazywane są też światem przyszłym. Gdy przyjdzie Mesjasz, aby ustanowić świat doskonały pokoju i obfitości, sprawiedliwi powrócą do życia. Oni wszak swoim prawym zachowaniem owe lepsze czasy przybliżali.
W Torze i w Księgach są liczne, acz marginalne, wzmianki potwierdzające zmartwychwstanie. Najmocniej brzmią słowa Anny, żony Elkany i matki Samuela: „To Pan daje śmierć i życie; wtrąca do Szeolu i zeń wyprowadza” (1 Sm 2, 6). Ale dla judaizmu najważniejsze jest nie to, co stanie się po śmierci, ale to, jak należy żyć teraz, za swego życia.
