Psalm 44”, ostatnia książka Danila Kiša, którą dostajemy po polsku (w znakomitym jak zwykle przekładzie Danuty Cirlić-Straszyńskiej), chronologicznie rzecz biorąc jest książką pierwszą, napisaną w 1960 r. Późniejszy autor wybitnego cyklu „Cyrk rodzinny” za debiutem nie przepadał, uważał go za zbyt dosłowny i patetyczny, choć jednocześnie widział w nim wprawkę do dojrzałych dzieł i umieścił w edycji pism zebranych. U źródeł fabuły legła wyczytana w prasie historia żydowskiego małżeństwa ocalałego z Auschwitz-Birkenau, gdzie tuż przed wyzwoleniem przyszedł na świat ich synek, któremu także udało się przeżyć. W literackiej wersji Kiša mamy brawurową ucieczkę dwóch kobiet: Jeanne oraz Marii, matki trzymiesięcznego Jasia, spłodzonego z Jakubem, lekarzem i uczestnikiem obozowego ruchu oporu.

O ile główna akcja krótkiej powieści wydaje się mało prawdopodobna, opisy życia w Auschwitz...