Biskupi: nie można usprawiedliwiać antysemityzmu

Polscy biskupi w liście przeciwstawili się relatywizacji antysemityzmu, ale nie jest on przewidziany do odczytania w kościołach.

20.10.2015

Czyta się kilka minut

Artur Sporniak / Fot. Grażyna Makara
Artur Sporniak / Fot. Grażyna Makara

Antyjudaizm i antysemityzm są grzechem przeciwko miłości bliźniego, grzechem niweczącym prawdę o chrześcijańskiej tożsamości i dlatego ich kategorycznego potępienia nie można łagodzić przez uwarunkowania kulturowe, polityczne czy ideologiczne, w jakich antyjudaizm i antysemityzm występowały w przeszłości” – napisali polscy biskupi w liście ogłoszonym z okazji 50. rocznicy soborowej deklaracji „Nostra aetate”.

„Wyznanie grzechu antysemityzmu jest dojrzałym owocem nawrócenia i wiary w Ewangelię. Wypływa ono z najgłębszych religijnych i moralnych źródeł chrześcijaństwa”. To najważniejsze stwierdzenia listu, który mówi także o koniecznym sprzeciwie wobec „ujawniających się niekiedy stereotypów na temat Żydów, a nawet antysemityzmu bez Żydów” i obowiązku troski o zaniedbane żydowskie cmentarze. Biskupi zauważają również, że „dialog chrześcijańsko-żydowski nie może być nigdy traktowany jako »religijne hobby« nielicznej grupy zapaleńców, lecz powinien coraz bardziej przenikać do głównego nurtu duszpasterstwa, takiego jak katecheza, głoszenie Słowa Bożego, pielgrzymki do Ziemi Świętej”.

List był dyskutowany na 370. Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie 6 października. Ślady kompromisu widoczne są w stosowaniu ostrożnych sformułowań wobec stosunkumPolaków do Holokaustu. „Barbarzyński wyrok wydany na naród żydowski spotykał się niekiedy z obojętnością pewnej części chrześcijan” – napisali biskupi. Zaznaczają jednak, że „gdyby chrześcijanie i Żydzi praktykowali w przeszłości religijne braterstwo, więcej Żydów znalazłoby ratunek i pomoc ze strony chrześcijan”.

List nie jest przewidziany do odczytania w kościołach. Rzecznik Episkopatu ks. Paweł Rytel-Andrianik zapewnia jednak, że będzie on propagowany na kościelnych stronach internetowych.

Podobny list ukazał się również z okazji 25-lecia soborowej deklaracji. Po raz pierwszy wówczas biskupi wspomnieli o współudziale Polaków w mordowaniu Żydów podczas II wojny światowej (mówiąc o wiele mocniej niż w obecnym liście). „Szczególnie bolejemy nad tymi spośród katolików, którzy w jakikolwiek sposób przyczynili się do śmierci Żydów. Pozostaną oni na zawsze wyrzutem sumienia także w wymiarze społecznym. Choćby tylko jeden chrześcijanin mógł pomóc, a nie podał pomocnej ręki Żydowi w czasie zagrożenia lub przyczynił się do jego śmierci, każe to nam prosić nasze Siostry i Braci Żydów o przebaczenie” – napisali wówczas biskupi.

List powstał późno, na zebraniu KEP 30 listopada 1990 r. – już po rocznicy „Nostra aetate” obchodzonej 28 października. Biskupi postanowili, że będzie odczytany w niedzielę 20 stycznia 1991 r. Nie we wszystkich kościołach jednak został odczytany.

Obecny list Episkopatu to nie jedyne wydarzenie związane z tegorocznymi obchodami rocznicy „Nostra aetate”. 27 października na KUL przewodniczący Komitetu ds. Dialogu zx Judaizmem bp Mieczysław Cisło przygotowuje konferencję naukową z udziałem głównego rabina Rzymu, zaś 26 listopada w siedzibie Konferencji Episkopatu Polski oraz w warszawskiej synagodze odbędą się obchody 50-lecia soborowego dokumentu oraz 25-lecia ambasady Izraela w Polsce. Wykład wygłosi przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki oraz rabin Naftali Rotenberg z Izraela.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Kierownik działu Wiara w „Tygodniku Powszechnym”. Ur. 1966 r., absolwent Wydziału Mechanicznego AGH, studiował filozofię na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie i teologię w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym Dominikanów. Opracowanymi razem z… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 43/2015