Wieczny dysydent Gleb Jakunin

Drogę do Boga znalazł już jako dorosły człowiek, dzięki ojcu Aleksandrowi Mieniowi – jednemu z najwybitniejszych przedstawicieli prawosławnego duchowieństwa w Związku Sowieckim.

10.01.2015

Czyta się kilka minut

 / Fot. Rusmonitor
/ Fot. Rusmonitor

Gleb Jakunin [na zdjęciu w 1968 r. – red.] został wyświęcony na kapłana w 1962 r., a trzy lata później – wraz z Nikołajem Eszlimanem – wystosował list do moskiewskiego patriarchy Aleksego I, w którym wzywał hierarchię cerkiewną do oczyszczenia szeregów ze współpracowników KGB i do zerwania z bezbożną władzą komunistyczną. Ten list oraz inne pisma poświęcone represjonowaniu wierzących i uległej postawie części duchowieństwa wobec władz sowieckich stały się przyczyną konfliktu z patriarchatem. Jakunin – duchowny cieszący się autorytetem wśród wiernych – został pozbawiony możliwości sprawowania liturgii. Nie zaprzestał jednak działalności w obronie praw wierzących, za co pod koniec lat 70. został skazany na łagier i zesłanie.

W latach pierestrojki wrócił do Moskwy, by zająć się działalnością polityczną (w ruchu Demokratyczna Rosja). Jego konflikt z patriarchatem nie tylko nie przygasł w nowych warunkach politycznych po upadku ZSRR, lecz buchnął wysokim płomieniem. Jakunin był jednym z rzeczników przeprowadzenia lustracji duchowieństwa, które kolaborowało z KGB. W wielu publikacjach ujawnił pseudonimy operacyjne hierarchów będących agentami bezpieki. W 1993 r. został wyłączony ze stanu kapłańskiego – formalnie za złamanie zakazu startowania w wyborach do Dumy Państwowej (został deputowanym, pracował nad ustawą o wolności sumienia), a w 1997 r. obłożony anatemą i wykluczony z Cerkwi. Związał się z niekanoniczną Apostolską Cerkwią Prawosławną, nawiązującą do tradycji Cerkwi katakumbowej.

Działał w Grupie Helsińskiej, w 2005 r. był jednym z sygnatariuszy listu do zachodnich przywódców w obronie więźniów politycznych reżimu Putina.

Zmarł 25 grudnia 2014 r., w wieku 80 lat. Został pochowany na cmentarzu Piatnickim w Moskwie.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
W latach 1992-2019 związana z Ośrodkiem Studiów Wschodnich, specjalizuje się w tematyce rosyjskiej, publicystka, tłumaczka, blogerka („17 mgnień Rosji”). Od 1999 r. stale współpracuje z „Tygodnikiem Powszechnym”. Od początku napaści Rosji na Ukrainę na… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 03/2015