To nie tak

Nie poszłabym do gdańskiej galerii, w której na przełomie roku 2002 i 2003 przez kilka tygodni Dorota Nieznalska prezentowała swoje instalacje. Nie umiem po prostu wykrzesać w sobie zainteresowania dla prowokacji artystycznych balansujących na granicy wyzwania, dla którego adresatem nie mogą być podobno uczucia religijne, ale dla odbiorców czasem po prostu tym adresatem są - i to w sposób bolesny nie do zniesienia. Tyle że zamknięta przestrzeń galerii, cokolwiek by prezentowała, niczego nikomu nie narzuca siłą - i to jest ta cienka a ostra granica między ostentacją wizerunku w przestrzeni publicznej a eksperymentami ograniczonymi do pewnego środowiska.

27.07.2003

Czyta się kilka minut

Inaczej swego czasu odbierając okładkę “Wprost" niż poseł Jurek (przypominam: była to ikona wizerunku jasnogórskiego w maskach gazowych), nie dziwiłam się specjalnie, że zaskarżył ją do sądu właśnie w imię obrazy uczuć religijnych. Może zresztą i tym razem sam fakt zaskarżenia artystki dałby się zrozumieć, skoro nikt nikomu nie może ograniczać jego stanu wrażliwości, gdyby nie to, że składający skargę na artystkę w imię “obrazy uczuć religijnych" do galerii przyszli specjalnie, już po zamknięciu wystawy, a więc jakby chcieli, by ich “uczucia religijne" zostały “obrażone". A sam proces i wyrok, który na nim zapadł? Dorota Nieznalska skazana została - tak jak  nietrzeźwi kierowcy, drobni złodziejaszkowie, niepłacący alimentów albo niegroźni chuligani - na ograniczenie wolności przez odbywanie nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne. Przez pół roku, w wymiarze 20 godzin miesięcznie, a jeśli wierzyć informacji radiowej (II program PR), ma to być praca na rzecz Caritasu...

Jest mi wstyd. Po pierwsze, za gorliwych zwolenników skazującego wyroku, którzy niewątpliwie towarzyszyli procesowi, a werdykt przyjęli okrzykami satysfakcji i oklaskami (słychać było w radio!). W ogóle skazujące wyroki entuzjazmem kwitowane budzą niedobre echa. Po drugie, za sędziego, który w uzasadnieniu wygłosił przedziwne słowa o tym, że Dorota Nieznalska stała się osobą znaną i z tego rozgłosu na pewno skorzysta, a uczucia religijne obraziła umyślnie, skoro swoją instalację wystawiła w galerii. Więc niby co - motywem wyroku byłaby złośliwa zawiść zamiast poczucia sprawiedliwości? Po trzecie - wstyd mi za ten Caritas. Kto to wymyślił? To już najzwyczajniejsze paskudne upokorzenie, a nie zadośćuczynienie (myślę z zażenowaniem, że ktoś z gorliwców gotów jeszcze biegać do gdańskiego Caritasu i przyglądać się tam pracy skazanej, z ewentualnym do tego komentarzem...). Boję się, że z takiego rozwiązania nie wyniknie nic dobrego - dla nikogo. A radość oburzonych na Nieznalską też pozostanie dość daleka od ducha chrześcijańskiego. Przecież opinia duszpasterza gdańskich środowisk twórczych jest w tej mierze jednoznaczna (“ten wyrok to krzywda" - cytuję za “Rzeczpospolitą").

I dodajmy może, że w ogóle prowokacje artystyczne, nawet te najmniej mądre, to dla wierzących nie jest największe zmartwienie. Bo jak na przykład zareagować na wiadomość prasową z ostatnich dni, że w Krakowie, siedzibie sanktuarium Bożego Miłosierdzia, w tym wakacyjnym miesiącu nieczynne są prawie wszystkie kuchnie dla biednych, a liczba bezdomnych kobiet z dziećmi, takich, które żadnych szans nawet na przytulisko nie mają, jest w naszym mieście przeszło dwa razy większa niż liczba miejsc w schroniskach?... To już nie materia do ewentualnego oburzenia, to wyzwanie dla nas samych. Co z nim zrobimy?

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Dziennikarka, publicystka, felietonistka, była posłanka. Od 1948 r. związana z „Tygodnikiem Powszechnym”, gdzie do 2008 r. pełniła funkcję zastępczyni redaktora naczelnego, a do 2012 r. publikowała felietony. Odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 30/2003