Religijność Polaków słabnie?

W ciągu ostatniej dekady grupa osób praktykujących regularnie zmniejszyła się o niemal 2 miliony osób.

14.07.2014

Czyta się kilka minut

Z danych opublikowanych przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego (ISKK) wynika, że spadający od początku lat 90. wskaźnik dominicantes (odsetek wiernych uczestniczących w niedzielnej mszy, obliczany w odniesieniu do liczby osób zobowiązanych do uczestnictwa, którą na podstawie danych parafialnych określa proboszcz) wyniósł w 2013 roku 39,1 proc. Po raz pierwszy od 1980 r. spadł więc poniżej 40 proc. Autorzy raportu podsumowującego badanie podkreślają, że w ciągu ostatniej dekady „grupa osób praktykujących regularnie zmniejszyła się o niemal 2 miliony osób”.

Dane do badania zbierają proboszczowie (podają liczbę mieszkańców parafii, liczbę wiernych oraz osób uczestniczących w mszy i przystępujących do komunii). Badanie przeprowadzane jest w wybraną niedzielę zwykłą, pod koniec roku liturgicznego.

W 2013 r. najwyższy wskaźnik dominicantes odnotowała diecezja tarnowska (69 proc.), najniższy szczecińsko-kamieńska (24,3 proc.).

Spadkowi wskaźnika dominicantes towarzyszy nieznaczny wzrost wskaźnika communicantes (odsetek wiernych przystępujących do komunii). W 2013 r. wyniósł on 16,3 proc. – Zwiększa się liczba osób świadomie przeżywających swoją wiarę i liczba świadomie dystansujących się – ocenia dyrektor ISKK ks. dr Wojciech Sadłoń SAC.

Na erozję modelu religijności ludowej zwraca z kolei uwagę prof. Irena Borowik, socjolożka religii z Instytutu Socjologii UJ.

– Model polskiej religijności ludowej, opierający się w dużym stopniu na doświadczeniu swoistego przymusu praktykowania, ulega osłabieniu. Zjawisko to w perspektywie długofalowej jest ważne, bo z regularnych praktyk rezygnują coraz częściej młodzi ludzie, zwłaszcza kobiety. Filarem modelu religijności ludowej jest socjalizacja religijna, która opiera się na działaniu: uczestniczeniu w praktykach i rytuałach. A to właśnie młodzi kwestionują coraz częściej – ocenia.

Wśród powodów porzucania regularnych praktyk są także m.in. antyklerykalizm czy niezgoda z oficjalnym stanowiskiem Kościoła w sprawach niezwiązanych z religijnością. – Na scenie kulturowej, politycznej czy społecznej mamy dużo konfliktów targających naszą religijnością. Mocna kontra Kościoła powoduje, że część katolików rezygnuje z niedzielnych mszy – ocenia dr Radosław Tyrała z Katedry Socjologii Ogólnej i Antropologii Społecznej AGH. I dodaje: – Ci, którzy przestają się zgadzać z opcją ideologiczną Kościoła, swoje odejście traktują bardzo często jako akt symbolicznego sprzeciwu.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Dziennikarka i redaktorka „Tygodnika Powszechnego”. Doktorantka na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Do 2012 r. dziennikarka krakowskiej redakcji „Gazety Wyborczej”. Laureatka VI edycji Konkursu Stypendialnego im. Ryszarda Kapuścińskiego (… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 29/2014