Wśród legend związanych z dziełami sztuki sakralnej ważne miejsce zajmują opowieści o cudownym ożywieniu świętego wizerunku. Fenomen popularności legend o mówiących krucyfiksach łączy się szczególnie z późnym średniowieczem.

Był to czas przemian religijności Europejczyków. Nastąpił zwrot ku duchowości indywidualnej, osadzonej w koncepcjach mistycznych, określanej mianem devotio moderna (nowa pobożność). W rezultacie w XIV i XV w. powstawały nie tylko krucyfiksy, które miały do kogoś przemówić, ale także rozmaite przedstawienia popularyzujące legendy o tego typu cudach. Niektóre z tych dzieł nie przetrwały, ale wiemy o nich dzięki zachowanym źródłom pisanym.

Ożywienie krucyfiksu nie musiało ograniczać się jedynie do słów. Według legend św. Jadwigi Śląskiej oraz Jadwigi Andegaweńskiej Chrystus nie tylko do każdej z nich przemówił, ale także pobłogosławił,...