Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Zdaniem papieża, któremu dane było doprowadzić do końca prace Soboru Watykańskiego II, jego poprzednik nie zdawał sobie sprawy, z jak trudnymi wyzwaniami i przez jak długi czas przyjdzie się zmagać soborowym ojcom.
Z perspektywy współczesnych problemów patrzą na Sobór autorzy jubileuszowego setnego numeru kwartalnika „Ethos”. Wydawany od 25 lat przez Instytut Jana Pawła II na KUL i Fundację Jana Pawła II w Rzymie, zasłużony dla polskiej kultury filozoficznej i teologicznej periodyk podjął temat dwóch posoborowych hermeneutyk: ciągłości i zerwania, o których wspominał Benedykt XVI w słynnym programowym przemówieniu z 2005 r.
„Kościół ze swej istoty pozwala się zdefiniować tylko w oparciu o podwójną relację konstytutywną: z jednej strony do Chrystusa i Jego misji, z drugiej do świata, do którego jest stale posłany” – zauważa kard. Angelo Scola. Fakt ten wyznacza ramy wszelkich kościelnych reform: z jednej strony Kościół musi ciągle odnawiać rozumienie Chrystusa, z drugiej – próbować rozumieć zmieniający się świat.
Dzisiaj warunki głoszenia się zmieniły. „Człowiek współczesny jest człowiekiem immanencji. Nie można nawet powiedzieć, że jest ateistą – po prostu nie zadaje sobie pytania o Boga” – zauważa Rocco Buttiglione. Wtóruje mu George Weigel, pokazując, że Sobór zwracał się do dziś już anachronicznego „człowieka współczesnego”: żyjemy w świecie ponowoczesnym z jego „rygorystycznym relatywizmem”. Choć proponowany przez Weigla jako uzupełnienie Soboru personalizm i nowy humanizm Karola Wojtyły już także nie wydaje się wystarczać na współczesne wyzwania stawiane Kościołowi choćby przez feminizm czy przez gwałtowny rozwój nauki.
Atmosferę Soboru przypominają – oprócz zapisków Guittona ze spotkań z Pawłem VI (m.in. cytowane są tu bardzo ciekawe uwagi papieża po ogłoszeniu głośnej encykliki „Humanae vitae” zakazującej antykoncepcji) – także fragmenty dziennika o. Yvesa Congara OP, jednego z najważniejszych soborowych ekspertów. Ponadto Andrzej Grajewski przypomina, dlaczego ojcowie nie chcieli potępić komunizmu, a ks. Łukasz Kamykowski przekonuje, że w perspektywie zbawczej misji Kościoła dialog ze światem przypomina rozmowę lekarza z pacjentem. Artur Sporniak
Kwartalnik „Ethos”, „Filozofia Vaticanum Secundum”, nr 100 (4/2012).
