Smolar zagaił dyskusję pytaniem, jak Kościół, wspólnota kierująca się prawami wyższymi niż zasady wypracowane przez system demokratyczny, może funkcjonować w nowoczesnym społeczeństwie. Jego zdaniem wśród biskupów dało się zauważyć duże zróżnicowanie poglądów przy jednoczesnym silnym upolitycznieniu wypowiedzi. Ostatnie miesiące pokazały, że nie wypracowaliśmy jako społeczeństwo innego języka przeżywania żałoby w przestrzeni publicznej poza językiem religijnym, bo trudno za poważną alternatywę uznać obecny także w dyskursie publicznym "język drwiny i zgrywy".

Lisicki z zachowania Kościoła wyciągnął trzy wnioski: po pierwsze, polscy hierarchowie są podzieleni i w obliczu kryzysu nie potrafią przedstawić wspólnego stanowiska; po drugie, Kościół w Polsce nadal nie ma przywódcy, który mógłby prowadzić go pewną ręką; i po trzecie, nieumiejętność trafnej oceny...